heel wat over het hierboven aangeduide en ons steeds weer boeiende onderwerp verteld. Wij kenden Prof. Zwarensteyn die in het oude Nederlands-Indië is geboren, uit de eerste na-oorlogse tijd, toen hij als directeur van de Nederlandse Kamer van Koophandel voor België en Luxemburg te Brussel werkzaam was. Reeds in 1947 werd hij echter benoemd tot secretaris van de Nederlandse Kamer van Koophandel voor Amerika. Dit is voor hem de overgang naar de academische loopbaan geworden. Na korte tijd verbonden te zijn geweest aan een Presbyterian College in Pennsylvania, volgde zijn benoeming tot adjunct-hoogleraar en, enkele jaren later, tot gewoon hoogleraar in het handelsrecht aan de Michigan State University te East-Lansing, een voorstadje van Lansing, de hoofdstad van de staat Michigan. Prof. Zwarensteyn wist heel wat te vertellen over Nederlanders of Amerikanen van Nederlandse afstamming, die een rol van betekenis in de Verenigde Staten spelen. Enkele voorbeelden. De emeritus-dekaan van de faculteit der handelswetenschappen te Michigan is een zoon van een Nederlands predikant. Hij werd in de Verenigde Staten geboren maar spreekt Nederlands. De heer Dethmers, die jarenlang president van het Hoog Gerechtshof van de Staat Michigan is geweest, is van Nederlandse ouders te Zeeland (Michigan) geboren. De onlangs overleden gynaecoloog Kamperman te Detroit, een Nederlander, genoot nationale vermaardheid. Te Seattle is de Nederlandse historicus Lucassen werkzaam. De Nestor van de Amerikaanse geografen is de Nederlandse hoogleraar Van Valkenburg van de Clark-University, Massachusetts. Hij heeft een enorm gezag in de Verenigde Staten.
Verdere hoogleraren in de geografie zijn de Nederlanders Van Royen uit Maryland en Jan Broek van de universiteit van Minnesota. W. van Eck, een andere landgenoot, die aan de Landbouwhogeschool te Wageningen zijn kandidaats-examen heeft afgelegd, heeft zijn doctoraal-examen bodemkunde aan de Michigan State University gedaan. Na het schrijven van zijn proefschrift werd hij tot adjunct-hoogleraar in North Carolina benoemd.
Twee hogescholen in Michigan, waarvan de leiding bij Nederlands georiënteerde kerkgemeenschappen berust, werden door Prof. Zwarensteyn nog afzonderlijk vermeld. Het zijn het Hope College te Holland-Michigan, een stichting van de Dutch Reformed Church (de Nederlands Hervormde Kerk in Amerika), en Calvin College te Grand Rapids van de Christian Reformed Church (Gereformeerde Kerk). Beide hogescholen hebben een leerstoel in de Nederlandse taal. In dit verband dient zeker de Nederlandse leerstoel aan de Columbia University, waar de Nederlander Hunninger doceert, te worden vermeld.
Wij nemen een kort kijkje buiten het academische vlak. De heer Dijkstra, president-directeur van Ford, stamt uit Stiens in Friesland. De heer Van Stirum is leider van de afdeling internationale transacties en lid van de directie van het bekende Dow Chemical-concern. Een van de leden van de staf van de Motorwheel Company te Lansing is de heer Bos, een broeder van de Nederlandse vice-admiraal.
In Michigan is het Nederlandse element zeer sterk vertegenwoordigd. Honderdvijftien jaar geleden heeft zich hier een groep uit Drente afkomstige emigranten, die geleid werd door Ds. Van Raalte, gevestigd en de gemeente Holland-Michigan gesticht. Zowat 42 kilometer van deze 15.000 inwoners tellende stad (met een bevolking die grotendeels van Nederlandse afstamming is) ligt Grand Rapids met 200.000 inwoners, waarvan bijna de helft uit Nederland stamt. Tussen beide steden leven zowat 40.000 mensen, waarvan 80 procent van Nederlandse oorsprong. Heel wat hunner zijn hier eerst in de loop van deze eeuw beland. Men vindt in deze streek dorpen, die door Nederlanders zijn opgericht hetgeen hun naam (als Zeeland, Vriesland - met een V -, Graafschap en Overijssel) wel bewijst. In de kerken van deze streek worden op zondagnamiddag nog Nederlandse diensten gehouden.
Prof. Zwarensteyn vestigde onze bijzondere aandacht nog op het bestaan van de Netherland-America University League, die aan de beide universiteiten van Michigan, te East Lansing en te Ann Arbor, afdelingen bezit. Zij organiseert voor Nederlanders en Amerikanen van Nederlandse afstamming twee bijeenkomsten per jaar. Er worden dan Nederlandse liedjes gezongen en, aansluitend, Nederlandse gerechten gegeten.
Het is natuurlijk onvermijdelijk, dat de Nederlanders, die naar de Verenigde Staten trekken, aldaar geleidelijk opgaan in de Amerikaanse gemeenschap. In wereldsteden als New York is dit minder het geval (althans voltrekt zich het proces hier minder snel), omdat het Nederlandse element hier minder stabiel is. Veel Nederlanders verblijven er slechts tijdelijk.
Maar elders, als in Michigan, waar de Nederlanders zich hebben gevestigd met het voornemen er te blijven, gaat de aanpassing sneller al worden de banden met het oude vaderland nooit geheel verbroken. Anders zou het bestaan van een Nederlandse boekhandel te Grand Rapids ook niet te motiveren zijn. In deze boekhandel, gedreven door de uitgever Eerdmans, vindt men Nederlandse boeken en vertalingen van Nederlandse werken. Er is in dezelfde stad ook een winkel, waar men Nederlandse levensmiddelen en allerlei souvenirs uit Nederland kan kopen. Eigenaar is de uit Friesland stammende heer Van der Veen.
Wij hebben ons in dit artikel uiteraard moeten beperken tot de meest belangrijke bijzonderheden uit het relaas van Prof. Zwarensteyn, waaruit duidelijk bleek, dat de Nederlanders, die naar de Verenigde Staten zijn getrokken, aldaar een waardevol element van de Amerikaanse gemeenschap zijn geworden. Hiervan heeft Prof. Zwarensteyn ons op nieuw overtuigd.
K.A.M.
Auteursrechtelijk beschermd
