Neerlandia. Jaargang 60

[p. 16]

Zuid-Afrika's ontwikkeling geremd door nijpend arbeiderstekort

Het tekort aan arbeiders in Zuid-Afrika , vooral geschoolde arbeiders en vaklieden, wordt steeds zorgelijker, daar, naar de mening van vele vooraanstaande leiders van bedrijven en diensten op alle gebied, de ontwikkeling van het land door dit euvel wordt geremd, aldus de Fortnightly Digest of South Africa, een uitgave van de rijksvoorlichtingsdienst te Pretoria.

Opgemerkt wordt dat Zuid-Afrika lijdt aan tekorten aan ervaren natuurkundigen en ingenieurs, met het gevolg, dat krachten worden aangetrokken op plaatsen, waarvoor hun opleiding en ervaring niet toereiken.

De Commissie voor openbare diensten, die in niet minder dan 35.000 vacatures moet voorzien, is bezig met een werving van krachten over het gehele land. Daar in het particuliere bedrijfsleven hoge salarissen worden geboden, worden de gouvernementsdiensten afgeroomd, vooral in de leidende kringen, terwijl toeloop van jongere krachten wordt geremd.

Overal moeilijkheden

Volgens de Kamers van Koophandel vormen deze tekorten aan werkkrachten een domper op de economische ontwikkeling van de Unie. Zo zal de mijnindustrie bij deze gang van zaken het productiecijfer, waarnaar jaarlijks wordt gestreefd, niet kunnen behalen. Ook het oprichten van nieuwe industrieën stuit af op het tekort aan werkkrachten.

In de landbouw sukkelt men eveneens op elk gebied met tekorten aan personeel. Scheikundigen, zo bitter nodig voor de landbouw, heeft men niet voldoende. Landbouwkundig onderzoek heeft geen voortgang en veel nuttig werk op alle gebied moet blijven liggen.

Ondanks alle mogelijke faciliteiten bij de opleiding zal de Unie tegen 1960 rekening moeten houden met een tekort aan 8000 ingenieurs. In 1950 was dat getal 3.500. Ook aan technici heeft men een nijpend gebrek.

Een andere kant van dit vraagstuk is, dat in vele bedrijven en diensten thans noodgedwongen wordt overgegaan tot het aanstellen van Bantu's, op plaatsen, waar vroeger de blanke, hoger gesalarieerde, arbeider stond.

Laag geboortecijfer

Vooral deze zijde van het arbeidersvraagstuk verontrust de gemoederen zeer, te meer, daar onderzoekingen naar het geboortecijfer hebben uitgewezen, dat dit bij de blanke bevolking in de Unie het laagst is.

Voorts wordt er op gewezen, dat van verschillende bij dit vraagstuk betrokken groepen sterke druk wordt uitgeoefend op de regering om een krachtiger en doeltreffender immigratiepolitiek te volgen, daar immers volgens hen immigratie van goede krachten de belangrijkste factor is bij het oplossen van het arbeidersvraagstuk.

De minister van landbouw, senator J. de Klerk, ziet deze tekorten aan arbeidskrachten echter niet als een plaatselijk verschijnsel, maar als een kwaad, dat over de gehele wereld wordt aangetroffen, waarvoor geen voor de hand liggende oplossing zo maar te vinden is, ook niet door immigratie.

Zeven mogelijkheden

Als een gedeeltelijke oplossing worden dan ten slotte zeven mogelijkheden genoemd: immigratie, opvoering van de efficiency, verder doorgevoerde mechanisatie der bedrijven, rationalisatie, verbetering der salarissen, en in uitzicht stellen van betalingen, welke de arbeidslust der arbeiders prikkelen, alsmede het aantrekken en voor de arbeid geschikt maken van misdeelde lieden, die tot nu toe van arbeid waren uitgesloten, maar die bij een goede opleiding uitstekende arbeidsprestaties kunnen leveren.

Voorts breekt men een lans voor het op ruime schaal verstrekken van beurzen, zowel door de overheid als in de bedrijven, om jongelieden op te leiden of in de gelegenheid te stellen een hogere ontwikkeling te verkrijgen.

Hier liggen, menen wij, voor Nederlandse immigranten, weer goede kansen.