Neerlandia. Jaargang 61

[p. 72]

Lentefeest in Sydney met optochten in oudhollandse dracht

Het vorige jaar maakte onze medewerker in Sydney, de beer Jan D. Rempt, enige kritische opmerkingen in het november-nummer van Neerlandia over een rood geschilderde molen en een Alkmaarse kaasdrager met een ‘funny red hat’, maar zonder kaasdraagbaar. Hij had Coen niet durven hopen, dat er binnen twaalf maanden een verandering ten goede zou komen, die alle lof verdient, lof voor degenen, die dit jaar in de historische en allegorische optocht van het Lentefeest in Sydney voor de dag zijn gekomen met een Nederlandse groep. Natuurlijk is het weer dr. Cornelis Wouters geweest, die er voor gezorgd heeft, dat alles in orde kwam, maar hij zou nooit zoveel hebben kunnen bereiken zonder zijn medewerkers, die kennelijk in aantal zijn gegroeid, medewerkers zeifs, die niet allen in Australië wonen, maar voor een deel ook in Nederland.

Daar is allereerst het Algemeen Nederlands Verbond in Den Haag, dat er voor gezorgd heeft, dat de culturele groep van dr. Wouters de beschikking kreeg over goede afbeeldingen van oud-Hollandse klederdrachten.

Na ontvangst van deze afbeeldingen kon men in Sydney beginnen aan de uitvoering van een nieuw plan, n.l. de uitbeelding van vijf oud-Hollandse zeevaarders, die het eerst de Australische kust hebben gezien.

‘Go Lack to school, you fool’

Er waren op zaterdag 12 oktober meer dan een half miljoen mensen op de been, die deze oud-Hollandse ontdekkingsreizigers in statiegewaad hebben gezien. Deze gewaden zijn aan de hand van de uit Den Haag ontvangen afbeeldingen vervaardigd door de echtgenoten, gewapend met naald en draad en bijgestaan door kleermaker Van der Stelt.

OVERAL LANGS DE WEG juichte het publiek de groep toe. Het hoogtepunt werd bereikt, toen dr. Wouters, als Cornells Houtman (1595, eerste Nederlandse tocht naar Indië) voor het stadhuis een ogenblik stilhield met zijn volgelingen, naar voren trad, en zich daar op richtte tot de gouverneur van New South Wales en de Lord Mayor van Sydney met de woorden: We, Dutch explorers, salute you". Elk der ‘schipvaerders’ volgde zijn voorbeeld en stelde zich door het uitspreken van zijn naam aan de ‘Hoog Mogende Heren’ voor. Iemand uit het publiek riep: ‘Captain Cook discovered Australia’, maar dr. Wouters riep terug: ‘Go back to school, you fool.’ Daarmee was het incident gesloten en was een nieuw gevleugeld woord aan de historie van Nederland en Australië toegevoegd.

De Nederlandse groep

Behalve Cornells Houtman liepen in de Nederlandse groep mede: Willem Jansz (Peter Otto), Dirk Hartog (ir. Henk Scheltema), Abel Tasman (Jan Taffer) en Willem Vlamingh (Wiebe Bruinsma).

DE HOLLANDSE MOLEN REED ook weer mee in de stcet, maar tot ieders voldoening nu in natuurlijke kleuren geschilderd. De eenzame kaasdrager van het vorige jaar was vervangen door twee rasechte Alkmaarders - met kaas-draagbaar (vervaardigd door Cees Vermeulen) - getooid met rode en groene strohoed en bijpassend wit costuum. Men had er beslag op kunnen leggen, dank zij de medewerking van de directeur van gemeentewerken in Alkmaar. Echte kaasjes ontbraken al evenmin; deze waren ter beschikking gesteld door de firma P.D.S. uit Sydney, waar een Nederlander op de kaasafdeling werkt. Zo ziet men alweer, welk een invloed de Nederlanders in de Australische gemeenschap uitoefenen. Verder bestond de Nederlandse groep uit een gezelschap jongelui, gestoken in allerlei streek-klederdrachten, waaronder ook de Markense en Westfriese, de nieuwste aanwinsten uit Nederland.

Nederland is goed voor de dag gekomen. Reeds nu bezint dr. Wouters zich op wat er het volgend jaar moet gebeuren. Hij trekt met zijn groep ook naar andere plaatsen. Ook daar zal dus de geschiedenis van Nederland en Australië meer bekend raken.

Historische optocht tijdens het Lentefeest in Cabramatta. Twee Alkmaarse kaasdragers (Leo Kin ma en Syb Gongrijp) en van links naar rechts Abel Tasman (Jan Taffer), Cornelis Houtman (dr. Cornelis Wouters) en Willem Vlamingh (Wiebe Bruinsma).

[p. 73]

Nederlandse molen in de optocht tijdens het ‘landenfeest’ in Cabramatta (N.Z.W. Australië) op zaterdag 19 oktober 1957.

Ons artikel over de ontdekking van land in de Australische Golf van Carpentaria in ons vorig nummer vult de heer Rempt nog aan met de volgende wetens-waardigheden. Niet ver van de plaats, waar de gedenkplaat voor Willem Jansz (zie boven) en Jan Lodewycsz is aangebracht, daar, waar de wateren van de Golf van Carpentaria de onhergbergzame kust bespoelen en rivieren met Nederlandse namen (Batavia en Staaten) uitmonden, is bauxiet gevonden. Nederlandse deskundigen van de Koninklijke Nederlandse Havenconstructie Maatschappij zijn daar nu bezig met opmetingen voor een nieuw aan te leggen haven in Albatros Bay, waar een bauxiet-mijnstad zal verrijzen.

Het wordt een stad in de wildernis, die 50 miljoen gaat kosten. Ten zuiden van de Batavia-rivier, die Jansz de rivier met het bos noemde, ligt een moeras en even verder naar het zuiden vindt men Duifken Point.

Een mijlpaal

Een gebeurtenis, die ook vermelding verdient als een ‘mijlpaal’ in de geschiedenis van Australië en Nederland, is de viering van het 12½-jarig bestaan van de Nederlandse Vereniging in Sydney.

De tegenwoordige voorzitter, de heer P. Ooms, herinnerde er tijdens de viering aan, dat in het eerste dagelijkse bestuur zitting hadden: de heren Frank Leddy en H.B.A. Hendriks, directeuren van Philips Electrical Industries en L.A. Blok, firmant van de firma Blok, Van Rooyen & Co., resp. als voorzitter, secretaris en penningmeester. In de afgelopen jaren is de vereniging uitgegroeid tot 500 leden, op zich zelf een eerbiedwaardig aantal, maar bescheiden wanneer men weet, dat er in Sydney ettelijke duizenden Nederlanders wonen. In de voorsteden van Sydney zijn verschillende Nederlandse verenigingen, zoals Neerlandia in Narrabeen, met ongeveer 200 leden, Sutherland met 100, Bankatown met een paar honderd leden, enz., afgezien van andere kleinere verenigingen, die ontstaan zijn door splitsing.

Sterkere binding

De consul-generaal der Nederlanden te Sydney, dr. Th. Bergsma, heeft onlangs vertegenwoordigers van de verschillende Nederlandse verenigingen uitgenodigd om enkele algemene vraagstukken te bespreken en de kennismaking tussen de bestuurderen te vergemakkelijken en te verstevigen. Het ligt in de bedoeling zulke bijeenkomsten op gezette tijden te herhalen. Het komt ons voor, dat, gezien het nog al eens naast elkaar werken van verschillende Nederlandse verenigingen, een dergelijk contact tot meer samenwerking zal leiden en dat men ook een beter be-grip voor bepaalde vraagstukken, zoals sociale hulp en de naturalisatie en haar gevolgen zal krijgen.

De naturalisatie

De naturalisatie van immigranten, waarover ook in Nw. Zeeland al heel wat stof is opgewaaid, blijkt bepaalde elementen te bevatten, die zowel Nederlanders als Australiërs doen spreken van het verkrijgen van ‘tweede-rangs burgerschap’ Dr. C. Wouters, die bestuurslid is van de Raad van Goede Buren (Good Neighbour Council) van Nieuw Zuid Wales, weigert op naturalisatie-plechtigheden te spreken, zolang de wettelijke ongelijkheid na naturalisatie voortduurt.

Het weekblad ‘De Nieuwe Wereld’ heeft sindsdien herhaaldelijk gepleit voor herziening van de wet. De Nederlandse Vereniging in Perth heeft een motie aangenomen met dezelfde strekking. In Bendigo, Victoria, hebben zes Nederlanders zich teruggetrokken uit een naturalisatie-plechtigheid op grond van dezelfde redenen, die dr. Wouters bewoog tot zijn protest.

Zowel in de liberale regeringspartij als in de socialistische oppositiepartij wordt de onjuistheid van het onderscheid dat de wet maakt, erkend. In het parlement is aangedrongen op wetswijziging. In de Nederlandse vereniging in Sydney heeft de heer G. Beelaerts van Emmichoven, die meer dan dertig jaar in Australië woont, er op gewezen hoe nuttig het zou zijn, indien de vereniging gelegenheid bood dit probleem openlijk in een vergadering te bespreken. Het bestuur staat zeker niet afwijzend tegenover dit denkbeeld. Het is jammer, dat de Nederlandse regering, voor zover bekend nog geen aanleiding heeft gevonden terzake stappen te ondernemen. Vele Nederlanders, die zich reeds hebben laten naturaliseren, gevoelen zich bedrogen. Anderen, wier naturalisatie van belang is voor hun maatschappelijke positie, staan voor een dilemma, nu openbaar is ge worden, dat een door naturalisatie verkregen Australisch burgerschap van minder gehalte is dan dat van de geboren Australiërs en daardoor ook minder dan het Nederlanderschap, dat men moet opgeven.

Daarom zou, zo meent de heer Rempt, de Nederlandse regering er goed aan doen zich niet te laten leiden door argumentatie van Australische zijde, maar dcor de belangen van de Nederlandse gemeenschap in Australië.