Neerlandia. Jaargang 68

[p. 60]

Het succes van het jongeren-contact Noord-Zuid
Dr. Jan Lehembre

Nu reeds negen jaar worden de jongeren-contactweken Nederland-Vlaanderen georganiseerd, en gedurende die tijd is het succes steeds toegenomen. We begonnen heel bescheiden met een schuchtere poging, waarna slechts 10 Nederlanders inschreven, maar het jaar daarop waren er in het totaal reeds 70 deelnemers!

De groei is onafgebroken verder gegaan zodat we een aantal gegadigden wegens plaatsgebrek moesten gaan afwijzen; om teleurstellingen te voorkomen gingen we over tot het organiseren van twee weken, maar ook dat bleek onvoldoende en drie weken bleken noodzakelijk in 1963. Alle drie waren ze volgeboekt met respectievelijk 40, 40 en 50 deelnemers, en nog waren er verscheidene ‘te-laat-komers’. Ook voor augustus '64 hebben we drie weken ontworpen om de schade wegens afwijzing te beperken.

Waaraan is dit opvallende succes te danken? We dachten dat de gebruikte formule en de sfeer die deze weken kenmerken hierin de belangrijkste factoren waren.

Wij zorgen ervoor de weken zo te organiseren dat ze de jonge mens in deze tijd op alle manieren aanspreken; dat hij zich als het ware in ideale omstandigheden bevindt om blij te zijn en zich voldaan te voelen. M.a.w. het is ver van ons, het programma vol te proppen met belangrijke wetenswaardigheden en dingen die beslist moeten behandeld worden; integendeel we gaan fenomenologisch te werk, we verplaatsen ons in de mentaliteit van moderne jongelui wanneer ze samen zijn; wat zouden wij dan als jonge deelnemers aan behoeften hebben, wat zijn dan onze, eigenlijk prae-bewuste, wensen? Dàt proberen we dus te pakken te krijgen.

Het resultaat is dat het programma van het ene moment naar het andere afwisseling vertoont: een korte inleiding over een onderwerp dat de jongere al ‘ergens’ bezighield, en een open gesprek daarover. Als we hierin goed gegokt hebben, kan dit nooit saai worden, maar alleen boeiend zijn, en een verrassende openheid slaan, men gaat mekaar ontmoeten op het vlak van de psyché. Men ontdekt de andere, men voélt de eigenlijke andere.

Doch een ogenblik later leeft hij zich uit in een partijtje volleybal en straks komt de vrije expressie aan de beurt. Trouwens iedereen verlangt al naar de gezellige avonden, waar men tot een persoonlijk gesprek komt en waar men fijn kan dansen. En morgen staat er een excursie op het programma, dit keer naar Brussel.

Geachte lezer, het is mogelijk dat u bij het lezen van deze regels niet meer in de gaten hebt dat de jonge mensen waarover het hier gaat uit twee verschillende landen komen; zo vergaat het ook de deelnemers zelf: waar is die stijve ‘Hollander’ en die boerse ‘Bels’? Ze zijn er niet. Men heeft slechts de vreugde van het jonge leven ontdekt, men leeft en beleeft het leven gezamenlijk, men deelt zichzelf met de ander, men verrijkt zich aan de ander. Vriendschap en waardering zijn ongemerkt ontstaan en deze vriendschap is zo echt dat

[p. 61]

ze blijft bestaan. De rijksgrens wordt gerelativeerd en men vormt zich een oordeel over de mensen aan de andere zijde van dat lijntje. Een ‘oordeel’, want tevoren was er meestal alleen sprake van een ‘voor-oordeel’. Psychologen en sociologen hebben het uitgedokterd dat tussen volkeren en bevolkingsgroepen vaak veel vooroordelen bestaan op toevallige grond. De geschiedenis heeft daar meestal een verklaring voor.

Om maar iets te noemen: het expansieve koopmansvolk ter zee en anderzijds het armoedige volk ontdaan van zijn culturele bovenlaag en de gesloten Schelde uit de vorige eeuw b.v. zullen hierop zeker hun invloed hebben gehad. Dit vooroordeel is in elk geval niet gevormd door de persoonlijke ontmoeting met het andere volksdeel. Bij statistische onderzoekingen bleek dat vele volkeren hoog of laag in de sympathieschaal worden gesitueerd zonder dat bedoelde personen ooit vertegenwoordigers van dat volk hebben ontmoet. Wanneer men dan ontmoetingen organiseert, blijken de grootste verschuivingen op te treden. Dit ondervinden wij geregeld na onze contactweken.

Het is bekend dat de publieke opinie in Vlaanderen nu niet direkt ‘Hollandofiel’ is, en hetzelfde kan gezegd worden over wat men in het Noorden denkt (eigenlijk zou ik van ‘voelen’ moeten spreken) over de ‘Bels’. Wij willen de oorzaken hiervan nu niet gaan uitdiepen, feit is dat men elkaar niet op de eerste plaats in het hart draagt. Dit verandert echter grondig tijdens en door de ontmoetingen der jongerencontactweken, alleen door de ideale ontmoeting al; daarvoor hoeven wij ze niets in te pompen.

Zoals trouwens de mening over een ganse groep misvormd kan worden door wat men denkt over één vertegenwoordiger ervan, zo kan die ook goed gevormd worden, door de ontmoeting met enkelen.

Wij hoeven de waarde van onze opzet niet te bewijzen, dat doen de resultaten zelf: wie ooit van een jongerencontactweek genoten heeft, komt terug, én vertelt zo enthousiast over de belevenissen dat kameraden, vriendinnen en bekenden de volgende maal ook inschrijven. De jongeren die mekaar hebben leren kennen, blijven ook daarna contact zoeken, via correspondentie; via plaatselijke weekeinden, die ze zelf gaan organiseren; via massale deelneming aan congressen en samenkomsten (we denken hier b.v. aan het jongste Nederlands congres te Antwerpen of aan een Jong-Davidsfondslanddag); via particuliere bezoeken en contacten enz.

Onze weken zijn jong en springlevend, mede dank zij het steeds jonge comité, dat zich bezighoudt met de organisatie en waarvan de jongste leden achttienjarigen zijn.

Misschien dat ik met deze enkele toelichtingen sommigen er toe heb aangezet iets levensecht op touw te zetten in hun eigen verenigingen. Zodra iets levensecht is, moet het slagen. En dit werk aan de basis, bij de jeugd, is het fundament voor een waarachtige Nederlandse cultuurintegratie.