[Nummer 4]
Een Nederlandse universiteit met een vreemde voertaal?
Enkele jaren geleden opperde prof. dr. W. Drees jr. het denkbeeld om aan één van de Nederlandse universiteiten het Engels als voertaal te gebruiken. In een artikel over hoger onderwijs in Friesland (in het tijdschrift ‘Friesland’, jan./febr. 1964) knoopte prof. dr. J. Pen onlangs hierbij aan. Hij stelde voor om, àls er in Leeuwarden een universiteit moest komen, er de colleges in een wereldtaal te geven. Hij lokte hiermee enkele reacties uit. Wanneer ook het Fries er een plaats zou kunnen krijgen, zag dr. W. Kok, directeur van de Fryske Akademy, wel iets in dit denkbeeld. Hoewel voorstander van praecandidaats H.O. in Friesland (in een art. ook in het jan./febr. nr. van ‘Friesland’), meende dr. A. Vondeling, voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de Partij van de Arbeid en voorzitter van de Fryske Akademy, dat een dergelijke universiteit meer centraal gevestigd zou moeten worden. Een universiteit met een wereldtaal zou meer buitenlanders aantrekken en Nederlanders beter voorbereiden op een internationale taak.
Het is alleszins de vraag, of dit denkbeeld ooit verwezenlijkt zal worden, maar het is, voorzover ons er commentaar op bekend is, met instemming begroet en dat is onsinziens al bedenkelijk genoeg. Wij menen, dat er naast mogelijke positieve resultaten funeste consequenties uit kunnen voortvloeien. Nederlandse academici, die hun opleiding volledig in een vreemde taal - het Engels zou er het meest voor in aanmerking komen - ontvangen hebben, zouden hun vak niet in het Nederlands beheersen. Dat alleen zou al een beletsel zijn voor diegenen die in Nederland hun werkkring moeten zoeken. Veel bezwaarlijker nog zou echter zijn, dat door een dergelijke universiteit - toch ongetwijfeld bedoeld voor de beste studenten - een deel van de leidinggevende groep in het land vervreemd zou raken van de eigen gemeenschap. Tenslotte zou een Engelse universitaire opleiding in het immers weinig ‘taalbewuste’ Nederland grote aantrekkingskracht uitoefenen juist op diegenen die uit snobisme of misplaatst cosmopolitisme gaarne het Nederlands cadeau zouden doen voor een wereldtaal. En dit verschijnsel, in Vlaanderen welbekend als franskiljonisme, zou wellicht nog het ergste zijn. Het is leerrijk naar Vlaanderen te kijken.
Voorzover ze geen Nederlands kennen, kunnen buitenlandse studenten in Nederland altijd cursussen volgen aan speciaal daarvoor geschapen instituten zoals het Haagse Institute of Social Studies, maar, afgezien van het verspreiden van voor de rest van de wereld belangrijke specialistische kennis wat desgewenst in het Engels kan geschieden - allang geschiedt -, heeft een Nederlandse universiteit een op de Nederlandse gemeenschap afgestemde taak.
Auteursrechtelijk beschermd