Neerlandia. Jaargang 57

[p. 95]

Leestafel

De jaren der onschuld door Edith Wharton, uitg. De Muidertoren, Amsterdam. 1953. Prijs 3.70 gld.

Van dit serie-boek kunnen wij niet anders dan goeds zeggen. Het thema, de uitwerking, de stijl, voldoen aan alle redelijk te stellen eisen. Gelijk alle boeken van deze schrijfster, speelt de roman in Amerika en geeft hij een blik in de cultuurmoeilijkheden van een wordend volk.

Het milieu wordt gevormd door de rijke families, die er haar eigen adat op na houden, die dikwijls in strijd komt met de voortschrijdende democratische opvattingen over wat hoort en niet hoort.

Ik heb het boek met grote aandacht gelezen en kan het aanbevelen.

De vertaling door M.G. Binnendijk-Pauw is, voorzover ik kon nagaan, goed.

E.H.B.

Ik ben een boffer door Fr. B. Gilbreth; uitg. De Muidertoren, Amsterdam 1953. Prijs 3.70 gld.

Wie van een zonnig boek houdt, waarin een optimistische levensbeschouwing wordt beschreven, leze dit boek. Het is zo door en door tegengesteld aan de zware wijze van leven, die ons, Nederlanders, eigen is, dat wij wel enige moeite zullen hebben ons op dit Amerikaanse studenten- en familieleven in te stellen.

Maar wie zijn historische en nationale zwaarwichtigheid voor enige ogenblikken van zich afschudt, die vindt in deze door Clara Eggink uitnemend vertaalde roman een boek, dat hem enkele genoeglijke uren bezorgt.

E.H.B.

De Nederduytsche Grammatica ofte Spraec-konst door Christiaen van Heule; uitgegeven, ingeleid en toegelicht door Dr W.J.H. Caron. Prijs 5.90 gld.
De Nederduytsche Spraec-konst ofte Tael-beschijvinghe; uitgegeven, ingeleid en toegelicht door Dr W.J.H. Caron. Prijs 3.90 gld.

Beide boeken zijn op voortreffelijke manier uitgegeven door de firma J.B. Wolters, te Groningen en Djakarta. Zij vormen het eerste tweedelige nummer van de reeks Trivium, oude Nederlandse Geschriften op het gebied van de Grammatica, de Dialectica en de Rhetorica.

De serie staat onder leiding van de professoren Wille, Caron en Kuiper, hoogleraren aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Ik heb bewondering voor de uitgeefster, die deze boeken in haar fonds heeft opgenomen, zij het dan, dat de uitgave gesteund wordt door de Nederlandse organisatie voor zuiver wetenschappelijk onderzoek. De oplaag zal klein zijn, wijl de uitgave bijna bij uitsluiting de belangstelling zal hebben van vakgenoten.

Toch juich ik de arbeid van bovengenoemde hoogleraren zeer toe. Hier was een vacuum in de Nederlandse taalwetenschap, dat aangevuld moest worden. Voor studenten en toekomstige leraren in het Nederlands was dit terrein nauwelijks toegankelijk, omdat de meeste oude ‘spraec-konsten’, of niet, of slechts in enkele bibliotheken te vinden zijn.

Thans komen de voornaamste onder het bereik van iedere belangstellende en zijn de oude teksten buiten de colleges steeds te raadplegen.

Misschien, dat een grondige studie ervan tevens aanleiding kap zijn, dat men zich ook iets meer critisch instelt tegenover de moderne grammatica's, die Nederland rijk is.

Moderniteit doet wel eens vergeten, dat er een historische ontwikkeling is en dat het oude, omdat het oud is daarom nog niet verwerpelijk is.

Ik ben zeer gelukkig met deze uitgave en wacht met spanning op de volgende nummers.

E.H.B.

Het late inzicht door Jane Austen; uitg. De Muidertoren, Amsterdam 1953. Prijs 3.70 gld.

Hoe een begaafde schrijfster in staat is met zoveel geduld een stelletje vervelende mensen te beschrijven gaat boven mijn bevatting en kan alleen mijn bewondering wekken voor haar doorzettingsvermogen.

Behalve een paar personen - het zijn wel de mensen, waar het om gaat - heb ik nog nooit op een paar vierkante kilometers zo'n groep van zelfvoldane, arrogante, geborneerde, met standsvooroordelen stikvol zittende mensen gezien, als hier wordt beschreven.

Het verhaal speelt in Zuid-Engeland en wie het uitleest, zal het in goed Nederlands geschreven boek uit de hand leggen met een heel lange geeuw, en de verzuchting slaken: ‘gelukkig, dat we in 1953 leven en dat de maatschappij zulke nietsnutters niet meer aanvaardt.’

E.H.B.

Rembrandt door Dr H.E. Van Gelder. Uitg. H.J. Becht, Amsterdam 1948, ‘Palet-Serie’, 314 afb. Prijs geb. thans 8,90 gld.

De verwachting bij het zien van de prachtige omslagplaat, waartoe het zelfportret is gekozen van de grote kunstenaar uit 1657 - het jaar, waarin zijn huis werd geveild - van welke plaat ons zijn droeve, vlammende blik een vraag stelt, die ons niet ontgaat, wordt beschaamd door de inhoud van het boek, waarop veel is af te dingen wegens de verbroken eenheid der verhandeling door de splitsing in (zelfstandige) ‘paletten’, de reproductie van stukken van niet-onbetwiste echtheid (1060) op overmatig verkleinde schaal (behalve de etsen), maar vooral wegens het suggereren van baatzucht (noot palet 6, blz. 25) bij zijn tweede huwelijk en het vergoelijken (palet 1, blz. 47) van het, door onverdachte deskundigen vastgestelde feit, dat Rembrants laatste werken onder de meest kommervolle omstandigheden zijn tot stand gekomen (C. Hofstede de Groot en Jkvr. Dr C.H. de Jonge).

Kastelenboek, Provincie Utrecht, samengesteld door de Prov. Utrechtse Bond voor Vreemdelingenverkeer. Uitg. van Kemink en Zoon Utrecht. Prijs geb. 4.50 gld.

Het is toe te juichen dat tot de samenstelling van dit kastelenboek van de Provincie Utrecht is overgegaan. Kastelen en oude buitenplaatsen zijn een waardevol cultuurbezit en juist die in de provincie Utrecht, liggende aan de Oude en Kromme Rijn, de Vecht, de Eem enz. getuigen van de oude glorie.

Het boekje bevat een overzicht van de oude bouwwerken, die nog bestaan, hier en daar teruggrijpende naar buitenplaatsen die reeds verdwenen zijn. De geschiedkundige en architectonische bijzonderheden zijn niet vergeten en zeer vele afbeeldingen verluchten de tekst.

S

De Advocaat in zakformaat, door Mr Kasse Zegel; uitg. G.B. van Goor Zonen N.V., 's-Gravenhage.

Deel I: Burgerlijk recht, handelsrecht, privaatrecht, 4de druk. Prijs ingen. 3.- gld.

Deel III: Strafrecht, strafpocesrecht, bijzondere wetten, 3de druk. Prijs ingen. 2.50 gld.

Deel IV: Huwelijk, huwelijksgoederenrecht, echtscheiding. Prijs ingen. 1.50 gld.

Deel V: Huurbescherming, huurprijzen, woonruimtewet. Prijs ingen. 1.50 gld.

Deel VII: Compagnonschap, naamloze vennootschap, coöperatie. Prijs ingen. 1.50 gld.

‘Ieder wordt geacht de wet te kennen’ krijgt men te horen, wanneer men zich zou willen beroepen op onbekendheid met de wettelijke bepalingen. Evenwel niet iedereen is in staat de Wetsartikelen te Izen en vooral ook te begrijpen. Toch dient hij te weten waar het om gaat.

‘De Advocaat in zakformaat’ voldoet geheel aan de behoefte. Overzichtelijk en duidelijk is alles beschreven en door de in alphabetische volgorde gerangschikte trefwoorden kan men gemakkelijk vinden wat men wenst te weten.

Door slechts enkele bij elkaar behorende wetten in één boekje af te drukken is een handig formaat verkregen en kan de prijs per boekje laag gehouden worden.

Zeer aan te bevelen.

S.

Onderdrukking en Verzet, afleveringen 45 en 46.

In deze afleveringen komen de volgende onderwerpen ter sprake:

De Japanse bezetting van Ned.-Indië (slot), West-Indië in de oorlog door Dr Johan Hartog. Daarna volgt een hoofdstuk over het Koninklijk Huis, onder redactie van mej. Mr M.A. Tellegen, omvattende drie opstellen, t.w. ‘Koningin Wilhelmina in Engeland’ door Prof. Mr P.S. Gerbrandy, ‘Prinses Juliana in Canada’ door R. Marsman en ‘Prins Bernhard in het verzet’ door Mr J.W. Beijen. Prof. Dr A.J.C. Rüter nam het hoofdstuk over de Nederlandse Spoorwegen voor zijn rekening. Mej. Anne H. Mulder geeft een overzicht van het dagelijks leven in de bezettingstijd, waarna Luitenant-Generaal b.d. D.A. van Hilten de lezers vertelt hoe de bevrijding van Nederland tot stand kwam.

De hongerwinter in het westen des lands komt ons weer duidelijk voor de geest bij het lezen van het opstel over het dagelijks leven.

K.