Neerlandia. Jaargang 55

[p. 11]

Leestafel

Het Nederlands van nu; door prof. dr E. Kruisinga, tweede druk herzien en uitgebreid door H. Godthelp; Uitg. Wereldbibliotheek, Amsterdam-Antwerpen.

Wie wijlen prof. Kruisinga gekend heeft, weet hoezeer hij een meester was op meer dan een terrein der wetenschap. Hij is bekend door zijn uitstekende handboeken voor het Engels, zijn speciaal gebied, verbaasde ingewijden door een knappe grammatica van het Duits en gaf in bovenstaande monografie blijk een fraai geschrift over het hedendaagse Nederlands te kunnen schrijven.

Trouwens uit mijn Apeldoornse tijd, toen Kruisinga daar leraar was, herinner ik me, hoe Hoogeveen's handleiding voor het aanvankelijk leesonderwijs voor ham minder geheimen had dan voor menige onderwijzeres, die deze dagelijks moest gebruiken bij het ‘beroemde’ leesplankje.

Zo was Kruisinga. Universeel geleerde tot en met. Niet altijd gemakkelijk en als tegenstander geducht. 'n Strijdbaar man.

Ook dit boekje getuigt van deze eigenschappen en ik kan het geen beter aanbeveling geven dan deze: Lees het en erken, dat er in een dwaas puristisch dogmatisme een gevaar zit voor de taal en ons mooie Nederlands.

E.H.B.

Cuba en Terugkeer; door Marguerite Steen; uitg. Ad. M.C. Stok, Zuidhollandse uitgeversmaatschappij; prijs per deel 8.90 gld.

Dit zijn de slotdelen van het werk: ‘De zon is mijn noodlot’, dat in vier delen is verschenen en waarvan de vorige reeds in dit tijdschrift zijn aangekondigd.

Deze boeken zijn zich zelf gelijk gebleven. Ze zijn vol romantiek, spannend en nu niet, direct geschikt om na lezing rustig in te slapen.

De beide vrouwen, die in deze delen de hoofdpersonen vormen de negerin Sheba en haar kleindochter Maria Pia zijn goed getekend en in haar zieleleven zeer goed geanalyseerd.

Toch blijft mijn indruk, ondanks de uitstekende uitvoering en de behoorlijke vertaling, geen grote literatuur en in stof en vorm te ver staand van ons, kinderen van deze eeuw.

E.H.B.

Facts and Fun, a reader for emigrants by G.J. van der Keuken. Prijs ingen. 2,90 gld., geb. 3,90 gld. Uitgevers Mij C.A.J. Dishoeck, Bussum.

Hoewel wij uit de aard der zaak geen boeken, geschreven in de Engelse taal bespreken, moeten wij hier wel een uitzondering maken, niet alleen, omdat het hier gaat om een boek, dat geschreven is voor Nederlandse landverhuizers, maar ook, omdat naar onze mening iedere emigrant dit op zeer prettige wijze geschreven boekje beslist in zijn bezit moet hebben vóór hij de reis aanvaardt.

Geïllustreerd door prachtige foto's bevat het boekje alles wat de emigrant bij zijn aankomst in het nieuwe land, hetzij Australië, Nieuw Zeeland of Canada moet weten: gegevens, ook statistische, over het land en zijn voortbrengselen, het klimaat, lonen en prijzen, belastingen, beroepen, scholen, enz. Zelfs populaire liederen met de wijsjes er bij zijn niet vergeten. De Nederlandse vertaling der moeilijke woorden staat ernaast.

Een zeer aanbevelenswaardig boek.

S.

Naspel door Hans Habe, vertaald door Co Kars, uitg. Zuid-Holl. Uitgevers Mij, den Haag; ingen. 6, - gld., geb. 7,90 gld.

Deze uit het Engels vertaalde roman stelt de gedachtenwisseling aan de orde over het verschil van de Amerikaanse en de Europese vrouw in de jaren vlak na de oorlog. Het is een zeer vlot geschreven boek, dat van het begin tot het einde boeit.

S.

Afrikaanse taalgedagtes, Versamel deur Fred. Oudschans Dentz, met 'n inleiding van Dr P.J. Nienaber (Senior Lector aan die Universiteit van die Witwatersrand te Johannesburg).

Uitgevers: Hollandsch-Afrikaansche Uitgevers Maatschappij te Kaapstad en Pretoria, en te Amsterdam, Rokin 62.

Prijs in Zuid-Afrika Sh. 4/-; in Nederland 2.80 gld.

Een Koning Lear van de steppen; door Iwan Toergenjef, vertaald door Aleida G. Schot; Uitg. De Muidertoren A'dam; prijs in abonnement 3.70 gld.

'n Vreemde literatuur heeft meestal door haar locale kleur voor anderen iets onbegrijpelijks. Men moet wel helemaal vertrouwd zijn met land en volk om de volle genieting te kunnen hebben aan de voortbrengselen van de kunst uit zulk een land.

Alleen, wanneer het algemeen menselijke in zulk een boek wordt beschreven, valt het toevallige van de achtergronden weg.

Dit is in dit boek het geval.

Zonder te kunnen beweren, dat Toergenjef in dit boek een bijdrage heeft geleverd tot de wereldliteratuur en Shakespeare's King Lear heeft geëvenaard, is hij er toch in geslaagd in de tekening van Martyn Petrowitsj Charlof een figuur te scheppen, die buiten tijd en ruimte overal en altijd kan voorkomen.

Deze sterke Russische boer verdeelt zijn eigendom onder zijn kinderen en woont bij hen in. Doodsgedachten drijven hem hiertoe. Hij verlaat eindelijk na eindeloze kwellingen het huis. Aangezet door zijn zwager ‘Souvenir’, die hem als een tweede Mephisto tot woede weet te brengen, breekt hij met eigen handen het huis af, terwijl zijn dochters er machteloos bijstaan en te laat hem er van willen afhouden. Hij valt van het dak te pletter.

Dit boek is vol diepe, menselijke tragiek, heel simpel maar van grote zuiverheid.

E.H.B.

De Stille Don; de steppen in vuur en vlam door Michael Sjolochow; Uitg. Wereldbibliotheek N.V. Amsterdam-Antwerpen.

Dit boek, dat het leven van de boeren en kozakken uit de streek om de Don beschrijft is van een eentonige ernst, die overeenkomt met land en volk.

Tegen die achtergrond schildert de schrijver het eeuwige spel van liefde in de figuren van Grigorij en Aksinja.

In thema en onderdelen is het van een sterk aangrijpende epiek; maar het is mij te lang om van langdradig niet te willen spreken.

Mij heeft het daarom, helaas, niet kunnen boeien.

E.H.B.

De Vlaamse Muziek sedert Benoit; Speciaal nummer der V.E.V.-Berichten; Uitgave van het Vlaams Economisch Verbond, Schoenmarkt 31-VII, Antwerpen.

Wij kunnen er het Vlaams Economisch Verbond dankbaar voor zijn, dat het naast de behartiging der stoffelijke belangen van zijn leden, ook de aantrekkelijkheid der geestelijke waarden niet uit het oog verliest en daarvan af en toe tastbare bewijzen levert.

Het speciaal nummer der V.E.V.-Berichten, dat ditmaal gewijd is aan de Vlaamse Muziek sedert het overlijden van Benoit, wiens sterfdag dit jaar overal in Vlaanderen luisterrijk werd herdacht, behelst zeer lezenswaardige bijdragen van de hand der meest vooraanstaande Vlaamse toondichters en musicologen: prof. Floris Van der Mueren, Dr Aug. Corbet, Dr Marcel Boereboom, Irène Bogaert, Marcel Poot, Godfried Devreese, Dom Jozef Kreps, Daniël Sternefeld, Eugeen Van de Velde, Aug. L. Baeyens, Z.E.H. Prof. dr R.B. Lenaerts, Corneel Mertens, Z.E.H. Denijs Dille en Willem Pelemans.

Aan de hand van deze ruim 100 bladzijden beslaande brochure, ook typografisch buitengewoon verzorgd, krijgt de lezer een duidelijk en overzichtelijk beeld van de hoge vlucht, die onze eigen muziekkunst, in al hare geledingen, sedert het begin van deze eeuw, onder de invloed van Benoit's overheersende persoonlijkheid, heeft genomen.

De evolutie van de gewijde en de symphonische muziek, van de zang- en operakunst, van de muziekwetenschap en van de moderne radio- en gramofoontechniek wordt op treffende wijze weergegeven in de talrijke bijdragen, met vermelding van talloze historische en documentaire bijzonderheden, welke voor de studie van een dergelijk onderwerp uiterst belangwekkend zijn.

Het Vlaams Economisch Verbond heeft met de uitgave van dit ‘Benoit-nummer’ alvast een daad van culturele betekenis gesteld, die men in alle kringen, welke enig begrip tonen voor de adel van het Nederlandse geestesleven; naar behoren zal weten te waarderen.

Deze brochure is te verkrijgen bij het algemeen secretariaat van het Vlaams Economisch Verbond, Schoenmarkt, 31 te Antwerpen (Postrekening 489.066) tegen de prijs van Fr. 40. -

M.v.G