Neerlandia. Jaargang 68

Kroniek

Noord-Zuid

Na het 36e Nederlands congres

In het decembernummer van het vormingsblad van de NATU, ‘het Amateurtoneel’, schrijft mr. H.J. Zeevalking over het 36e Nederlands Congres. De algemeen secretaris van de N.A.T.U., die o.a. in het januari-nummer Neerlandia van 1963 een artikel publiceerde over de taak van de NATU, besluit zijn beschouwing over het 36e in Antwerpen gehouden Nederlands Congres aldus:

‘Er staat veel op het spel, niets meer of minder dan het gezicht van de Nederlandse cultuur van morgen, waarbij de Vlaamse kwantiteit, maar vooral ook de kwaliteit niet kan worden gemist. De bedoeling is dat zoveel mogelijk organisaties in Nederland en Vlaanderen de resoluties van het 36e Nederlands Congres onderschrijven, opdat onze overheden weten dat hier geen sprake is van het berijden van een stokpaardje door enkelen maar van concretisering van de gevoelens en gedachten van tallozen in Nederland en Vlaanderen, die hun Nederlandse saamhorigheid van heden willen stoelen op het verleden en richten naar de toekomst. Aldus zou men eindelijk de smet uitwissen, die nog steeds aan ons kleeft, de smet der onverschilligheid, waarmee Nederland - in het verleden - Vlaanderen onverdiend heeft bejegend, een onverschilligheid, die de Vlamingen heeft gegriefd in de strijd die ze alleen moesten strijden, maar die ze desondanks wonnen. Een onderschrijven van de resoluties van het 36e Nederlandse Congres door de culturele organisaties van Nederland zou wel eens het beslissende keerpunt kunnen betekenen voor onze cultuur, een nieuw vertrekpunt en een bron van inspiratie’.

De heer Zeevalking meent, dat dit alles evenzeer geldt voor de NATU, want in de resolutie, die aan het slot van het 36e Nederlands Congres werd aangenomen, werden ook de wensen verwerkt van de sectie ‘Amateurtoneel’, die onder voorzitterschap van dr. A.J. Teychiné Stakenburg bijeenkwam.

Jong-Nederlands literair tijdschrift

Het succes van de VIe Jong-Nederlandse Literaire Dagen te Sint-Martens-Latem in de zomer 1963, spoorde de inrichters aan tot nieuwe initiatieven. Zo werd o.m. het oprichten van een Jong-Nederlands Literair Tijdschrift aangekondigd. Het tijdschrift wil op de eerste plaats een middel zijn om de culturele integratie tussen Noord en Zuid te steunen, tevens een middel om voor debutanten een publikatiemogelijkheid te scheppen, en verder om publikatiemogelijkheden, prijsvragen en literaire manifestaties te bespreken.

De redactie wordt gevormd door het inrichtend comité der J.N.L.D. Het redactie-adres voor België luidt: Erik Waelput, Domien Ingelsstraat 9a, Drongen bij Gent (postgiro 862834 van de Jong-Nederlandse Literaire Dagen). Voor Nederland: Adriaan Maas, Sluissingel 57, Breda (giro 1114444).

Het abonnementsgeld bedraagt 70 BF of f 5, - waarvoor men dan 5 nummers per jaar ontvangt, die zullen verschijnen op 25 januari, 1 april, 15 juni, 30 september en 15 november.

Het eerste nummer zal volgens de aankondiging bijdragen bevatten van dr. P.C. Paardekooper, Wim Zaal, Maarten van Nierop en Adriaan Maegerman, benevens creatief werk van tien jongeren en een kroniek.

J.S.

Ook het concilie praat over ‘culturele integratie’...

Het moge op het eerste gezicht verbazing wekken dat ook de werkzaamheden van het r.k. Eucumenisch Concilie te Rome op de culturele en maatschappelijke integratie van Noord en Zuid invloed zullen hebben...

Sinds de Concilievaders hun goedkeuring hebben gehecht aan het zgn. ‘Schema over de liturgie, zal in de toekomst in de r.k. eredienst een ruimer plaats worden voorbehouden aan de volkstaal.

Het Concilie verordende immers (‘Constitutio de sacra liturgia’ nr. 22 § 3) dat deze aanpassing behoort tot de bevoegdheid van de landelijke ‘bisschoppenconferenties’. In een hoofdstuk over ‘de didactische en pastorale eisen normen m.b.t. de liturgie’ heeft het Concilie (nr. 36 § 3 van dezelfde constitutie) daarbij vastgelegd dat de bevoegde Bisschoppen ‘indien het geval zich voordoet, in gemeenschappelijk overleg met de bisschoppen van omliggende gewesten, die tot het-

[p. 34]

zelfde taalgebied behoren’, over het gebruik van diezelfde volkstaal dienen te beslissen.

Het verschil in redactie en vertaling van uit het Latijn in het Nederlands vertaalde kerkelijke gebeden (bv. het Credo en het ‘Onze Vader’) tussen Vlaanderen en N.-Nederland, moge niet rooms-katholieken vreemd toeschijnen. Tussen Oostenrijk en Duitsland, Wallonië en Frankrijk zijn er zoals vanzelf spreekt geen verschillen.

Dit nog bestaande verschil fungeert, als zovele andere ‘prikkelfeitjes’, waardoor het ‘anders zijn’ van onze taal kunstmatig beklemtoond wordt, o.m. bij Franstaligen die in Nederland bv. Nederlands komen leren.

Zelfs nog kort na de 2e wereldoorlog (in 1946) toen de Belgische bisschoppen tot een modernisering van de Nederlandse redactie van kerkelijke gebeden in Vlaanderen overgingen, bleven de onnodige verschillen bestaan. Intussen is er veel ten goede gewijzigd, waarbij wij hopen dat de toestand in... Frans-Vlaanderen niet over het hoofd worde gezien. De kerken in Frans-Vlaanderen zijn inderdaad de laatste plaatsen waar het Nederlands sinds eeuwen aan de verfransing heeft weerstand geboden. Of beter gezegd, het blijvend gebruik van de volkstaal in de zielzorg is een bewijs dat het volk in zijn allerindividueelste expressie nog de taal gebruikt van het hart, de moedertaal.

Mr. J. Fleerackers

Samenwerking tussen de Nederlandse vereniging voor volkszang en het Algemeen Nederlands Zangverbond in Vlaanderen

Benevens de inspanningen die momenteel worden verricht om spoedig één van de belangrijkste resoluties van het 36e Nederlandse Congres te realiseren - met name het oprichten van een Bestendig Secretariaat voor de integratie van het culturele verenigingsleven in Noord en Zuid, wordt ook werk gemaakt van bepaalde sectiebesluiten van dit congres.

In de maand december had tussen de besturen van het A.N.Z. en de Nederlandse vereniging voor Volkszang een gemeenschappelijke bespreking plaats in aanwezigheid van hun respectievelijke voorzitters, dr. V. Portier en Burgemeester J.P.M. Meuwese van Hilvarenbeek. Ofschoon de activiteiten van beide verenigingen niet steeds gelijkmatig zijn, is besloten van nu af bestendig samen te werken. Een gezamenlijke beperkte conferentie van deskundigen inzake het volkslied en de volkszang, in het najaar 1964 te Antwerpen te houden, zal gemeenschappelijk door de technische colleges van beide verenigingen worden voorbereid en uitgevoerd. De conferentie zal samenvallen met de ‘Week voor de Volkszang’, die van nu af gelijktijdig in België en in Nederland gepaard zal gaan met een aantal gemeenschappelijke manifestaties, waarvoor de medewerking van Radio en Televisie in beide landen zal worden gevraagd.

Ook is reeds gedacht aan gemeenschappelijke cursussen voor o.m. jeugdleiders en onderwijzend personeel, terwijl de redacties van de beide tijdschriften door het ruilen van artikelen en pagina's gaan samenwerken. Zoals bekend (zie Neerlandia december 1963) hebben beide verenigingen samen reeds een fonoplaat met volksliederen uitgegeven. Het A.N.Z., dat jaarlijks met succes een toernooi voor Vlaamse Jeugdkoren organiseert, denkt er ook aan hiervoor samenwerking met Nederland te zoeken.

Mr. J. Fleerackers

Subsidieregeling Ned.-Belg. volksontwikkelingswerk

In het decembernummer deelden wij reeds mede, dat op 1 januari 1964 in werking zou treden de ‘Subsidieregeling Nederlands-Belgisch Volksontwikkelingswerk’. Van de zijde van de afdeling Volksontwikkeling van het Ministerie van O.K. en W. in Den Haag ontvingen wij de volgende toelichting:

Teneinde de samenwerking en toenadering tussen België en Nederland op de terreinen van het volksontwikkelingswerk, de amateuristische kunstbeoefening en het cultureel grensverkeer te bevorderen, kunnen in het kader van deze regeling voor subsidiëring in aanmerking komen landelijke organisaties op het terrein van het volksontwikkelingswerk, landelijke en gewestelijke organisaties op het terrein van de amateuristische kunstbeoefening en gewestelijke organisaties, die de bevordering van de gewestelijke cultuur ten doel hebben.

Onder bepaalde voorwaarden kunnen subsidies verstrekt worden m.b.t. de kosten verbonden aan Belgisch/Nederlandse conferenties, de deelname van cursisten en het optreden van sprekers en cursusleiders in cursussen in het andere land, manifestaties op het terrein van de amateuristische kunstbeoefening, groepsreizen met een educatief karakter, georganiseerd door of onder auspiciën van de hierboven aangeduide organisaties, terwijl eveneens de mogelijkheid bestaat tot het verstrekken van beurzen aan diegenen die in het andere land een aanvullende opleiding willen volgen c.q. een stage willen doorbrengen op de genoemde terreinen.

De bovenbedoelde conferenties dienen in eerste aanleg erop gericht te zijn de Nederlands-Belgische samenwerking op het terrein van het volksontwikkelingswerk of de amateuristische kunstbeoefening te bevorderen. Voor zover deze conferenties gehouden worden op gewestelijk niveau dienen zij als manifestaties van gewestelijke betekenis door de ministers van de beide landen te worden erkend.

Voor zover er van cursussen sprake is dienen deze:

a.	de Nederlands-Belgische toenadering en samenwerking, respectievelijk de Nederlands-Belgische situatie in Europees of intercontinentaal verband tot onderwerp te hebben; en/of
b.	van waarde te zijn m.b.t. de ontwikkeling in beide landen van de methodiek van het volksontwikkelingswerk, de amateuristische kunstbeoefening en/of de bevordering der gewestelijke cultuur.

De beschikking, houdende de Nederlandse regeling is gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant nr. 248 van 20 december 1963 en is verkrijgbaar bij het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, Fluwelen Burgwal 18 te 's-Gravenhage..

Juliana-Boudewijnprijs

Onder grote belangstelling uit het literaire en culturele leven van Nederlands en Belgisch Limburg werd door de burgemeester van Heer (bij Maastricht) in het gemeentehuis aldaar de Juliana-Boudewijnprijs 1962/'63 uitgereikt aan de Maastrichtse schrijver, dichter en journalist Matthias Kemp. Deze prijs werd hem toegekend voor zijn activiteiten, die hebben bijgedragen tot versteviging van de vriendschapsbanden tussen België en Nederland.

De Juliana-Boudewijnprijs is vier jaar geleden ingesteld bij gelegenheid van een gezamenlijk bezoek van koningin Juliana en koning Boudewijn van België aan Maastricht en Heer.