Zuid-Afrika
De Taalbeweging in Zuid-Afrika.
Het Johannesburgse Skakelkomitee heeft, blijkens het jaarverslag van zijn secretaris, met goede uitslag gewerkt voor de erkenning van het Afrikaans naast het Engels.
Het deed dit door middel van ‘omsendbriewe’ aan meer dan 3000 ondernemingen op het gebied van handel en nijverheid, waarvan het goed gevolg onder meer bleek uit de reclameaankondigingen op winkelruiten tijdens uitverkopen.
Ook het verzoek aan het publiek om ééntalige reclamedrukwerken terug te zenden met het opschrift ‘tweetalig asseblief’ was niet zonder uitwerking gebleven.
Het telefoon-adresboek en de ambtelijke kennisgevingen getuigden eveneens van een verandering ten goede. Het publiek zelf moet echter meewerken; als men zich beklaagt over rekeningen of kennisgevingen in het Engels of gebrekkig Afrikaans, volgt gewoonlijk onmiddellijk verbetering. De Afrikaanse kranten werkten flink mede.
Ingezetenen en bezoekers van Kaapstad werden aangespoord om Afrikaans niet te verloochenen in een verklaring van Dr P.J. Coetzee, voorzitter van ‘die Skiereilandse Skakelkomitee’.
Zowel de Britten als de Afrikaners beginnen in Zuid-Afrika aan te dringen op het gebruik van hun eigen taal in het hotelwezen (namen van hotels en vooral ook spijskaarten, die ook daar nog meest in het Frans zijn gesteld). Om aan een daartegen aangevoerd bezwaar tegemoet te komen, heeft de F.A.K. alle hotels een boekje doen toekomen bevattende Engelse en Afrikaanse benamingen voor de meest voorkomende gerechten.
De School voor Bibliotheekwezen, verbonden aan de Jagger-bibliotheek van de Universiteit van Kaapstad, die opleidt voor verschillende diploma's, gaf tot nu toe slechts voor Plattelands Bibliotheekbestuur een cursus in het Afrikaans. In het vervolg zullen al haar cursussen tweetalig zijn.
Enige Kaaplandse kleurlingonderwijzers hebben zich in 1945 verbonden tot een vereniging van Moedertaalstrijders, die aan het Kaaplandse Departement van Onderwijs wil verzoeken, twee onderwijzers af te staan voor een doortastend onderzoek naar het moedertaalvraagstuk in Zuid-Afrika. Slechts enkele kleurlingscholen hebben de Afrikaanse moedertaal als voertaal. Een comité moedigt het gebruik van het Afrikaans aan door prijzen toe te kennen voor boeken, verhalen en gedichten van kleurlingen in die taal.
Een verzoek van Afrikaanse ouders aan de minister van onderwijs in Zuid-Rhodesië om Afrikaans als keuzevak op de lagere school in te voeren is van de hand gewezen, blijkbaar op politieke gronden. Het departement, zegt de minister, moet niets doen, wat de vermenging der twee groepen kan vertragen.
De afvaardiging had verklaard, dat men niet vroeg om een tweede ambtelijke taal, doch Engels volkomen erkent als de enige ambtelijke taal in Rhodesië, doch dat Afrikaanse kinderen in hun eigen taal de Bijbel moeten kunnen lezen, godsdienstonderwijs moeten kunnen volgen en in de Unie hun studie zonder bezwaar moeten kunnen voortzetten.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd