De volkshogeschool is van allen en behoort daarom aan niemand toe. Zij is pluralistisch in de kern, d.w.z. dat niet slechts hare activiteiten naar buiten toe pluralistisch opgevat worden maar ook al hare leidende organen en uitvoerende staf het zijn. Zij organiseert hare activiteiten in nationaal verband en zij behandelt de gestelde problemen uitsluitend van het standpunt uit van het algemeen welzijn.
Aangezien ontmoeting en pluralisme slechts dan zin hebben wanneer het gaat om een samenkomst van eerlijke mensen met een persoonlijke overtuiging bezield, spreekt het van zelf dat ‘algemeenheid’ niets maar dan ook niets te doen heeft met ‘neutraliteit’.
De volkshogeschool wil haar cursisten wekken tot persoonlijke levenskunst, hen ertoe brengen zich een persoonlijk oordeel te vormen, een actief en cultuurscheppend gebruik van de vrije tijd te maken, zich in de maatschappij met verantwoordelijkheidsbesef te gedragen.
Voor de ‘besten’ of eenvoudigweg voor de ‘actieve mensen’ moet het streven naar eigen levensgeluk gepaard gaan met zin voor eigen verantwoordelijkheid en met liefde voor de evenmens. In een democratische volkscultuur, d.w.z. een cultuur waarbij de ganse gemeenschap betrokken is, moet men zulke individuen in alle groepen van de maatschappij en in alle geestelijke kringen aantreffen.
In die zin is de Vlaamse volkshogeschool een kaderschool op al de gebieden waar het inrichten van kadervorming, in nationaal verband, mogelijk en wenselijk is. De samenwerking van mensen uit verschillende strekkingen wordt hiertoe noodzakelijk geacht.
De volkshogeschool beschouwt het niet als hare taak leiding te geven of bespreking in te richten over algemene levensbeschouwelijke vraagstukken of over persoonlijke levensproblemen b.v. op ethisch gebied. Zij gaat echter wel van het standpunt uit dat onze gevestigde christelijke en humanistische levensstijl aan de basis ligt van onze cultuur en dat het behoud er van beslissend is voor persoon en gemeenschap.
Als Vlaams ontmoetingscentrum wordt de volkshogeschool bezield door een geest van solidariteit, die alle Vlamingen kan omvatten. Hiertoe wordt op aller medewerking een beroep gedaan.
Allen wier wortels in d'eendren grond
zich boren sedert eeuwen, die verbond
lotsgemeenschap, ook als z' elkaar bestreden.
Door haar samenwerking met de Nederlandse volkshogescholen (Vereniging tot Stichting van volkshogescholen) mag de Vlaamse volkshogeschool als een bij uitstek Algemeen-Nederlands ontmoetingscentrum worden aangezien.
Als hoger ontwikkelde individuen hebben wij Nederlanders in Noord en Zuid behoefte aan een cultuurexpressie die kwalitatief kan wedijveren met de grote ‘wereldculturen’. Alleen de waarde van onze eigen cultuur kan ons beveiligen tegen het pedagogische en sociale onheil van de aculturatie (wij bedoelen het gevaar van verfransing in het Zuiden en misschien van verengelsing in het Noorden). De Nederlandse cultuur kan dit hogere niveau niet bereiken indien Noord en Zuid niet trachten zoveel mogelijk ontmoetingen tussen Noord-Nederlanders en Vlamingen te organiseren en begrip te wekken voor de politieke kwesties, die verband houden met de samenhorigheid van de Lage Landen in Beneluxverband.
Voor de Stichting is het principe van de Algemeen Nederlandse cultuurintegratie geen probleem of liever de probleemloosheid van de kwestie willen wij als principe huldigen. Dit betekent dat de Stichting, voor cursusleiders en sprekers een beroep doet op de medewerkers, die zij het meest geschikt acht en zich daarbij geen ogenblik afvraagt of ze in het Noorden of in het Zuiden wonen. Soms zal het van het onderwerp afhangen of een Nederlander of een Vlaming gevraagd wordt. Wij vinden het belangrijk dat er zoveel mogelijk bij iedere cursus minstens één Nederlander als staflid betrokken wordt of één Nederlander als spreker optreedt.
Uiteraard is zulks voor weekeinden meestal niet mogelijk! En de verschillen? Ja, de verschillen!
Als ontmoetingcentrum is de Stichting van oordeel dat juist deze verschillen - die tot uiting komen in het van elkaar leren - verrijkend zijn.
Ziehier een tabellarisch overzicht op de N-Z contacten (1951-1961):
| Aantal studiereizen van België naar Nederland |
8 |
| |
| Studiereizen van Nederland naar België |
3 |
| |
| Belgische deelnemers aan Nederlandse volkshogeschoolcursussen |
124 |
| |
| Nederlandse deelnemers aan Belgische cursussen |
± 30 |
| |
| Aantal lezingen door Nederlandse sprekers op Belgische volkshogeschoolcursussen |
88 |
| |
| Aantal lezingen door Belgen op Nederlandse volkshogescholen of vormingscentra |
± 15 |
| |
| Aantal dagen cursusleiding of assistentie bij cursusleiding van Nederlanders in België |
379. |
Door het organiseren van internationale cursussen en studiereizen naar het buitenland is de Stichting tevens een algemeen menselijk ontmoetingscentrum.
De Stichting beschouwt zich letterlijk als de geestelijke testamentuitvoerder van Lodewijk de Raet.
Lodewijk de Raet is het inderdaad die, vijftig jaar geleden, de gehele culturele, sociale en economische actualiteit bij de Vlaamsgezindheid betrokken heeft. Op even realistische als vindingrijke wijze slaagde hij er in de verschillende elementen van het hedendaagse bestaan,
Auteursrechtelijk beschermd
