Neerlandia. Jaargang 67

Zuid-Afrika

Bezoekers uit Zuid-Afrika

Elke zomer opnieuw komen verschillende Zuidafrikaners naar Europa en velen bezoeken dan ook Nederland en België.

Onder het Cultureel verdrag waren van half april tot eind mei hier prof. dr. M. de Villiers en prof. dr. J.L. Sadie, beiden van de Stellenbosse universiteit. Zij waren beiden van hun echtgenoten vergezeld.

Uiteraard lagen hun voornaamste contacten op wetenschappelijk gebied. Dr. De Villiers, professor in Nederlandse en Afrikaanse taalwetenschap, gaf 10 mei in Leiden voor studenten aan de literaire faculteit een college over ‘Wysiginge van die Nederlandse fonologiese sisteem in Afrikaans’. Prof. Sadie, hoogleraar economische wetenschappen, had vnl. contacten op het eigen vakgebied.

Verder heeft de adjunct-bibliothecaris van de universiteit van Zuid-Afrika, de heer J. Willemse, van februari tot mei hier het Nederlandse bibliotheekwezen bestudeerd en contacten gelegd.

Ook was hier Zuid-Afrika's bekende beeldhouwer, Coert Steynberg met zijn vrouw, slechts voor enkele dagen.

In het najaar wordt in Nederland een delegatie verwacht van de commissie van advies en coördinatie voor het culturele verdrag met Nederland en België, om besprekingen te voeren met de Nederlandse en Belgische commissies.

Van Riebeeckdag

Ook dit jaar was het Algemeen Nederlands Verbond vertegenwoordigd bij de herdenking van de aankomst in Tafelbaai van de vloot onder bevel van Jan van Riebeeck, eerste kommandeur aan en stichter van de Kaap de Goede Hoop, 6 april 1652. Na de afgevaardigden van de Zuidafrikaanse en Nederlandse regeringen, de Kaapse provincie en de stad Kaapstad, legde als vijfde in een rij van dertig, de heer S.J. van Ewijck van der Bilt, voorzitter van onze Kaapse afdeling, zaterdagmorgen 6 april een krans bij het standbeeld van Van Riebeeck.

De Nederlandse Post van april vermeldt over deze herdenking nog het volgende: Het schijnt wel of bij de herdenking van Jan van Riebeeck's landing het ceremonieel en het militair vertoon ieder jaar worden uitgebreid. Ook het aantal vreemde gezanten en andere hoogwaardigheidsbekleders neemt steeds toe. Het doet je als Nederlander goed te bedenken dat dit alles uiteindelijk te danken is aan Nederlands initiatief, en zijn oorsprong vond in de eenvoudige bos bloemen, die wijlen mevr. Loopuyt - als enige - op 6 april bij Jan's standbeeld placht neer te leggen. Ook de ereplaats van het Wilhelmus bij deze plechtigheid is daaraan te danken, al werd dan dit jaar - terecht - ook Die Stem voor de eerste keer ten gehore gebracht.

Nederland en Zuid Afrika

Onder de titel ‘Woeling en wording’ werd door prof. Abel Coetzee, hoogleraar aan de Witwatersrandse Universiteit (Johannesburg) een zevental radiopraatjes voor de S.A.U.K. (Suid-Afrikaanse Uitsaai Korporasie) gehouden.

De onderwerpen waren de volgende: De Nederlandse kolonisten, Bijdragen van de Duitsers, De Franse Hugenoten, De slaven en Hottentotten, Bijdragen van de Engelsen en de Schotten, Vlamingen in Zuid-Afrika, en ‘Unie daarna’. Deze radiopraatjes werden door de S.A.U.K. gedrukt en gebundeld.

In zijn eerste praatje verklaarde de spreker o.a.:

‘Van het begin af waren onze Nederlandse stamouders zo sterk in de meerderheid aan de Kaap, dat zij meer dan de helft van de stamouders geleverd hebben van degenen die later bekend zouden staan als Afrikaners. En wat nog belangrijker is: dwars door drie eeuwen van ontwikkeling en groei heen hebben de Nederlandse belangstelling in en bijdragen tot de nieuwe eenheid nooit opgehouden. Dwars door de jaren heen zijn er voortdurend Nederlanders, uit alle lagen van de bevolking, naar Zuid-Afrika gekomen en dikwijls waren er mannen en vrouwen onder hen die op het hoogste culturele vlak leiding en verzorging kwamen brengen.

En toen het Afrikanervolk tegen het einde van de 19e eeuw zijn lotsuur binnenging en zienderogen met uitwissing bedreigd was, hebben juist Nederlanders uit Noord en Zuid de ondergang helpen bezweren, en zijn zij na de bittere afloop van de strijd weer komen helpen om koers aan te geven de toekomst in...’

Prof. Coetzee geeft dan vervolgens de voorbeelden van een groot aantal van deze Nederlanders om tenslotte te verklaren:

‘Samenvattend: de kiem, de wortelstok, de kern en grondslag van wat later het Afrikanervolk zou worden, was Nederlands’.

En aan het slot van zijn toespraak kwam de spreker tot de volgende conclusie: ‘Uit het 17e eeuwse Nederland, met toevoegingen en wijzigingen, is het Afrikanervolk geboren, is gegroeid de Afrikaanse volkscultuur’.

(Nieuws uit Zuid-Afrika 28-2-'63)

Van Riebeeck-penning uitgereikt aan Dr. J. van den Berg

Op de algemene vergadering van de Nederlands-Zuidafrikaanse vereniging, zaterdagmiddag 11 mei in Amsterdam, is de erepenning van de vereniging, de Van-Riebeeckpenning, uitgereikt aan dr. J. van den Berg, die van 1948 tot 1962 Nederlands ambassadeur in Zuid-Afrika is geweest.

Mr. J. Keuning, de voorzitter van de vereniging, heeft hem de penning overhandigd, wegens de bijzondere verdiensten die dr. Van den Berg op het gebied van de betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika heeft gehad.

In een rede heeft de vroegere ambassadeur kritiek uitgeoefend op de voorlichting over de toestanden in Zuid-Afrika in ons land. Er worden veel leugens verteld, aldus de heer Van den Berg, die verder zei dat Zuid-Afrika iedereen recht in de ogen kan zien. Men moet het land de tijd geven om de niet-blanken wortel te doen schieten, zo meende hij. Men moet leven en laten leven.

De spreker hoopte dat de voorlichting over Zuid-Afrika in de toekomst nu eens objectief zal worden.

(N.R.C.)