Is de Belgische Congo een Fransch wingewest?
Een in de Belgische Congokolonie als planter gevestigd Vlaming heeft onlangs te Malela vastgesteld, dat sommige negers, bij wijze van spotternij of beleediging, elkaar bejegenden met de Waalsche woorden ‘sale flamin’ (smerige Vlaming), welke zij natuurlijk niet van de Vlaamsche kolonisten konden hebben geleerd. De planter nam deze zaak niet tragisch op, maar richtte toch tot den districtscommissaris een brief met deze verklaring: ‘Om den verantwoordelijke of de verantwoordelijken aan te zetten tot meer omzichtigheid, waardigheid en eerbied jegens zijn of hun Vlaamsche landgenooten heb ik besloten voortaan enkel nog de ambtelijke en bestuurlijke brieven of mededeelingen, die in de Vlaamsche taal zullen gesteld zijn, in acht te nemen.’ Hierop ontving de planter een in de Fransche taal gesteld antwoord van den tijdelijken districtscommissaris te Maniema, luidend als volgt: ‘Ik heb er geen bezwaar tegen, dat U mij Uw brieven in het Vlaamsch toezendt. Het Fransch is echter de ambtelijke taal van het koloniaal bestuur en het is dan ook in dezelfde taal, dat de districtsdiensten hunne briefwisseling met particulieren stellen en zullen blijven stellen.’
Wat sommige leden der Belgische regeering in het parlement ook mogen beweren, onbetwistbaar is het, - men leze er het boek van A.B. van der Weerelt, ‘Een Vlaming op reis in Congo’, nog eens op na - dat het heele bestuur in de Belgische Congokolonie ten minste zoo Fransch is als in om het even welke Fransche kolonie. Wie, al weze het maar in de geringste mate, als Vlaming durft handelen, ziet er zich weldra het leven onmogelijk maken of wordt in zijn administratieven loopbaan geknakt. Onlangs nog kwam een in de Belgische Congokolonie ingeweken Zuid-Afrikaner een districtsambtenaar opzoeken met het verzoek een rekwest, tot het koloniaal bestuur gericht, voor hem te willen opmaken en doorzenden. De Zuidafrikaner kende echter geen Fransch en zette zijn verzoek in het Nederlandsch uiteen. Dit maakte de districtsambtenaar - een Vlaming - in dezelfde taal, aan de betrokken overheid over. Enkele dagen later kreeg de districtsambtenaar het stuk terug met een waarschuwenden brief, waarin hem kond werd gedaan, dat het verzoek in de Fransche taal moest worden gesteld en een fout als door hem, met het doorzenden van een in de Nederlandsche taal gesteld stuk was begaan, zich niet meer mocht herhalen, zoo niet......
Dit heet de huidige minister van koloniën, tevens minister-president, wanneer het in de Kamer te pas komt, ‘een eerlijke toepassing van het gelijkheidsbeginsel’!