Neerlandia. Jaargang 61

[p. 25]

Hagenaars gaan uitstapje maken
Naar Vlaanderen

Volgens een door de afdeling Den Haag van het Algemeen Nederlands Verbond uitgegeven mededeling zullen begin juni de leden diet afdeling een tocht per bus naar Lier en Mechelen maken. Het vertrek uit Den Haag is vastgesteld op 8 uur 's morgens. Aankomst in Lier tegen 11 uur. Bezichtiging van het stadje. 's Middags voor de thee naar Mechelen en bezichtiging van de stad. Terug over Antwerpen en Breda. Avondeten in een van deze twee plaatsen.

Het leek ons daarom aanbevelenswaardig in ons blad enkele bijzonderheden over Lier en Mechelen op te nemen. De gegevens, die nu volgen, zijn ontleend aan de voortreffelijke Gids van de Vlaamse automobilistenbond.

Lier

Aan de samenvloeiïng van de Grote en Kleine Nete ligt Lier, de toegangspoort tot de Kempen, een stedeke van ongeveer 30.000 inwoners. De Vlaamse steden zijn net als in Nederland gebouwd om een groot plein, meestal het marktplein, omgeven door mdrukwekkende oude gebouwen, indien tenminste daaraan geen ontijdig en onverantwoord einde werd gemaakt. In Lier en Mechelen kan men van die deels nog bewaarde middeleeuwse schoonheid ten voile genie ten.

Om het Marktplein in Lier liggen de mooie gildehuizen uit de 17de en 18de eeuw, de oude Rederijkerskamer, het gothische Belfort (1639), laatste rest van de in 1740 verdwenen Lakenhalle, bouwwerk van de Mechelse bouwmeester Hendrik Mijs, van wiens hand ook in Mechelen nog wel 't een en ander valt te bewonderen. Onder ‘belfort’ hebben we te verstaan, een middeleeuwse wachttoren op de halle, zoals we die ook nog in Gent en Brugge aantreffen.

Naast het Lierse belfort staat het rokoko-stadhuis, in 1741 gebouwd door Pieter Baurscheidt jr, met niet minder dan 3.592 ruitjes, fraaie smeedijzeren hekken, in de hal een prachtig, rijk gesneden eikenhouten rokokowenteltrap, in de raadzaal een geschilderd plafond dat er zijn mag, een trouwzaal, die de moeite waard is en nog vele andere zalen en zaaltjes met de bekende manner en, fraai bewerkte, schoorsteenmantels.

In dit stadhuis zijn de deelnemers aan de tocht de gast van de burg erne ester van Lier.

Nabij het stadhuis valt op het gothische Vleeshuis met luifel, daterende uit 1418; eertijds het gildehuis der Brouwers. Rechts van het stadhuis staat de St Jacobs- of de Spaanse kapel, zo genoemd, omdat ze in vroeger tijd dienst deed als bidkapel voor het Spaanse garnizoen.

Schilderachtig

Op verscheidene plaatsen in het stadje heeft men schilderachtige vergezichten over de Nete en zijn oevers en op de St. Gummarustoren, die vanzelf de weg wijst naar de St. Gummaruskerk, waaraan het reisgezelschap vast en zeker een bezoek zal brengen.

Deze kerk, waaraan van 1425-1515 gebouwd is, is het schitterendst produkt van Brabants hooggothiek. Hendrik Mijs, de gebr. De Waghemakere, en Rombout Keldermans hebben als bouwmeesters aan dit kunstwerk hun talenten gegeven. De tachtig meter hoge peperbustoren werd gebouwd tussen de jaren 1377 en 1456.

Bij het binnentreden van het kerkgebouw wordt men al dadelijk getroffen door de laatgothische Doksaal (ook wel oksaal of oxaal genoemd), dat het koor afsluit, het schoonste, dat nog in België bestaat, een kantwerk in witte zandsteen van Avesnes, met drie bogen, werk van de Mechelaars Frans Mijnsheren en Jan Wishagen (1536-1540); de veertien kruiswegstaties zijn er op afgebeeld. Voorts laatgothische glasramen (1475-1555), waar van vijf, boven het hoogaltaar, alleen al een bezoek waard zijn. Drie van deze vijf ramen werden geschonken door keizer Maximiliaan I bij zijn bezoek aan Lier in 1516.

Kapellen met schilderijen, wonderschone triptieken, de predikstoel en het koorgestoelte en zoveel meer strelen het kunstzinnig oog. In deze kerk worden ook nog bewaard de gordelriemen en een kostbaar zilveren relikwieënschrijn van St. Gummarus, in 1682 gedreven door de Antwerpenaar Wierick Somers. Op de 809 kg. wegende sarcophaag zijn taferelen uit het leven van de stadspatroon geciseleerd.

De toren telt 365 treden, het carillon 47 klokken.

Links van de kerk staat de St. Pieterskapel, het oudste gebouw van Lier, waarin eertijds het stoffelijk overschot van St. Gummarus heeft gerust, voordat zijn gebeente werd overgebracht naar de kerk, die naar hem genoemd is.

Te veel voor één dag

Wij veronderstellen dat het gezelschap zeker ook wel een blik zal slaan op de Zimmertoren, vroeger St. Kornelistoren geheten, welke deel uitmaakte van de eerste omwalling. In deze Zimmertoren is de z.g. Jubelklok, geschenk van Lodewijk Zimmer, te bezichtigen. Bij het slagwerk behoren vier figuren uit de Lierse kunstwereld, voorstellende kind, jongeling, volwassene en grijsaard; de laatste is de bekende figuur Mijnheer Pirroen uit ‘Anne Marie’ van Felix Timmermans (in 1886 in Lier geboren).

We noemen nog de astrologische studio (een soort planetarium) wijzen op vele prachtige kerken, gebouwen, hofjes, musea. Een bezoek daaraan zou echter een verblijf van enkele dagen eisen, waarvan men overigens geen spijt zou hebben. Het stemmige Begijnenhof noemde Timmermans ‘d'Amandelboom van Lier’. Voor Anton Bergmann, de schrijver van Ernest Staes is een standbeeld opgericht. In het stadsmuseum kan men de vele doeken van grote Nederlandse en Vlaamse schilders Rubens, Bruegel, Jan Steen, Teniers, van Dijck en vele anderen bewonderen.

Wij moeten ons beperken; onze bedoeling was alleen om hen, die van plan zijn aan de tocht deel te nemen, een klein voorproefje te geven van het vele dat dit kleine stedeke biedt en hen, die nog niet voornemens zijn naar Vlaanderen te gaan, op te wekken, deze reis mee te maken.

Mechelen

Deze 64.000 inwoners tellende stad is een toeristisch centrum van de eerste rang, gelegen aan de Dijle en aan de Leuvense vaart, sinds 1559 zetel van het aartsbisdom.

Ook hier weer het grote Marktplein met standbeeld van Margaretha van Oostenrijk (1480-1530), landvoogdes van de Nederlanden (1506-1530), niet te verwisselen met Margaretha van Parma (1522-15S6), die ook landvoogdes was, n.l. voor Philips II van Spanje.

Aan dit plein verrijzen het Stadhuis en het gothische Oud-schepenhuis (nu stadsarchief); even verder de St. Pieterskerk en het Gerechtshof (in de Keizerstraat).

De moeite van het bezichtigen is mede waard het aartsbisschoppelijk paleis met neoclassicistische stijl, de Havenwerf met een trits prachtige huizen uit het begin van de 16de eeuw, de Zoutwerf met het huis ‘De Zalm’, in arabeskenstijl, eertijds gildenhuis van het Visverkopersambacht.

Het Stadhuis is een gemengde bouw van restanten van de oude Lakenhalle met belfort (van 1320) en het onvoltooide laatgothische paleis, gebouwd in opdracht van Karel V en naar de oude plannen van bouwmeester Rombout Keldermans in de jaren 1910-1914 tot het huidige stadhuis omgebouwd.

In het Schepenhuis zetelde eerst de Grote Raad tot 1618, daarna was het stadhuis, schouwburg, school en museum, thans archief. Het archief bevat vele zeer oude en merkwaardige documenten, oorkonden en registers en o.a. ook het mis-boek van Margaretha van Oostenrijk.

Mechelen bezit een park van 40 h.a., met een uniek rosarium, waarin 120 verschillende soorten rozen bloeien.

Lier en Mechelen, twee juweeltjes onder de Vlaamse steden.

De werkelijkheid is nog veel interes-santer dan wij het kunnen beschrijven.

Laat U deze gelegenheid, om iets van Vlaanderen te leren kennen, niet ontglippen!