Neerlandia. Jaargang 33

Gedenkteekenen.

In den optocht, waarmede de gemeente Uitenhage in de Kaapprovincie van haar oud kerkgebouw naar het onlangs geopende nieuwe trok, is een oude bijbel vooruitgedragen, die in 1819 door den commissaris-generaal te Batavia, J.A. Uitenhage de Mist, uit Nederland aan de gemeente ten geschenke was gezonden ter herdenking van de schipbreuk van het Nederlandsche oorlogsschip ‘Amsterdam’ onder bevel van kapt. Hofmeyer. De geredde schipbreukelingen waren in beklagenswaardigen toestand met groote gastvrijheid door de gemeente Uitenhage opgenomen. Aan een vlakte nabij het tooneel van het onheil gaf men den naam ‘Amsterdamsche vlakte’ en de bijbel wordt in de kerk van Uitenhage als een schat bewaard.

Op het Bloedrivierslagveld in Natal, thans door niets aangegeven dan een hoopje ruwe rotsen, zal een gebouw voor geregelde herdenkingsfeesten worden opgericht, ten einde het volksbewustzijn van alle Afrikaners levendig te houden. Negentig jaren geleden is daar de groote slag tegen de inboorlingen geleverd, nog jaarlijks op Dingaansdag gevierd, die het Afrikaansche volk van den ondergang redde en zijn

[p. 109]

voortbestaan verzekerde. Een commissie van uitvoering is benoemd, waarvan o.a. de predikanten der N.H. of Geref. Kerk te Ermelo en Johannesburg en de heer G. Preller lid zijn. In ‘De Kerkbode’ doet de heer L.J. Spies te Koppie-Alleen, P.K. Kingsley, Natal, een warm beroep op het huidige geslacht om de mannen en vrouwen, die daar de zaak der blanken verdedigden, waardig te herdenken. Het is verblijdend, dat dit teeken van nationalen zin alweder uit het verengelschte Natal komt, na zooveel andere gelijksoortige teekenen in den laatsten tijd.

Voorts gaat, te Kaapstad, de commissie voor geschiedkundige gedenkteekenen de zorg en het onderhoud van het Piet-Retiefgedenkteeken nabij Dingaanskraal ter harte nemen. Een ondercomité zal de mogelijkheid onderzoeken van den aanleg van een nationaal park in het westen der Kaapprovincie; o.m. wil men de oude batterijen en gebouwen aan de Houtbaai behouden, het kanon dat daar ligt, behoorlijk opstellen en bewaren.

De toenemende belangstelling voor zulke plannen van behoud en verzorging van gedenkwaardige overblijfselen zijn een verschijnsel van bezinning en studie, dat als een bewijs van de gestadige ontwikkeling der Afrikaansche beschaving aandacht verdient. Evenwijdig daarmede loopt de belangstelling voor natuurgedenkteekenen en wetenschappelijke ontdekkingen. Onlangs zijn in Transvaal de overblijfselen opgegraven van een oermensch en in de nabijheid daarvan die van een buffel, die 4 meter span tusschen de horenpunten had. Deze vondst bewees het bestaan van oermenschen in denzelfden tijd, dat die buffels (Bubalus Bainii) bestonden, een der belangrijkste wetenschappelijke ontdekkingen, waarmede het Transvaalsche Museum - waarheen die fossielen vervoerd zijn - geluk kan worden gewenscht.