Neerlandia. Jaargang 56

Mr P.J. Idenburg spreekt te Amsterdam over Nederlands Geestesmerk in Zuid-Afrika

Onze leden hadden tegen verminderde prijs toegang tot de lezing, georganiseerd door de Volksuniversiteit, gehouden op 18 Maart door Mr P.J. Idenburg, Algemeen Secretaris van het Afrika-Instituut te Leiden, over ‘Van Riebeeck's Nalatenschap: Nederlands Geestesmerk in Zuid-Afrika’.

Mr Idenburg belichtte speciaal de figuur van Jan van Riebeeck als eerste gouverneur van de Kaapkolonie met, als belangrijkste punt, diens diepe eerbied voor de Nederlandse taal en beschaving. Met al zijn kracht en gesteund door zijn vrouw, heeft hij tussen zijn ongeletterde en half-geletterde medewerkers de vaderlandse tradities hoog gehouden, zodat zijn beleid een stempel op de verdere ontwikkeling van de Kaapkolonie heeft gedrukt.

De spreker gaf vervolgens een kort overzicht van de Kaap in de 17de en 18de eeuw tot de Engelse bezetting (1806). Ondanks het verspreid wonen der bevolking en allerlei andere moeilijkheden bleef toch het Nederlandse karakter behouden, waartoe zeker in de eerste plaats de Gereformeerde geloofsovertuiging heeft bijgedragen.

[p. 10]

Ook tijdens de Engelse bezetting ging de worsteling voor eigen taal en cultuur voort. Na de Tweede Boerenorlog kwam de opbloei van de zuivere Afrikaanse taal. Ten slotte bleek het eigene van de Afrikaanse cultuur nog sterker dan de Britse invloed daarop.

Mr Idenburg ging voorts nog in op de verbreiding en verspreiding van het Afrikaans, dat niet alleen in het oorspronkelijke Zuidafrikaanse gebied een vaste plaats heeft veroverd, doch dat thans door vrij grote groepen in verscheidene andere delen van Afrika wordt gesproken (Zuid-West-Afrika, Angola, Zuid- en Noord-Rhodesia, en zelfs op de grens van Kenya en Tanganyika).

Spreker besloot zijn belangwekkende en aandachtig gevolgde lezing met op te merken, dat Nederlands geestesmerk in Zuid-Afrika er is en er zal blijven, en dat het in de toekomst zelfs nog sterker zal worden.

K.L.