Hoe de Slag bij Gavere werd herdacht
In de strijd, die Gent voor zijn gemeentelijke vrijheden voerde tegen Filips van Boergondië, sneuvelden op 23 Juli 1453 16.000 gemeentenaren. Hoewel deze gebeurtenis in feite op het grondgebied van Semmerzake plaats greep, kreeg ze, wegens de rol wrelke het naburige kasteel van Gavere in die tijd speelde, in de geschiedenis de naam ‘Slag bij Gavere’. Bij de Schelde offerde het laatste bataljon zich op om het ergste voor zijn stad te voorkomen en sneuvelde tot de laatste man. Steeds bleven deze helden vergeten. Bij de 500ste verjaring hadden, ter vrome herinnering aan dit offer, plechtigheden plaats te Gent, te Gavere en te Semmerzake, onder de hoge bescherming van geestelijke en wereldlijke overheden.
In de Aula van de Universiteit werd op 23 Juli een tentoonstelling geopend van documenten en geschriften die betrekking hebben op de slag bij Gavere; professor Dr P de Keyser zat onmiddellijk daarna de academische zitting voor, tijdens dewelke, afgewisseld door aangepaste declamatie, achtereenvolgens het woord voerden: Drs M. Coppieters over het historisch kader van 1453; Mr Jos Vermeulen over ‘Figuren uit den heldenstrijd van Gent’; Eerw. heer J. de Wilde over ‘Voor Gent uit Hou ende Trou’. De tentoonstellina bleef toegankelijk voor het publiek tot 27 Juli een wekte een belangstelling waarop men niet had durven hopen.
Op Zondag 9 Augustus werd uit Vurste naar Semmerzake opgemarcheerd, waar de nlechtige dodenherdenking plaats greep. Eerw. heer Kan Van Kerckhove die de Mis opdroeg. hield een korte toespraak, waarbij hij vroeg, de wijding van het offer te herhalen. Tijdens de uitvoering van ‘Vaarwel mijn Broeder’ werden loverkransen uitgedragen naar de verscheidene uithoeken van het dodenveld. In de namiddag werd stoetsgewijze verder getrokken naar Gavere; na een muzikale inleiding nam professor De Kevser, voorzitter van het uitvoerend comité, het wroord. Men kan zijn getuigenis het best samenvatten in de volgende slotzin: ‘Thans, nu 500 jaar over de noodlottige slag bij Gavere zijn heengegaan, zijn wij bij machte het belang in te zien van het offer dat door de Gentse gemeentenaren op de Kouter te Semmerzake voor de Gentse bakermat werd gebracht. Dat belang is ontzaglijk, zo stoffelijk als moreel. De Gentenaars hebben niet enkel de Middeleeuwse stad voor totale verwoesting bespaard, maar ze hebben ook het voorbeeld gegeven van dapperheid, offervaardigheid en burgerdeugd, getrouw aan de krachtige leus van het Gentse blazoen: ‘Hou ende Trou’.
Toen werd het monument, dat gebeiteld werd door Frans Tinei, onthuld Dokter A. Evrard droeg het beeld over aan de gemeenten Gavere-Semmerzake; hij ontleedde de symboliek van het monument en wees er op, dat zelfs het voetstuk zijn betekenis draagt, daar het opgebouwd werd met overblijfselen van het historisch kasteel van Raas van Gavere.
De verbindende tekst was opgesteld door Johan van Mechelen en werd voorgedragen door W. Cornelis. Minister van State A. De Schrijver metselde na de bloemenhulde de gebruikeliike oorkonde in. Ten slotte besteeg Minister Van den Daele het podium en loofde het heerlijk initiatief: ‘opdat de eigen volkswaarden nooit mogen verloren gaan’. De plechtigheden werden met de Vlaamse Leeuw besloten.
Roni Ranke