Nederland
Nederland en de klankfilm.
De N. Rott. Crt. wijst op een bedreiging van de Nederlandsche cultuur uit een hoek, van waar men die niet zou hebben verwacht. De ‘Paramount’ maakt rolprenten met geluid in elf talen, waartoe het Nederlandsch niet behoort. Ofschoon de klankrolprenten o.a. worden gemaakt in de taal van de zes millioen Zweden en de ruim zeven millioen Hongaren, is die van elf millioen Noord- en Zuid-Nederlanders verwaarloosd, op grond dat Nederland niet genoeg van deze rolprenten afneemt.
Klankfilms - vrijwel de eenige rolprenten, die voortaan zullen worden gemaakt - zullen dus voor de Nederlandsche taal in de naaste toekomst ontbreken. Het gevolg zal zijn, dat de groote menigte, die geen taal verlangt, welke zij niet verstaat, revue-films en andere rolprenten van lager beschavingspeil zal gaan vragen, waardoor de cultureele mogelijkheden der rolprent in ons land zal worden verzwakt. In België zullen nog alleen rolprenten met Fransch worden afgedraaid, ook in het Fransch overgebrachte Amerikaansche, Duitsche of Engelsche.
‘Welke schade dat voor de Vlaamsche (Nederlandsche) kultuur meebrengt, laat zich denken, zegt de schrijver in de N.R.C. Aan het jarenlange ingespannen werk van het Algemeen Nederlandsch Verbond en andere strijders voor de Grootnederlandsche gedachte zal het een gevoeligen slag toebrengen. Een alleenheerschappij van de Fransch sprekende film in België is even ondermijnend voor de Nederlandsche kultuur als een, nu niet meer denkbare, alleenheerschappij van het Fransche tooneel zou zijn.’ Het is even gevaarlijk, even beschamend en evenzeer onduldbaar als een thans niet meer mogelijke verfransching van alle Vlaamsche schouwburgen en tooneelgezelschappen.
‘En wat voor Vlaanderen geldt, geldt ook voor Zuid-Afrika, waar wij tegen de Engelsch sprekende rolprenten evenmin eenig tegenwicht zullen nebben.’ Om niet te spreken van de Nederlandsche koloniën.
Nochtans staan de Nederlandsche bioscopen vooraan in Europa, wat het gebruik van klankfilms betreft. Van de 289 Nederlandsche bioscopen zijn er 87 van toestellen daarvoor voorzien d.i. 30 t.h., een verhouding, die in Europa alleen door Engeland wordt overtroffen!
Zoolang Nederland zijn eigen klankfilms nog niet maakt, zou men, naar de meening van den schrijver, met voordeel buitenlandsche rolprenten in het Nederlandsch kunnen overbrengen. Zoo zou z.i. het kwaad op eenvoudige wijs te verhelpen zijn. Hoe dit zij, ten volle zijn wij het met hem eens, dat Nederland in dezen toestand niet mag berusten en zich geen vreemde taal mag laten opdringen bij een ontwikkelingsmiddel van zoo groote beteekenis en werking als de rolprent! Een middel, dat, zooals Luc Willink in een geestdriftig betoog in het Haagsch Maandblad van Augustus terecht zegt, gebruikt moet worden naar Nederlands wil, naar Nederlandschen geest en volksaard en voor Nederlands bestzijn.
Ons Hoofdbestuur is daarvan ook ten volle overtuigd en bezint zich op middelen, om het verkrijgen van klankfilms met Nederl. tekst te bevorderen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd