Neerlandia. Jaargang 34

Vlaanderen.

De toren van Heldenhulde te Diksmuide, ingewijd 24 Augustus 1930.

Het belang der tienjaarlijksche volkstelling.

Op 31 December a.s. wordt een algemeene tienjaarlijksche telling der bevolking van het koninkrijk België gehouden. Deze volkstelling is, daar ook de taal der inwoners een der bestanddeelen ervan uitmaakt, van groot belang voor den Vlaamschen strijd. Immers, op de uitslagen van deze telling is het, dat de wetgevende en bestuurlijke machten van 1931 tot 1940, zullen steunen voor hare indeeling van dit land in Vlaamsche, Waalsche, Duitsche of tweetalige steden en dorpen met al de gevolgen, die er op het gebied van bestuur, onderwijs, gerecht, enz. uit voortspruiten.

Het is bekend, uit de bittere klachten, tien jaren geleden in de Vlaamsche pers verschenen, hoe de uitslagen der volkstelling, voor wat betrof de gesproken en geschreven talen, in sommige steden als Brussel met zijn omsteken en een aantal gemeenten der Vlaamsch-Waalsche taalgrens, door de partijdige wijze, waarop de telling aldaar geschiedde, ten nadeele van het Vlaamsche element uitvielen. Sommige onderrichtingen, door den burgemeester der hoofdstad gegeven aan de ‘tellers’ (in de meeste gevallen politieagenten), die vaak zelf de bulletijns moeten invullen, waren, onbetwistbaar, bestemd, om druk te oefenen èn op de tellers, èn op de gezins-

[p. 155]

hoofden ten bate van het Fransch en ten nadeele van het Vlaamsch of Nederlandsch. Men heeft toen gevallen aangehaald van politiemannen, die berispt of gestraft werden, omdat zij al te trouw de verklaringen der bewoners van zekere vrijwel geheel Vlaamsch gebleven Brusselsche volksbuurten hadden opgeschreven. Ook gebeurde het, dat, voor sommige straten en gezinnen, waar de uitslagen der telling al te gunstig waren voor het Vlaamsch, de telling nog eens werd begonnen door meer ‘betrouwbaar’ geachte leden van het stadspersoneel. Al wie maar ‘oui’ of ‘non’ kon zeggen, werd bij de Fransch sprekenden ingelijfd en van geen winkeliertje of kroegbaas, zelfs van geen meid of dagmeisje werd aanvaard, dat hij of zij verklaarden de Fransche taal niet machtig te zijn. Zoo kwamen deze Vlaamsche menschen terecht in de afdeeling der tweetaligen, waarvan het wel verstaan is - volgens de ten stadhuize heerschende opvatting - dat zij, in een stad als Brussel, hoofdzakelijk Fransch spreken en schrijven. Op deze wijze kon op een zoogenaamden achteruitgang van het Vlaamsche element te Brussel en omstreken worden gewezen en een schijn van rechtvaardiging aan de verder doorgezette verfransching van bestuur en onderwijs worden gegeven. Dit gebeurde trouwens nog elders dan in de hoofdstad en had ook daar dezelfde gevolgen.

Voor de wedergezondmaking van den Vlaamschen tak van onzen Nederlandschen stam is het van overwegend belang, dat, einde December a.s., een volstrekt eerlijke volkstelling worde gehouden, die een juist beeld kan geven van het Vlaamsche bevolkingscijfer in de verschillende gewesten en gemeenten van het koninkrijk. Een groot stambelang is daarbij betrokken en het ligt zeker op den weg van Groep Vlaanderen en hare afdeelingen, niet enkel de Vlaamsche leden van het A.N.V., maar alle Vlamingen, daarover in en voor te lichten.