Neerlandia. Jaargang 61

[p. 74]

Assimilate en integratie door een Australische bril gezien

(Van onze correspondent in Sydney, Jan D. Rempt)

De Nederlandse Raad voor de Emigratie heeft een definitie gegeven van integratie en zegt (zie ook het juli-augustusnummer), dat zij het geleidelijk proces van deelneming is aan het economische, sociale, culturele en geestelijke leven van het ontvangende land, dat de mogelijkheid voor de emigrant openlaat, bij die ingroei in het nationale bestaan een eigen bijdrage te leveren aan de samenleving van dat land.

Onder assimilatie wordt verstaan de toestand, dat de immigrant geheel en al als persoon, als cultuurfiguur, in aard, in taal, in gebruiken en gewoonten opgaat in de bevolking van het ontvangende land, daarmee dus één wordt, daarmee assimileert.

De termen assimilatie en integratie worden ook in Australië gebruikt. Toch ziet men tussen deze beide begrippen niet zo'n dogmatisch verschil als als klaarblijkelijk in Nederland het geval is. De verklaring daarvoor ligt vermoedelijk in het feit, dat er in de Raad voor de Emigratie in Nederland geen ‘emigranten’ zitting hebben, en zeker geen immigranten! Ware dit het geval - als dat mogelijk was - dan zou ongetwijfeld de opmerking zijn gemaakt, dat een immigrant het proces van assimilatie en integratie geleidelijk ondergaat.

Assimilatie en integratie voltrekken zich, althans in Australië, na elkaar en met elkaar, omdat elke immigrant de sfeer van het cultuurmilieu, waarin hij is opgevoed (voordat hij zijn vaderland verliet), met zich meedraagt en bewust dan wel onbewust het ontvangende land daarin laat delen. Dit kan alleen plaats vinden, wanneer de assimilatie al is ingetreden. Op grond van mijn eigen ervaring en op grond van waarnemingen, welke ik heb opgedaan onder Nederlanders in vrij wel alle uithoeken van Australië gedurende mijn reizen door dit onmetelijke continent in de afgelopen zes jaren, mag ik wel beweren, dat assimilatie altijd een stap voor is bij de integratie. Men moet eerst deelnemen aan het leven in een nieuwe gemeenschap en deel uitmaken van die gemeenschap, alvorens men die gemeenschap kan beïnvloeden.

Afgekeken van die Dutchies

De weg naar integratie leidt dus m.i. over die van assimilatie, althans in Australië. Dikwijls lopen die wegen spoedig parallel, zij buigen later naar elkaar toe en gaan in elkaar op. De invloed van de Nederlandse immigranten in Australië is daarvan het bewijs. Die invloed uit zich in het dagelijks leven in allerlei vormen. Nieuwe Australische huizen bijvoorbeeld worden tegenwoordig dikwijls gebouwd met grote ramen, in tegenstelling tot zes en meer jaren geleden, toen het typische Australische huis slechts kleine ramen vertoonde. Die grote ramen hebben de Australiërs afgekeken van ‘Dutchies’, die hun eigen huis - met zulke grote ramen - bouwden. Een ander voorbeeld is het gebruik van koffie in plaats van thee. Australiërs drinken tegenwoordig meer koffie dan voorheen. Ook al heten de koffie-bars hier ‘Espresso’, omdat deze door Italiaanse immigranten hun intrede in Australië deden, de gewo onte om meer koffie dan thee te drinken is onmiskenbaar toe te schrijven aan de invloed van de Nederlandse immigranten.

Nieuws uit Nederland

De invloed van de Nederlanders, leveeswijze, kunst en cultuur, is betrekkelijk gering. Dit moet ik vooropstellen. Ik wil niet de indruk wekken, dat de Australiër bezig is te vernederlandsen. Verre van dat. De invloed der Nederlandse immigranten is echter een feit. In bepaalde kringen zelfs root. Het is opmerkelijk dat Australische dagbladen tegenwoordig herhaaldelijk foto's en nieuws brengen uit Nederland, niet omdat dat nieuws zo belangrijk is, maar omdat de redacties beseffen, dat zij vele Nederlandse lezers hebben. Zo bracht een dagblad onlangs een foto van het 600-jarig bestaan van Edam en een foto van de molens van Kinderdijk.

Copyright Jan D. Rempt Deze foto is genomen tijdens de uitvoering van de Nederlandse toneelvereniging in Blacktown (Nieuw Zuid-Wales), waar de Nederlandse radio-zangeres mevr. Cobi van Zutphen-Bakker optrad.
Van rechts naar links: de vice-consul der Nederlanden, de heer J.A. Kernkamp, de heer Harm van der Linden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging in Sutherland Shire (N.Z.W.), naast hem zijn echtgenote.

De invloed van de Nederlanders, die bij dragen tot de integratie, is nog opmerkelijker in de provinciale pers. Daar vindt men herhaaldelijk berichten en artikelen over bijeenkomsten van Nederlanders en hun persoonlijke prestaties. De redacties begrijpen, dat de door Nederlandse immigranten toegepaste werkmethoden navolging verdienen. Zo beschreef een provinciale krant een Nederlandse methode van aardappels poten, toegepast door een geïmmigreerde Nederlandse landbouwer.

[p. 75]

Een ander blad wijdde aandacht aan de bodembewerking, de groenteteelt en de bezorging van de groenten door de Nederlander Nicolaas van den Bosch in Tasmania. Twee voorbeelden uit vele.

Nederlandse cultuur

Tot de integratie, het schenken van een eigen bijdrage aan het culturele leven van Australië, kunnen we rekenen het optreden van Nederlanders voor radio en televisie. Daar is bijv. het Nederlandse mannenzangkoor (Dutch Male Choir of Melbourne), onder leiding van Gerard Ruivenkamp, dat een concert gaf, waarbij de ‘Vliegende Hollander’ van Richard Hoi gespeeld werd voor een gehoor, dat zoveel Australiërs telde, dat men gerust van een ‘integratie op grote schaal’ kon spreken.

Ook denk ik aan Sutherland, Nieuw Zuid-Wales, waar Nederlandse liefhebberij-artisten voor een gemengd Nederlands-Australisch gehoor Nederlandse zangnummers ten beste hebben gegeven; aan Rockhampton, in Queensland, waar de City Band werken instudeerde van de 75-jarige Nederlandse componist P.B. Bisselink, die weliswaar geen immigrant is (hij logeerde bij zijn kinderen), maar wiens Nederlandse invloed er niet geweest zou zijn, indien zijn kinderen al niet zodanig geassimileerd waren, dat zij de City Band voor die Nederlandse muziek konden winnen. Ik denk aan de 25-jarige Nederlandse kunstschilder Cor Greive, die een tentoonstelling van zijn schilderijen heeft gehouden, waaronder een portret van de Australische minister-president Menzies en Australische landschappen, doch tevens.... Nederlandse waterlandschappen. Zijn broer Epo stelde door hem ontworpen aanplakbilj etten ten toon en Herman Brummelaar liet er zijn kunstsmeedwerk zien. Laatstgenoemde heeft ook opdrachten voor grote villa's uitgevoerd.

Zulke tentoonstellingen worden niet voor Nederlanders gehouden, maar voor het Australische publiek, waaronder Nederlandse immigranten uiteraard begrepen zijn. In Sydney werden enkele tentoonstellingen in grote warenhuizen gehouden. De gebroeders Peter en Frank Otto toonden daar hun beeldhouw- en houtsnijkunst. Van Frank Otto was daar o.a. beeldhouwkunst te zien, waarbij eikenhout gebruikt was, afkomstig van een vijfhonderd jaar oude windmolen in Nederland. Dit feit vond gretig onthaal bij Australische journalisten. De gebroeders Otto hebben voorts opdrachten uitgevoerd voor een kerk in Cowra (Nieuw Zuid-Wales) en voor een kerk in Canberra, de hoofdstad van Australië. Ook Hugo Kocken, een jeugdige beeldhouwer uit Utrecht, heeft werk van hem op de tentoonstelling in Sydney ingezonden. Reeds eerder heeft hij beeldhouwwerk geleverd voor de studio van een radio-omroepstation in Sydney.

Australische waardering

Ten slotte blijft nog te melden, dat mevr. Cobi van Zutfen-Bakker, die in Nederland meermalen voor de radio is opgetreden, en mevr. Corry Blankenzee en Mieke Maas (om slechts enkelen te noemen) als zangeressen met o.a. Nederlandse liederen voor radio en televisie in Sydney zijn opgetreden en dat ook in de toekomst wel zullen blijven doen. Dit alles is voldoende be wij s, dat de invloed van Nederlands cultured leven niet alleen in Australië merkbaar is, maar, zij het dan nog in bescheiden mate, ook een bijdrage levert tot de integratie van Nederlandse immigranten aldaar.

Over een Nederlands cultureel comité in Melbourne zal ik een volgende keer iets vertellen. Moge ik besluiten met de opmerking, dat de door de Nederlandse immigranten gebrachte cultuuruitingen gewaardeerd worden door de Australiërs, die klaarblijkelijk in hun hart een grote plaats hebben ingeruimd voor de Nederlanders, aan wier voorvaderen de ontdekking van dit land is te danken.