Neerlandia. Jaargang 34

Taalwacht

Brievenbus,

Dr. J.S.v.V. te A. Reeds is in onze afd. gewezen op het gebruik van handel i. pl. v. kruk, enz. Ook wij ergeren ons vaak aan de ‘groote pers’, die soms zulke roerende betoogen over de verwording van ons arme rijke Nederlandsch houdt.

S.P.A.H. te H. Wij zullen het Hollandhuis trachten te bekeeren. - Van onzen invloed op de ‘groote pers’ moet U zich niet te veel voorstellen; zie hierboven.

N.N. te D., Kl. Vr. 2. Ook hier: ‘de kleinen treen op 't kleed, de grooten treen op 't hart’; zooals de zgn. ‘groote pers’ doet, doen de groote zaken. Wie weet een middel voor hun beterschap? - Acquisitie = aankoop.

N.N. te X. De door U toegezonden mededeeling van het Ministerie van A., H. en N. wijst naar de meening der T.W. een drukfout aan, hoe onbegrijpelijk het ook is, dat zóó een in een ambtelijk stuk ‘blijft zitten’. Een schoolkind weet, dat het moet zijn ‘het ligt in het voornemen’ en niet ‘het licht in het voornemen.’

W. ten K. te K. U wil een verzoek voor beter Nederlandsch tot de ‘groote pers’ richten? Dat behoeft niet: zij spant zich zóó voor goed Nederlandsch in, dat er binnenkort een of meer dientengevolge aan overspanning bezwijken.

C.G.M. te M. (Ned. O.-I). Stellig loopt het de spuigaten uit, wanneer een Nederlandsch bedrijf aan een Nederlandsche maatschappij in Nederlandsch Oost-Indië zich van een vreemde, in dit geval de Engelsche taal bedient. Dat de maatschappij bij welke U werkzaam is, verzocht heeft, zich tot haar in de algemeene landstaal te wenden, verheugt ons en verplicht ons tot welgemeenden dank aan U. De Nederlandsche Leeuw moet van zijn Vlaamschen rasgenoot het ‘klauwen’ maar eens leeren!

A.B. te 's-G. Voor de door U genoemde Ned. plaatsnamen zullen wij ons tot de Ned. Spoorwegen wenden.

N.C.W.B. te H. Hartelijk dank voor Uw zeer op prijs gestelde medewerking. Het bewuste antwoord bevredigt ons minder dan U, al was het alleen om de verschillende drogredenen, die er in voorkomen. Zoo kan men alles goed praten.

B.A.V. te R. Dat eerst in de beteekenis van pas een germanisme zou zijn, kunnen wij tot onze spijt U niet toegeven. Wel is het in deze beteekenis eenigszins verouderd. Misschien kan U in Uw huidige woonplaats het Wdb. der Ned. Taal raadplegen; kijk U dan eens in Deel III, II, kol. 3922.

A.F.J.R. te 's-G. De noot bij opblazen in het Alg. Hdbl. van 14 Mei 1930, Ochtendblad 1, maakt de zaak gezond. Wij begrijpen Uw bezwaar niet.

[p. 98]

Het onderwijs in de moedertaal.

Een inzender beklaagt zich bij ons over de verwaarloozing van onze taal bij het z.g.n. V.O. Waar hij de leeraren de schuld hiervan geeft, zijn wij het met hem eens. En niet alleen wij; immers komen in onze dagbladen herhaaldelijk klachten van dien aard voor. Maar.... tot haar groote spijt kan de Taalwacht niet meer doen, dan de openbare meening, soms wel eens den een of ander door mondelinge overreding bewerken Kan de inzender zelf dit niet?

Stelselmatig (en opzettelijk) Taalbederf.

De Zuidhollandsche boek- en handelsdrukkerij geeft een maandblad uit, gewijd aan de belangen en liefhebberijen van de Haagsche huisvrouw. Dit gewijd aan is zeker een vergissing; bedoeld wordt o.i. ongewijd voor, want, dat de Haagsche huisvrouw zich in 't gebruik van haar landstaal zoo laat verengelschen, gelooven wij niet. Dit maandblad heeft naar onzen smaak veel weerzinwekkends zelfs in zijn naam Mylady.

Rijkszuivelvisiteur.

Waarom geeft men dezen rijksambtenaar niet liever den naam Reichszuivelvisiteur, Empire zuivelvisiteur, Rijksmilkvisiteur, Rijksmilchbutterkäsevisiteur? Is Rijkszuivelonderzoeker te lang, niet deftig genoeg, omdat de naam dan geheel Nederlandsch is?

Kamers

Besch. heer, m.1.,
ged. rustig huis op deft. stand (Laan Copes) bewonend, ziet daar van iets vrij komen en zoekt, om dien toestand te continueeren, dien daarop te attendeeren, wien zoo iets en event. ook wel eens conversatie apprecieert.

Brieven onder No. 1492 aan het Bureau van dit Blad.

Het bovenstaande taal- en stijlbloempje plukten we in ‘Het Vaderland’. Deze heer m. 1. mag zich wel eens aanmelden bij de Taalwacht, maar eerst moet hij de lagere school nog maar eens doorloopen om zijn Nederlandsche taalfouten (wien !) wat af te leeren. En wat bedoelt hij eigenlijk? Welken toestand wil hij ‘continueeren’? Het ‘vrij komen’, het ‘deftige’ van den stand of zijn eigen ‘beschaafdheid’?

(Ingezonden).
De Examentijd.

De eene helft der Nederlanders examineert weldra, de andere helft ondergaat dit lot; zoo zegt men van den naderenden zomer. Arme candidaten, wier Nederlandsch een slager (N.R. Ct. 1 Mei 1930, Avondbl. B) is; wien niet een goed leeraar ter vervoeging heeft gestaan; die zuiver Nederlandsch niet kunnen daarstellen, enz. enz. Maar ook arme examinatoren, die dit werk ook op goed Nederlandsch moeten beoordeelen! Wat een teleurstelling voor de eenen, wat een hoofdbrekens voor de anderen!

Nederlandsche aardrijkskundige namen in Nederlandsch België.

Mr. H.P. Schaap wijst in het Weekblad van het Recht van 1 Mei 1930 er op, dat de Nederlandsche wet van 19 Maart 1930 (Stbl. no. 88) de Brusselsche voorstad Elsene den Franschen naam Ixelles geeft ondanks de door den bevoegden Minister toegezegde beterschap. Eer de Nederlanders, zelfs Ministers geheel van francomanie zijn uitgeziekt, zal de Schelde misschien al een Fransche rivier zijn!

Daarom heeten:

Oostende in het Nederlandsch Ostende;
Ronse in het Nederlandsch Renaix;
Geeraardsbergen in het Nederlandsch Grammont;
Tienen in het Nederlandsch Tirlemont;
Sint-Truiden in het Nederlandsch Saint-Trond!

Sortie.

Op het Nederlandsche gebouw der tentoonstelling te Luik, dat in de Nieuwe Rotterdamsche Courant wordt afgebeeld, staan de uitgangen alleen met ‘sortie’ aangegeven. Dit is blijkbaar een verfijnde hoffelijkheid: Nederlanders en Vlamingen (zegt de Nederlandsche commissie hiermee) wijzen wij den uitgang niet.