Bij het aftreden van Julien Kuypers
Ambtenaren kent men doorgaans niet bij hun voornaam. Zijne Excellentie J. Kuypers en de schrijver Julien Kuypers horen echter zozeer bij elkaar, dat zelfs formalistische Noord-Nederlanders het niet ongepast vinden te spreken over de gevolmachtigde minister Julien Kuypers. Het duidt er in ieder geval op, dat Kuypers iemand is.
Op 14 augustus jl. is Julien Kuypers 70 jaar geworden. Einde 1962 treedt hij af als gevolmachtigd minister voor de culturele betrekkingen met het buitenland. Van zijn welverdiend pensioen zal hij, naar we mogen aannemen, gaan genieten door met de rusteloze ijver en met de geestdrift, die hem eigen zijn, zich te zetten aan allerlei werk, waartoe zijn ambtelijke bezigheden hem tot dusver te weinig tijd lieten. We kunnen ons Kuypers nu eenmaal moeilijk voorstellen als iemand, die in rustige afzondering zijn verdere levensjaren zal slijten.
Hij had een schitterende ambtelijke loopbaan in het departement van Openbaar Onderwijs. Na de bevrijding werd hij secretaris-generaal van dit departement, terwijl hij de laatste jaren als gevolmachtigd minister de culturele betrekkingen van België met het buitenland behartigde. De functies, die hij daarnaast nog bekleedde, beslaan in ‘Wie is dat’ bijna een kolom. Dit alles bij elkaar zou voldoende zijn om een mensenleven te vullen. Maar hij heeft meer op zijn naam staan, en wel een letterkundige en wetenschappelijke arbeid van een omvang en een kwaliteit, die alleen al hem tot een figuur van betekenis stempelen: Enkele romans, literair-historische werken, studies over de geschiedenis van het socialisme in België en van de Vlaamse Beweging, talrijke artikelen en essays.
Kuypers de ambtenaar, de literator, de wetenschapsman, de socialist, de flamingant, het is ondoenlijk om in kort bestek alle facetten van zijn veelzijdige persoonlijkheid te belichten. In dit algemeen-Nederlandse orgaan willen wij hem vooral eren als Nederlander - in de ruime zin, die wij aan dit woord geven. Als strijdbaar socialist in een ambtelijke positie, waar levensbeschouwelijke tegenstellingen een grote rol spelen, heeft hij natuurlijk blootgestaan aan velerlei aanvallen op zijn beleid, maar ook zijn Vlaamsgezinde politieke tegenstanders erkennen, dat uit Vlaams oogpunt zijn werk als secretaris-generaal alle lof verdient.
Ook in vroegere jaren gingen de Nederlands-Vlaamse betrekkingen hem zeer ter harte. Vooral in de laatste tijd echter heeft hij een enorme stoot gegeven tot een algemeen-Nederlandse culturele integratie. Het is overbodig hierop in dit blad de aandacht te vestigen. Men zou de bekende nota van de Gemengde Technische Commissie aan de twee regeringen misschien wel, ten dele althans, kunnen beschouwen als het testament, waarmee Kuypers van zijn ambtelijke functie afscheid neemt. Het vormt er in ieder geval een schitterende afsluiting van.
Wij willen dus Kuypers in de eerste plaats huldigen als promotor van de algemeen-Nederlandse gedachte, als de man bovenal, die deze gedachte in een praktische vorm heeft uitgewerkt. Noord- en Zuid-Nederland zijn hem veel dank verschuldigd. Wij wensen hem nog vele jaren van vruchtbare, maar voortaan volledig zelfgekozen arbeid toe en we hopen en verwachten hem nog meermalen op de Noord-Zuidverbinding te zullen aantreffen.