Neerlandia. Jaargang 40

Taalnootjes

Een onzer leden, een voormalige taalleerares in Zuid-Afrika, die veel te strijden heeft gehad tegen anglicismen, vraagt ons of midzomer goed Nederlandsch is. Antwoord: even goed als middag, midweek, midnacht, midvasten en zooveel andere samenstellingen van het Gothische mid, dat als zelfst. nmw. is verdwenen. Het woord midweke werd nog in de zestiende eeuw gebruikt. Midwinter was in Saksische en Friesche streken zoo algemeen tin zwang dat het, zooals het Alg. Nederl. woordenboek vermeldt, in 1895 nog voorkwam in een doodgewone dagbladadvertentie over huishuur. Men kent ook midweg, midscheeps, midoogst (half Augustus) midschol. Bij Vondel komt midnacht veel voor; ook bij Hooft, Visscher (Brabbelingh), Poot en Bilderdijk. Om tot midzomer terug te keeren: in het Friesch is midsimmernacht bewaard.

* * *

In een dagblad vinden wij tractor vertaald met treiler. Dit echter is een visschersvaartuig, terwijl een tractor doodeenvoudig trekkar is.

* * *

Een verslaggever meldt: ‘Kerkdienst te Dirksland verstoord’. Niet de gestoorde kerkdienst maar wij zijn verstoord.

* * *

Een Leidsch hoogleeraar schrijft in een Zondagspreek van 19 April in een der bladen: ‘We gaan als zoovele(n) van dezen, achteloos aan Hem voorbij’. In Nederland Nederlandsch, professor!

* * *

Een onzer leden in Indië schrijft ons: ‘In 1931 was 't naar 'k meen, dat ik het woord baatlast verzon voor de bagage waar de maatschappij geld voor ontvangt, in tegenstelling met de lading bestaande uit benzine, olie en werktuigen’. Tegen dat nieuwe woord kan, indien het de bedoeling goed weergeeft, geen bezwaar bestaan dan van de zijde der betrokken ondernemingen. Wij weten niet of dezen het bruikbaar zullen vinden.

* * *

Wèl hebben wij bezwaar tegen de Fransche zinswending, waarmede de hooggeachte inzender zijn vraag begint. In het Nederlandsch schrijft men: ‘In 1931 verzon ik’ enz.

* * *

Nederlandsche bladen noemen den Raad van State in Japan Privy Council.

Een Londensche berichtgever heeft het aldoor over bartender. Dit lijkt ons meer bar dan tender en wij begrijpen niet waarom de man niet buffethouder schrijft.

* * *

In geluidfilm hoort geen s. Het is geen rolprent (film) des geluids maar met geluid; er staat geen 2e nmvl.

* * *

In de lucht is het lang niet zuiver. Eerst vond men luchtbescherming uit, wat naast dierenbescherming vrij dwaas klinkt en beter door bescherming tegen luchtgevaar kan worden vervangen. En nu worden op Schiphol luchtwijzers geplaatst (richtingwijzers). Taalverwording - begripsverwarring! En wijnkelders vervangt men door gaskelders. Maar gas wordt er niet in bewaard. Men bedoelt vluchtkelders.

PELLER.