Neerlandia. Jaargang 32

De dichter Leipoldt in Europa.

Dr. Leipoldt is met de ‘Carnarvon Castle’ naar Europa gekomen. Het hoofdbestuur van het Algemeen Nederlandsch Verbond heeft terstond pogingen aangewend, om hem hier te lande een ontvangst te bereiden en hem tot het houden van een rede te bewegen, maar hoe gaarne dr. Leipoldt ook aan ons verzoek had voldaan, het bleek hem volstrekt onmogelijk het te aanvaarden, daar zijn tijd te Londen reeds overbezet was.

Wij ontvingen inmiddels het verslag van een belangrijke rede, die de heer Leipoldt even vóór zijn vertrek uit Kaapstad gehouden heeft voor de afdeeling van het A.N.V. aldaar. De vergadering werd door den heer J.L. Schoeler, voorzitter der afdeeling, geleid. Veel belangwekkends zei dr. Leipoldt over letterkunde in het algemeen, maar vooral wat hij over taaltoestanden in het midden bracht, was opmerkelijk.

Naar zijn meening heeft Zuid-Afrika een groote vergissing begaan door het Nederlandsch te verwaarloozen. Dat acht hij plichtverzuim tegenover de Afrikaansche jeugd, die aldus ‘nie die kans meer krij om die ware stilistiese skoonheid van Nederlands te leer ken nie.’ Op de middelbare scholen kan geen enkele leerling de moderne Nederlandsche dichters meer met begrip lezen. Spr. was niet beducht voor anglicismen, germanismen en zgn. Nederlandismen. Maar: ‘Afrikaanse letterkunde sal kwijn en verdwijn as niet steun gesoek word bij die Nederlandse letterkunde van vandag en die verlede nie.’ De Nederlandsche taal behoort volgens dr. Leipoldt, tot een verplicht vak op de opleidingsscholen te worden gemaakt, zoodat allereerst de onderwijzers zelf die taal machtig zijn. Met het beetje Afrikaansche letterkunde, dat de tegenwoordige onderwijzers kennen, komen zij er niet. Dat deze toestand aan het Engelsch ten goede komt, schijnt niet het geval; de spreker zeide, dat althans op het land de kinderen nog nooit zoo slecht Engelsch hadden gesproken als tegenwoordig, nu Engelsch ook geen verplicht vak meer is. Vermoedelijk is het in de steden beter hiermee gesteld.

Volgens berichten in Nederlandsche dagbladen,

[p. 129]

heeft dr. Leipoldt aangedrongen, dat het Nederlandsche boek in eere zou worden hersteld. Van de onderwij sdepar temen ten moet worden verlangd, dat zij aan het Nederlandsch de plaats zullen geven, waarop het recht heeft in de leerplannen van het lager en middelbaar onderwijs en de schoolboekerijen moeten opnieuw van doelmatige Nederlandsche werken worden voorzien. De Nederlandsche boeken zullen zekerlijk beter dan de Engelsche prullen, waarmee het land overstroomd wordt, door de leerlingen worden gewaardeerd. De Afrikaansche letterkunde is nog niet genoeg gevorderd, om werkelijk bevrediging aan leeslustigen te kunnen schenken en spreker wist uit eigen ervaring, dat de rijpe Nederlandsche letterkunde alles bevat, wat tot vreugde en geestelijken opbouw van de leerlingen en studenten zal kunnen dienen.

De vergadering was bezocht door bekende Afrikaners, onder wie verschillende gezaghebbenden. ‘In merkwaardig goede aarde, zegt de berichtgever van het Vad., vielen de woorden van Dr. Leipoldt, waarover een aangename bespreking ontstond. Het is zeer mogelijk, dat na deze belangrijke vergadering, die 't A.N.V. zeer tot eer strekt, een nieuwe beweging zal ontstaan.’

De voordracht van dr. Leipoldt geeft wel den indruk, dat zulk een beweging zeer noodig is. Het kiezen van voor Zuid-Afrika geschikte boeken uit de Nederlandsche letterkunde schijnt wel baje moeilijk!