Neerlandia. Jaargang 34

Zuid-Afrika

Koninginneviering in Zuid-Afrika.

Nederlandsche bladen hebben al veel verteld van de schitterende viering van koninginnedag in Zuid-Afrika. Wij kunnen echter niet nalaten aan de uitvoerige mededeelingen, welke men ons daarover uit Kaapstad zond, nog het een en ander te ontleenen.

‘Nederlanders aan de Kaap de Goede Hoop behoeven zich niet te gevoelen als in een vreemd land - aldus onze briefschrijver. De oude grieven der Kapenaren schijnen te verdwijnen; de hier wonende Nederlanders, die zich weten aan te sluiten bij de bevolking en met haar medeleven, staan hier in hoog aanzien; Afrikaner en Hollander werken met vereende krachten aan de bevordering der gemeenschappelijke cultuurbelangen, dank zij den onverdroten en volhardenden arbeid van het Algemeen Nederlandsch Verbond. Het aantal onzer Nederlandsche gedenkdagen neemt toe: herinnerd zij aan de Van-Riebeeckviering, de Juliana-kinderfeesten. Dit jaar waren allen het met elkaar er over eens, dat de vijftigste verjaardag van koningin Wilhelmina flink moest gevierd worden.’

Dit is te Kaapstad geschied met een uitstekend geslaagde en hoogst gezellige ontvangst ten huize van den nieuwen Nederlandschen consul, den heer en mevrouw Luden; met een groot feestmaal in het Mount Nelson hotel, waaraan ruim 120 dames en heeren deelnamen; met een prediking in de ‘Groote Kerk’, het Hollandsche bedehuis met zijn herinneringen uit de geschiedenis, waar ds. Van der Merwe voorging; met een rolprentvoorstelling in de zaal van het Spoorweg-Instituut, die door pianospel van mej. Noortje Luyt werd begeleid. Het geheel stond onder leiding van den heer J.G. Schoeler, voorzitter van het A.N. Verbond te Kaapstad. Het feestmaal werd opgeluisterd door de tegenwoordigheid van den Administrateur der Kaapprovincie en zijn echtgenoote Mevr. Conradie, Senator en Mevr. Malan, consul en mevr. Luden, den grootmeester der loges Silberbauer. e.a.

Nadat de heer Luden een overzicht van het leven van koningin Wilhelmina had gegeven, bracht de Administrateur, de heer J.H. Conradie, in herinnering, hoe vóór den Zuidafrikaanschen oorlog de banden tusschen Nederland en Zuid-Afrika nog sterker waren. Hij herinnerde zich als Vrijstater, dat de Volksraad bij gelegenheid van de troonsbestijging van koningin Wilhelmina in 1898 een besluit van gelukwensch nam en een geschenk zond. Elken keer weer, zeide hij, voelt de Afrikaner, dat Nederland en Zuid-Afrika één zijn in geestverwantschap. Hij eindigde met namens de Kaap-Provincie aan den consul te verzoeken de hartelijke gelukwenschen aan H.M. de Koningin over te brengen, bij welk verzoek de burgemeester het zijne voegde namens de Moederstad van Zuid-Afrika, de stad van Van Riebeeck.

Aan Koningin Wilhelmina werd een telegram van gelukwensching gezonden. Ontroering wekte een boodschap van den hoogbejaarden oud-President, senator F.W. Reitz in eigen handschrift: ‘Ik wensch Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden en allen Nederlanders hartelijk geluk met haar verjaardag.’ De heer Reitz is ziek geweest, doch gelukkig herstellende.

De aanwezigen zongen Die Stem van Suid-Afrika met een vers van het Wien Neerlandsch Bloed, waarmede de schitterende en gedenkwaardige avond ten einde was. Het smaakvolle feestprogramma bevatte o.m. een afbeelding van de Koningin, sprekende voor de eerste maal door een Philips-microfoon tot Nederlandsch-Indië en een boodschap met portret van Sir Henry Deterding; alles was door en door Nederlandsch en viel in de, welwillend gestemde, omgeving in goede aarde.

[p. 177]

Nog veel meer geldt dit van de rolprentvertooning. Vooral de werken voor de drooglegging der Zuiderzee wekten verbazing en bewondering. ‘Nee, ag maar dis mos pragtig! Nou sien 'n mens hoe die Hollanders werkelik staan en veg teen die water wat van alle kant op hulle aanja. En kijk hoe plat is daardie land.... En nou kan jij sien hoe hulle die dijke maak, nee maar dis mos te pragtig. Ek moet tog Holland gaan sien.’

Deze en dergelijke uitroepen klonken door de zaal. Ook prentverbeeldingen van Indië werden ontrold, waarbij de heer Luden een korte inleiding in het Nederlandsch voegde. Verder werden voorstellingen voor kinderen, gegeven.

Ook te Stellenbosch en Rondebosch hebben voorstellingen van dezen aard plaats gehad; aan de kinderen werden landkaartjes van Nederland en portretten van het Koninklijk Huis uitgereikt.

The Friend geeft een portret van Koningin Wilhelmina bij een uitvoerig verslag van de feestviering te Bloemfontein, die ingericht was door een commissie uit de Ned. Vereeniging en het Algemeen Ned. Verbond. Het stadhuis was schitterend versierd met vlaggen en de wapens der elf provinciën. Onder de aanwezigen werden opgemerkt de Administrateur en Mevr. Wilcocks, de opperrechter De Villiers en mevr. De Villiers en de consul der Nederlanden, de heer J.C.G. Kampfraath. In een der redevoeringen werd o.a. een lange naamlijst medegedeeld van Nederlanders, die hadden bijgedragen aan den opbouw van den Oranje Vrijstaat. Een rolprent van het landbouwende Nederland werd vertoond. Aan H.M. werd een gelukwensch geseind.

Bij deze uitmuntend geslaagde feestvieringen is veel gehoord over de betrekkingen tusschen de oude Kaap en het Huis van Oranje. ‘De stad, door Jan van Riebeeck gesticht,’ zoo schrijft onze medewerker, ‘blijft in den grond Nederlandsch, hoezeer een Britsch vernisje alles bedekt’ En hij voegt er deze behartenswaardige opmerking bij:

‘De Brit gevoelt verachting voor elk individu, dat zijn eigen land vergeet en verwerpt en de Hollanders hier, die beweren dat zij hun taal vergeten hebben en, zelfs onder elkander, een armoedig mondjevol Engelsch praten, dienen te beseffen, dat zij door hun Engelsche vrienden, die te beleefd zijn om ze uit te lachen, beschouwd worden als ‘first rate mongrels’ (prima misbaksels). Anders is het, wanneer bij bijzondere gelegenheden Britten en Hollanders elkander vriendelijkheid bewijzen en wanneer gewone noffelijkheid het noodig maakt, dat wij ons voor anderen duidelijk en verstaanbaar uitdrukken. Bij het feestmaal van het A.N.V. verzocht de voorzitter den burgemeester in 't Engelsch te willen spreken, wetende dat de goede man geen andere taal machtig was.’

Wanneer de houding der Engelschen tegenover onze stamgenooten in Zuid-Adrika verbeterd is, is dit ongetwijfeld voor een zeer groot deel te danken aan het onvermoeide, volhardende en tegelijk beleidvolle optreden van de vertegenwoordigers van het Alg. Ned. Verbond, die ook weder nu gezorgd hebben, dat de feestvieringen op koninginnedag zoo uitmuntend slaagden.

Leden, werft Leden!