Neerlandia. Jaargang 67

Uit de tijdschriften

P.D. Mario Pedrazzini: ‘De grondslagen van de taalrechten in Zwitserland’, De Maand, dec. 1962 (5e jg., nr. 10).

Enige tijd geleden organiseerde het Belgisch Instituut voor Politieke Wetenschappen een colloquium over ‘de taalrechten in Zwitserland’. De daar gehouden voordrachten werden gepubliceerd in het tijdschrift ‘Res Publica’, 1962, nr. 3, een uitgave van bovengenoemd instituut. Het hier vermelde artikel is er één van en werd in Nederlandse vertaling door ‘De Maand’ overgenomen. Voor hen, die van de Zwitserse problematiek kennis willen nemen en deze vergelijken met de Belgische, is dit artikel een uitstekende inleiding.

W.

H. Weitenmann: ‘Taalkwestie en taalgroepen in Zwitserland’, De maand, jan. 1963 (6e jg., nr. 1).

Ook het januarinummer van ‘De Maand’ bevat in Nederlandse bewerking (en ietwat ingekort) een lezing, die gehouden werd op het colloquium over de taalrechten in Zwitserland en gepubliceerd in ‘Res Publica’, 1962, nr. 3. Voor dit artikel geldt hetzelfde als wat wij t.a.v. de beschouwing door de heer Mario Pedrazzini schrijven.

W.

G.H.L. Schouten: ‘Volksontwikkeling in Europa’, De Syllabus, maandblad voor wetenschap en kunsten, orgaan van de Bond van Nederlandse volksuniversiteiten, jan. 1963.

In dit eerste artikel over ‘Volksontwikkeling in Europa’ wordt zeer in het kort een kenschetsing gegeven van het Volksontwikkelingswerk in België, Duitsland, Engeland en Frankrijk.

Voor België wordt gewezen op het verschil tussen Vlaanderen, waar dit werk door particuliere instellingen en fondsen is ter hand genomen en het Waalse gedeelte, waar het volksontwikkelingswerk meer tot de taak van de provinciale of stedelijke overheid behoort en een nauwe relatie onderhoudt met het bibliotheekwezen. De volksuniversiteit wordt daar ook wel volkshogeschool genoemd, zoals men in Duitsland spreekt van Volkshochschulen, waardoor sommigen in Nederland denken dat het geen volksuniversiteiten, maar volkshogescholen zijn. In Duitsland (ook Oostenrijk) hebben de volksuniversiteiten vaak een nauwere band met een officiële instantie, meestal een stadsbestuur. De Duitse volksuniversiteit (ook wel Abendvolkshochschule genoemd) van het nieuwe type zal zich moeten bekommeren om de hedendaagse mens en zijn sociale vragen en een ontmoetingsplaats moeten zijn, maar ook een werkcentrum. Deze nieuwe instituten noemen zich ook wel ‘Volksbildungswerk’.

Voor Engeland moet men voor dit werk terecht bij ‘Evening institutes’ en ‘Adult Education Centers’ onder zeer uiteenlopende namen, waarbij sommige steunen op een plaatselijke of regionale Overheid, andere met de universiteiten verbonden zijn. Die ‘evening institutes’, geven aan volwassenen cursussen en lessen over algemene onderwerpen, die niets met vakopleiding te maken hebben. De instituten worden meestal geleid door onbetaalde krachten, die dat naast hun eigen werk doen, evenals de docenten, die hun beloning vinden in het werk dat zij verrichten voor het instituut.

In Frankrijk ligt dit werk weer heel anders. Er zijn talrijke avondbijeenkomsten, uitgaande van ‘Cours du soir’, van ‘Maisons des Jeunes et de la Culture’, cinéclubs, waar films worden vertoond, met de opzet over de problemen, die de film stelt, na afloop een discussie te houden, van ‘Conféderation Nationale de la Famille Rurale’ (een combinatie van sociaal en cultureel vormingswerk voor het platteland).

De scandinavische landen, de volkshogeschoolbeweging, zomede het Europees Bureau voor Volksontwikkeling komen een volgende maal aan de beurt.

De Post van Holland, maandblad van de Nederlandse Bond in Duitsland, 35ste jaargang, januari-1963.

Met dit eerste nummer in 1963 verschijnt de Post van Holland in een nieuw en fraaier gewaad en ook de omvang van het blad is heel wat forser dan voorheen. Hr.Ms. ambassadeur, mr. G.E. baron van Ittersum, schreef een inleidend woord. Op blz. 3 troffen we een artikel aan gewijd aan de oudste Ned. vereniging in Duitsland, ‘Nederland en Oranje’ te Berlijn, die 13 en 14 december jl. haar 75ste verjaardag vierde.

Schriftelijke lessen geschiedenis, aardrijkskunde en taal (IV) vinden we op blz. 7.

De heer Charles J. Belmon, directeur van de Niederländische Fremdenverkehrzentrale, zal met ingang van februari geregeld in de Post van Holland informaties omtrent het toerisme in Nederland verstrekken.

Een slotartikel is gewijd aan Jacoba van Beieren.

Hartelijk hopen wij, dat de Ned. Bond in Duitsland zijn maandblad op dit peil kan handhaven.

Dokumentatieblad van de Vlaamse Volksbeweging, 4e jg. nr. 9-november 1962. Uitgegeven door de informatiedienst en de dokumentatiedienst van de Vlaamse Volksbeweging. Gewad 18, Gent. Prijs (dubbelnummer): 40 F.

Het artikel van prof. Geyl in Vrij Nederland van 22 september getiteld: ‘Waarom sprak ik op de IJzerbedevaart’ is volledig overgenomen. Men zal zich herinneren dat prof. Geyls toespraak tijdens de IJzerbedevaart vooral in het Zuiden aan een niet malse kritiek werd onderworpen.

Blijkens een nota van het Verbond van Vlaams Overheidspersoneel (V.V.O.) waren bij de laatste bevorderingen in het Belgische leger 35 Franstalige tegen slechts 8 Nederlandstalige officieren betrokken. In voorafgaande kwartalen waren die cijfers resp. 71 tegen 10 en 60 tegen 11.

De bevorderingscomité's, die de minister (Segers) van advies dienden, zijn franstalig.

Blijkens een nieuw vastgestelde regeling zullen in het vervolg bij het arbeidsgerecht van beroep te Antwerpen alle belangrijke processtukken in het Nederlands dienen te zijn gesteld.

De persstemmen over de franse preken te Antwerpen werden zowel op blz. 587 t/m 589 als op blz. 620-622 besproken. De minister van Nationale Opvoeding en Kultuur heeft in de Kamer o.a. opgemerkt, dat het voorontwerp van wet tot oprichting van een Rijksuniversitair centrum te Antwerpen voor advies is voorgelegd aan de Nationale Raad voor Wetenschapsbeleid.

Uit Neerlandia nam het Dokumentatieblad de nota, opgesteld door Z.Exc. Julien Kuypers en mr. H.J. Reinink over de Belgisch-Nederlandse kulturele samenwerking, over.

Wij volstaan met het signaleren van deze onderwerpen.

d.K.A.

André Demedts: ‘De toekomst van het Nederlands’, Tydskrif vir Letterkunde, dec. 1962. (jg. 12, nr. 4).

Dit artikel, bestemd voor een Zuid-Afrikaans publiek, is, zoals van Demedts te verwachten is, een degelijke verhandeling. De toon is optimistisch. Voor geregelde lezers van ons blad brengt het stuk niet veel nieuwe gezichtspunten naar voren. (De schr. is complimenteus tegenover het A.N.V.).