Neerlandia. Jaargang 62

[p. 86]

Het samengaan van Nederlanders en Australiërs
(Van onze medewerker, Jan. D. Rempt, te Sydney)

Het verenigingsleven in Australië

HET AANTAL NEDERLANDSE verenigingen in Australië, die haar eerste lustrum hebben gevierd, is weer met één vermeerderd. Ditmaal is het de Nederlandse Vereniging Bankstown, die ter gelegenheid van het heuglijke feit een feestavond heeft georganiseerd, waarvan niet minder dan zevenhonderd mensen hebben genoten. Voor zover wij weten, is dit het grootste aantal, dat ooit in Sydney of een voorstad van Sydney op een Nederlandse avond bijeen is geweest. (Tussen twee haakjes: het hier gebruikte woord ‘Nederlandse’ klinkt voor Australische Nederlanders ongewoon; het woord ,,Hollandse’ en ‘Hollander’, hoe ongaarne officiële instanties in Nederland ze ook gebruikt zien, heeft in den vreemde - althans Australië - veel meer gevoelswaarde, onverschillig of men uit Groningen, Friesland of de beide ‘Hollands-provincies komt).

De avond in Bankstown was (evenals in Blacktown het geval is geweest) een voorbeeld van toenadering. Er traden niet alleen Nederlandse amateur-artisten op (onder wie Mevr. Blankenzee, die o.a. enkele liederen van Catharina van Rennes ten gehore bracht), maar ook Australische beroepsartisten. Bovendien waren er tal van Australiërs, onder wie de burgemeester van Bankstown (de heer C. Little) en diens echtgenote, en de heren D. Whitlam, lid van de Tweede Kamer van het Gemenebest, en N.J. Mannix, lid van de Tweede Kamer van de Staat Nieuw Zuid Wales.

Moeilijkheden bij de werving

Gezien zo'n grote opkomst zou men denk, dat het niet moeilijk moet vallen Nederlandse verenigingen in Australië op te richten en in leven te houden. Het tegendeel is het geval. Op de avond in Bankstown bijv. werden 650 programma's uitgedeeld, waarbij een formulier was gevoegd, door middel waarvan men zich als lid van de vereniging kon opgeven. Slechts twee formulieren werden ingevuld terugontvangen.

In Sutherland Shire is 't hetzelfde lied. Op een daar gehouden toneelavond, waar (voor het eerst in de geschiedenis van deze vereniging) een griezelstuk werd opgevoerd (De Vleermuis, onder regie van Jan Logeman) waren 200 mensen aanwezig. De vereniging telt 50 leden. Waarom de andere 150 aanwezige Nederlanders zich afzijdig houden, blijft een raadsel, dat men wel kan verklaren, maar niet oplossen. De vereniging in Sutherland Shire heeft een nieuw bestuur gekregen. Op zichzelf is dit niets bijzonders, maar merkwaardig is het feit, dat dit bestuur, bijna geheel uit precies dezelfde leden bestaat als die, welke drie jaar geleden ook aan ‘het bewind’ waren en later ‘en bloc’ zijn afgetreden. Dit is onzes inziens een bewijs, dat er niet genoeg keus is van personen, die leiding aan een vereniging kunnen geven. Er ligt echter ook een andere factor verscholen, n.l. de vermenging. Deze vormt nog altijd een strijdpunt. Het vorige bestuur, onder leiding van Harm van de Linden, had ten aanzien hiervan een duidelijk standpunt ingenomen, n.l. wel vermenging met Australiërs. Het voerde een ‘politiek’ van afwisselend een ‘uitsluitend Hollandse avond’ (vooral niet ‘Nederlandse’, welk woord hier niet op z'n plaats zou zijn) - en dat was dan een toneelavond - en een ‘Dutch-Australian’ avond, waarop cabaret werd gegeven door zowel Nederlanders als Australiërs.

In hoeverre het nieuwe bestuur, onder leiding van de vroegere voorzitter, de nu herkozen, Wim Kalf, hierin een standpunt inneemt? In een interview, dat ik met de heer Kalf had, zei hij, dat het ‘wel degelijk de bedoeling is de assimilatie van de immigranten te bevorderen’, maar over de organisatie van bijeenkomsten, op dit speciale doel gericht, liet hij zich niet uit. De praktijk zal dus moeten bewijzen wat er zal worden nagestreefd en of het te stellen doel wordt bereikt.

Toekomstbeeld

DE TOEKOMST van de Nederlandse verenigingen in Australië houdt verschillende bestuur der en bezig. In Canberra bijv. heeft de Nederlandse ‘soccer and social club Be Quick’ in een algemene vergadering besloten ‘in of uit principe, ook niet-Hollandse leden tot een bepaald percentage aan te nemen’. De secretaris dier vereniging (H.J. Scheevers) zegt in een toelichting op dit besluit, dat ‘gezien het feit, dat wij allen in Australië zijn gekomen om hier een nieuw tehuis op te bouwen in een nieuw vaderland (daarnaast het feit, dat wij Holland toch niet zullen en willen vergeten) en dat na een bepaald aantal jaren vrijwel al onze leden en ook niet-leden volgens de wet, door naturalisatie geen Hollanders meer zijn, er dus dan ook Australiërs dienen te worden toegelaten’.

De Nederlandse Vereniging in Sydney heeft, na lange tijd door hoofdartikelen in het Ned.-Australische weekblad ‘De Nieuwe Wereld’ daartoe te zijn aangespoord, tenslotte (zij het ietwat laat) haar neutrale houding in zaken, die het onmiddellijke belang van Nederlandse immigranten raken, laten varen, indien wij althans enkele in het openbaar gemaakte uitlatingen van voorzitter (Piet Oomens) kunnen aanmerken als een aanduiding hiervan. De belangrijkste uitlating was die, welke betrekking had op de (inmiddels gewijzigde) rechten van genaturaliseerde immigranten. ‘Het zou een sympathiek gebaar zijn geweest van de Australische overheid, als zij artikel 21 direct had opgeheven’, zo zei de heer Oomens. Nu de gevraagde gelijkstelling van rechten inmiddels is verkregen, behoort dit alles tot de geschiedenis, maar als symptoom van zich wijzigende en gewijzigde denkbeelden over de taak van Nederlandse verenigingen in Australië is het belangrijk om een en ander te noemen.

Taak naar buiten

IN HET ALGEMEEN zijn de Nederlandse verenigingen in Australië vrijwel uitsluitend amusements verenigingen. Een enkele, zoals de Nederlands-Australische Vereniging in Illawarra, te Wolion- gong, N.Z.W., heeft vrij spoedig na haar oprichting (nu meer dan zes jaar geleden) ook de hulpverlening in haar taak betrokken. In de laatste tijd heeft zich, althans in Nieuw Zuid Wales, en meer in het bijzonder in Groot-Sydney, een stroming onder de verschillende verenigingen kenbaar gemaakt, die deze sociale hulpverlening tot haar belangrijkste taak na het amusement wil maken. De gedachte is in het bijzonder gepropageerd door de consul-generaal der Nederlanden, dr. Th. Bergsma, te wiens huize afgevaardigden van de verschillende besturen in Nieuw Zuid Wales vrij regelmatig elkaar ontmoeten voor on-officiële besprekingen, die het karakter hebben van uitwisseling van denkbeelden. Aan de representatieve taak, die Nederlandse verenigingen kunnen uitoefenen, wordt echter weinig of in het geheel geen aandacht geschonken.

In een zo belangrijke aangelegenheid als de verlening van gelijke rechten, heeft destijds alleen de Nederlandse vereniging in Perth (West-Australië) krachtig stelling genomen en officiëel haar stem laten horen. De Ned. Vereniging in Sydney heeft op het allerlaatste moment een bescheiden geluid gegeven, maar zowel de heer Oomens (voorzitter in Sydney) als de heer Kalf (voorzitter in Sutherland Shire) hebben thans onomwonden als hun mening te kennen gegeven, dat representatie een zeer belangrijke taak hunner verenigingen vormt.

In hoeverre zij in de praktijk zal werken, moet nog worden afgewacht. De bewustwording van de Nederlandse immigrant, dat hij een taak heeft te vervullen als burger van Australië, is nog in staat van wording.

Het eigene behoudt voor ieder, ook al waant hij zich kosmopoliet, een onweerstaanbare bekoring.
C.G.N. DE VOOYS

[p. 87]

Tucht-Unie jubileert
Persconferentie in De Witte Sociëteit

Op 2 december vond in de Haagse Sociëteit ‘De Witte’, ter gelegenheid van het gouden jubileum van de Tucht-Unie, een persconferentie plaats, welke grote belangstelling trok. De voorzitter, Z.E.C.E.L. Helfrich, gaf een uitvoerige uiteenzetting over het doel van de Tucht- Unie, waarvan Dr. H.J. Kiewit de Jonge, toenmalig voorzitter van het Algemeen Nederlands Verbond, en de heren H.J.D. van Maanen en ir. J.M. van Hoogstraten de grondleggers zijn geweest. Aan de groep Nederland van het A.N.V. werd na de oprichting ook voorlopig de leiding van de Tucht-Unie opgedragen.

Het doel van de Tucht-Unie is de bestrijding van tuchteloosheid onder het Nederlandse volk, teneinde zijn zedelijke, geestelijke en lichamelijke kracht te verhogen en het openbare leven te vermooien. Haar middelen verkrijgt zij uit contributies en vrijwillige bijdragen. De Unie wil bijzonder de nadruk leggen op ‘zelftucht, discipline van binnen uit’.

Zij tracht sympatiserende verenigingen in federatief verband aan zich te verbinden zonder aan hun onafhankelijkheid te tornen.

Deze verenigingen, die zich ieder op hare wijze en op haar terrein met de opbouw van ons volk bezig houden, wil de Tuchtunie tot samenwerking brengen. De Unie zelf geeft dan vaak de aansporing.

De Unie is voornemens studies te gaan ondernemen en de resultaten daarvan te publiceren, waarin de sociale en psychologische oorzaken van de huidige volksverwlidering grondig worden onderzocht.

Om een enkel sprekend voorbeeld te noemen moge worden gewezen op het dagelijks in ernst toenemende vraagstuk van de verkeersonveiligheid, waarmede de Tucht-unie zich voortdurend heeft bezig gehouden. En terecht, want de verkeersonveiligheid is vrijwel alleen toe te schrijven aan een ontstellend gebrek aan zelftucht.

Ter gelegenheid van haar 50-jarig bestaan verscheen een jubileumnummer van haar orgaan De Gong, dat belangwekkende bijdragen van vooraanstaande medewerkers bevat.