Neerlandia. Jaargang 66

Uit de tijdschriften

L. Claes: ‘Herziet de Brusselse bovenlaag haar houding?’, Streven, dec. 1962 (jrg. XVI, 1).

Hoe reageert de Brusselse bovenlaag op de ontplooiing van de Vlaamse Beweging, op de tekenen, die zelfs aan Franstalige Belgen niet kunnen ontgaan, dat aan de werkelijke gelijkberechtiging van Vlaanderen niet te ontkomen valt? In een, zoals gewoonlijk zeer belangwekkend, artikel onderzoekt de heer Claes - wij wezen in vorige nummers reeds op zijn essays over resp. het Waalse, Brusselse en Vlaamse complex - het voor de toekomstige ontwikkeling in België bijzonder belangrijke probleem van de houding van de maatschappelijk invloedrijke Brusselse bovenlaag tegenover het Nederlands en tegenover het Vlaamse land. Vooral op economisch gebied, houdt de Brusselse bovenlaag reeds rekening met de grotere Vlaamse dynamiek, ook in een aangelegenheid als de vernederlandsing van het Vlaamse bedrijfsleven. Schr. komt tot de conclusie, dat de Brusselse bovenlaag ook in de Vlaams-Waalse kwestie geen gesloten en vastberaden leidende groep is, die het er op aan zal laten komen. Eén van de voorwaarden voor een behoorlijke oplossing van het Belgische nationaliteitenprobleem ziet Claes in de politieke neutralisering van Brussel.

Lezing aanbevolen.

W.

Stigting Bulletin nr 5 van de Simon van der Stel Foundation.

Dit in september verschenen Bulletin maakt melding van de viering van de derde verjaardag van de Stigting. Daarop volgt een bijdrage van Prof. Dr. D. Bax over de geschiedenis van de oude Kaapse kerk, die op 6 januari 1704 te Kaapstad werd ingewijd door Ds. Kalden en die wegens bouwvalligheid werd gesloopt en vervangen door de tweede kerk, ontworpen door Schutte en Skirrow.

Deze kerk werd op 31 januari 1841 ingewijd.

Voorts bevat het bulletin gegevens over het bekende gerestaureerde Reinethuis, de gereedgekomen gerestaureerde ‘Koornhoop’ het fort Merensky, dat 17 november ambtelijk in gebruik werd genomen en een memorandum over de woning van Bisschop Macrorie te Pietermaritzburg (1846) waarvan op blz. 27 drie foto's zijn opgenomen.

Zeer belangrijk met betrekking tot de kerkelijke gebouwen in Zuid-Afrika is het in het bulletin opgenomen besluit van de Synode van de Ned. Gereformeerde Kerk in S.A. van 9 november 1961, waarbij o.a. de Synode de Stigting Simon van der Stel erkent als het lichaam, dat op deskundige wijze zal omzien naar het herstel en de bewaring van gebouwen van historische en/of architectonische en esthetische betekenis.

Dokumentatieblad van de Vlaamse Volksbeweging, juli-augustus 1962 (4de jg. - nr. 7 - september 1962, dubbelnummer; prijs 40 BF).

Zoals gewoonlijk doen we uit dit belanglijk Documentatieblad weer een greep. In de rubriek ‘Vlaamse strijd’ troffen we, ontleend aan de Standaard, een opmerking aan van Prof. Dr. P. Geyl, gemaakt bij een gesprek met de heer Hektor de Bruyne. Prof. Dr. Geyl verklaarde: ‘Het socialisme in Vlaanderen lijdt er m.i. onder, dat het geen positieve verhouding gevonden heeft tot het nationale en de Vlaamse Beweging zou vruchtbaarder zijn geweest, indien het socialisme een integrerend deel was van Vlaanderens patrimonium.’

Over de taalgrensafbakening (met o.a. de Voerstreek) neemt het Dokumentatieblad de stemmen op van de Gazet van Antwerpen, De Standaard, Het Volk, De Nieuwe Gids, Het Belang van Limburg en De Linie.

De door ‘Het Belang van Limburg’ genoemde cijfers over het percentage Nederlandstaligen in de jaren 1910-1947 wijzen wel op een sterke terugloop van de groep der Nederlandstaligen in een oorspronkelijk echt Nederlands gebied.

Op blz. 426 troffen we sprekende cijfers aan over de bedragen besteed aan de wegenbouw in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Gent en Luik over de jaren 1954/1962.

Op blz. 428 wordt gewag gemaakt van de verschijning van de Nederlandse tekst van het Belgisch Burgerlijk Wetboek, waar op de nederlandssprekenden 130 jaar hebben moeten wachten (Staatsblad van 18 mei 1962).

Aan de Kultuurautonomie en de splitsing van het departement van Nationale Opvoeding en Cultuur wordt grote aandacht geschonken (blz. 430-434).

Op blz. 449 is het belangrijkste gedeelte opgenomen uit een overzicht - samengesteld door Hans Nieskens - van de talenstrijd in België, dit n.a.v. het geval-Paardekooper. Dat overzicht werd gepubliceerd in Reinischer Merkur van 3 augustus 1962.

Over het probleem Leuven, dat de harten in België warm houdt, lichten de bladz. 464-469 ons in, o.a. een interview over dit onderwerp met Mgr. Descamps, ontleend aan Pourqoui Pas? van 24 augustus 1962.

Naast blz. 470 is een tabel ingevoegd over de demografische gegevens voor 1961 per arrondissement, provincie en taalstreek voor het Rijk en wel 't aantal inwoners op 31 december 1961, geboorten, sterfgevallen, natuurlijke aangroei, migratie aanwinst en totale aanwinst. Dit nummer besluit met het weergeven van het standpunt van de Vereniging van de Leuvense professoren tegen het artikel van de Nederlandse hoogleraar Prof. Duynstee in de Tijd-Maasbode, waarin zij hun mening geven over de Vlaamse beweging en de politieke evolutie in België.

Wij herhalen, hetgeen we al eerder schreven, dat voor hen, die op korte termijn willen weten wat over een bepaald onderwerp in de Belgische pers is geschreven, het Documentatieblad een voortreffelijke gids is.