De huidige stand van het spijtoptanten-probleem in Indonesië
Gaarne maken wij gebruik van de ons geboden gelegenheid om in Neerlandia een kort exposé te geven van de huidige stand van het spijtoptantenvraagstuk, dat helaas nog steeds niet opgelost is. In de afgelopen vier jaren is door het Parlement en het Nassi-Comité voortdurend gepleit voor een ruimere en snellere toelating in Nederland van deze schuldeloze slachtoffers van de vooral sedert 1957 verslechterde verhoudingen tussen Nederland en Indonesië. Gewezen werd op de morele plicht van Nederland om tegenover deze oud-landgenoten een humaan, ruimhartig toelatingsbeleid in acht te nemen omdat velen van hen bij de souvereiniteitsoverdracht òf automatisch tegen hun wil, òf op advies van Nederlandse instanties door optie de Indonesische nationaliteit hadden verkregen. Hun vasthouden aan een Nederlands geestesmerk, aan Nederlandse tradities en opvattingen - vooral voor hun kinderen - stond en staat een assimilatie in het nieuwe Indonesië in de weg.
Onder druk van ons Parlement stelde de Minister van Justitie een advies-commissie in van ‘Indische deskundigen’, die hem in dubieuze toelatingsgevallen van advies moest dienen. Hoofdcriteria voor toelating waren: nood, bindingen met Nederland en assimileerbaarheid, maar de toepassingsregels hiervan bleven geheim. Daarover kon dus niet publiekelijk worden gediscussieerd; vreemd genoeg in een democratisch geregeerd land als Nederland! Wat zijn nu de verkregen resultaten? Dat van ± 20.000 visum-aanvragers ± 7000 werden afgewezen hoewel ± 1000 van hen een gunstig advies van evenbedoelde commissie hadden gekregen. Hierop werd uiteraard door ons Parlement en Nassi-Comité scherpe kritiek geleverd. Opgelost is het spijtoptanten-probleem dus nog allerminst. Nog steeds komen de nodige herhalingsverzoeken binnen naast geheel nieuwe visum-aanvragen.
Nederlandse journalisten, die na het herstel der diplomatieke betrekkingen Indonesië bezochten en zich aldaar mede op de hoogte stelden van de situatie der achtergebleven spijtoptanten, schilderen die in sombere kleuren; hun aantal wordt op 5 à 7 duizend geschat.
De nieuwe Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in Djakarta wordt overstelpt met verzoeken van spijtoptanten, niet alleen om visa maar ook om steun. Dit wijst er niet op, dat de verbetering van de internationale betrekkingen tussen ons land en Indonesië - hoe verheugend op zichzelf - de nood der spijtoptanten doet verminderen. Die hangt meer samen met de in dat land bestaande maatschappelijke toestanden, die door internationale betrekkingen niet worden geraakt.
Een spoedige oplossing van het spijtoptantenprobleem - voor velen een drama - zal van het nieuwe Parlement en het nieuwe Kabinet een intensieve aandacht en ruimhartige aanpak blijven vragen, waarbij meer gelet moet worden op humanitaire factoren alsmede op historische en morele banden tussen Nederland en deze ex-landgenoten. Het stemt tot voldoening, dat blijkens een door het Nassi-Comité gehouden opinie-onderzoek vooraanstaande parlementsleden van verschillende politieke partijen dit standpunt onderschrijven.
Het spreekt vanzelf, dat ons Comité zal trachten te bereiken, dat bij de vorming van het nieuwe Kabinet het onopgeloste vraagstuk der spijtoptanten de vereiste aandacht krijgt.
E. DEN HAMER,
1e Secretaris Comité Nassi.
Auteursrechtelijk beschermd