Neerlandia. Jaargang 37

De Krügertentoonstelling.

Voor de derde maal wapperde de Unievlag aan het hoofdgebouw in Laan 34. Voor de derde maal is er een

Plaats Bulhoek bij Cradock, Krügers geboortehuis.

Zuidafrikaansche tentoonstelling gehouden. Hadden de eerste twee betrekking op den 2den vrijheidsoorlog, van welken de herinneringen, door de commissie voor het Oorlogsmuseum in Nederland ingezameld, vóór de verzending naar Bloemfontein in het Stammuseum

President Paul Krüger. (Naar een houtsnede van Pierneef)

werden tentoongesteld, van 11 tot en met 15 October werd een tentoonstelling gehouden, op President Krüger betrekking hebbende, onder den naam: Van Schaapherder tot President.

Aanleiding daartoe was, dat de geboortedag van President Krüger 10 October in Transvaal tot een nationalen feestdag is verklaard. Nederland mocht bij deze herdenking niet achterblijven.

De algemeene voorzitter sprak een woord van welkom, en richtte ook eenige woorden tot den gewezen kamerdienaar van den President, den bejaarden heer A. Happé, die voor deze gelegenheid uit Utrecht was overgekomen.

Zoowel de voorzitter als de Gezant brachten dank aan den heer Oudschans Dentz en zijn medewerkers, de heeren P.J. van Dodeweerd en F.M. Schooff, voor alles wat zij hadden gedaan om deze tentoonstelling te doen slagen.

Daarop verzocht hij Dr. Van Broekhuizen, Buitengewoon Gezant en Gevolmachtigd Minister van Zuid-Afrika, de tentoonstelling te openen. Deze voldeed daaraan met een bezielende, soms ontroerende rede.

De tentoonstelling had veel belangstelling. Er was een voortdurende stroom van bezoekers, waaronder tal van autoriteiten. In enkele dagen bezochten 800 personen de tentoonstelling, de meesten uit Den Haag natuurlijk, maar ook velen uit andere, zelfs ver gelegen plaatsen in Nederland.
In de beide smaakvol aangekleede kamers van het Stammuseum in Laan 34 was alles bijeengebracht op president Krüger betrekking hebbende. Een paar tafels met voorwerpen betreffende Zuid-Afrika waren vrijgelaten, zoodat de bezoekers daarvan tevens konden kennis nemen.
De tentoonstelling omvatte het geheele leven van den laatsten staatspresident, die zulk een grooten invloed en aanhang in Transvaal had, dat hij vier malen tot het ambt werd geroepen, de laatste maal in 1898. Er waren afdeelingen betrekking hebbend op zijn familie en geboorte, zijn ambtsverrichtingen, portretten en teekeningen uit alle tijdperken zijns levens, zijn komst in Europa in 1900 met de Gelderland, de huizen waarin hij gewoond heeft, zijn overlijden en begrafenis, boeken en geschriften in het Nederlandsch, Fransch, Duitsch en Engelsch, munten van de gewezen republiek met zijn beeldenaar, penningen te zijner eere geslagen in Zuid-Afrika en Nederland en politieke prenten in het Nederlandsch en Engelsch.

[p. 145]

Onder de merkwaardigheden, welke waren uitgestald, was een afdruk van het doopboek van 1825 en afbeeldingen van het geboortehuis op de plaats ‘Bulhoek’, welke thans is aangekocht uit vrijwillige giften, ten einde te worden hersteld om voor het nageslacht te worden bewaard, een haarlok van den president, een eigenhandig briefje aan Dr. Leyds, ter behandeling in den Volksraad, een verklaring van de leden van de gewezen regeering van de Z.A.R. over een som van 40.000 pd.st. door Krüger aan de regeering voorgeschoten en nimmer terugbetaald, een brief aan Dr. Van Broekhuizen gericht, twee servetten uit een hotel in Parijs, waarop op kunstige wijze met potlood de beeltenis van Krüger geteekend is.
Onder de gouden, zilveren en bronzen munten van de gewezen republiek waren zeldzame exemplaren, sommige waarop de ossewaigen abusievelijk met 2 in plaats van 1 disselboom is gegraveerd, broches, manchetknoppen en dergelijke, van munten vervaardigd en geregeld gebruikt, het gulden boek van Hotel des Indes met de handteekeningen van den president en gevolg toen zij op St. Nicolaasdag in Den Haag hun intrek namen.
Aan den wand hing een bord, waarop op overzichtelijke wijze zijn merkwaardige levensloop van schaapherder tot president met jaartallen en bekleede ambten was geschilderd. Er was een goed borstbeeld en een afgietsel van een bronzen beeldhouwwerk, voorstellende Krüger in ballingschap door Van Wouw en een der zeldzame gobelins van Willette.
Twee groote vaandels van zware zijde met goud en met geschilderde wapens der gewezen Boerenrepublieken stonden tusschen beide zalen opgesteld.
De stoel van den president, versierd met het geborduurde wapen, en de aan boord van de Gelderland vervaardigde bankjes, waarmede de president in zijn kooi kon stappen en de eveneens aan boord gemaakte beddekwast, waren aanwezig.
Behalve de zilveren inktkoker, welke President Krüger aan Hare Majesteit had geschonken ter gelegenheid van Hoogstderzelver huwelijk op 7 Februari 1901, welke Hare Majesteit ter bezichtiging had afgestaan, waren er inzendingen van:
J. Braakensiek, J.H. de Bussy, Sasvia (Suid Afrik. Studente Vereniging), W.K.F. Zwierzina, allen te Amsterdam; L. Smith te Apeldoorn; dr. M.S. Lingbeek te Arnhem; J. Wolterbeek Muller te Brussel; Mevr. E. van Maas te Haarlem; mej. A. Adriani, Mevr. J.C. Allart-Leyer, C.N. Boon, Mevr. W. Bloem-Maas, Mevr. N. Bornhaupt-van Maarseveen, dr. H.D. van Broekhuizen, C. de Bruyn, P.J. van Dodeweerd, F.J. Domela Nieuwenhuis, L. Groenestyn, Mevr. A.G. Kröller, Kulczars Perz. Importhuis, J.W.D. Kuyk, dr. W.J. Leyds, Fred. Oudschans Dentz, Mevr. van Ranst, E. Rey, Mej. Rissik, Ir. Th. L.W. Steinmetz, allen te 's-Gravenhage, A.H.J. Happé, Mej. B. Plaisier, R.W.P. de Vries, allen te Hilversum, Mej. Marie G.A. de Man te Middelburg; W.A. Hanken Jr., C.G. Hensing, Mej. A. van Rijn, allen te Rotterdam; Mevr. L.M. Tromp-Dijkstra te Rijswijk, L.J. de Vogel te Voorburg en Zr. L.M. Hellemans te Wassenaar.
Andermaal heeft de tentoonstelling van Krügeriana bewezen, dat de belangstelling voor Zuid-Afrika nog onverflauwd is.
O.D.

Bij de opening der tentoonstelling in het Stammuseum van het A.N.V.; v.r.n.l.: Dr. W.J. Leyds, Z.Exc. Dr. Herman D. van Broekhuizen, P.J. de Kanter, J.E. Bijlo, Fred. Oudschans Dentz.

Leden van het A.N.V., bezit gij den Kalender Groot-Nederland 1934 al? Zoo niet, bestelt hem dan nog heden!