Neerlandia. Jaargang 31

Hoofdbestuur

Kort verslag der vergadering van het Hoofdbestuur van het Algemeen Nederlandsch Verbond van 17 September 1927, te 's-Gravenhage.

Aanwezig: de heeren P.J. de Kanter, Voorzitter; Dr. H. Ferguson, S.G.L.F. Baron van Fridagh, Mr. B. de Gaay Fortman, Secretaris; Mr. Dr. P.H.W.G. van den Helm, J.S.C. Kasteleijn, Overste K.E. Oudendijk, Mr. K.M. Phaff, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, Ondervoorzitter; en C. van Son, Administrateur, benevens Prof. Dr. A.J. Barnouw als gast.

Afwezig: de heeren Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, eerevoorzitter; Dr. J.Th. de Visser, eerelid; J.E. Bijlo, O.L. Helfrich, M.J. Liesenborghs; Dr. H.W.E. Moller; B. Roode; Prof. Dr. A.A. van Schelven, L.L.W. van Soest, Marc. Stijns, Th. G.G. Valette, Omer Wattez, Mr. J. van Winckel, Jhr. E.J.M. Wittert.

Alvorens aan de punten der dagorde te beginnen, doet de voorzitter enkele mededeelingen, o.m.:

1. Het Dag. Bestuur heeft sedert de vorige hoofdbestuursvergadering een adres aan de Kamer verzonden, n.l. betreffende belasting op het inkomen en het vermogen van Nederlanders in den vreemde. Het adres is reeds door de leden van het Hoofdbestuur goedgekeurd en kan thans worden bekrachtigd.

De vergadering verleent die bekrachtiging.

2. Aan den Minister van Waterstaat zond het Dag. Bestuur een adres in zake het Radio-omroepvraagstuk. Ook dit is reeds door de leden van het Hoofdbestuur goedgekeurd en kan thans worden bekrachtigd.

De vergadering verleent die bekrachtiging.

3. Prof. Van der Meer te Frankfort heeft bericht, dat hij in 1929 ontslag neemt als Nederlandsch docent en dat maatregelen dienen genomen te worden, om het voortbestaan van het Holland Instituut te waarborgen. Schr. heeft een verzoek van den Minister van Onderwijs ontvangen, om raad in deze zaak en leest het ontwerp van een antwoord daarop voor.

Het ontwerp wordt goedgekeurd.

De Voorzitter stelt daarna aan de orde:

Punt I. Notulen der vergadering van 30 April 1927.

Goedgekeurd.

Punt II. Verslag der Commissie tot nazien der Rekening en Verantwoording met nota van het Dag. Bestuur.

De Secretaris-Penningmeester deelt mede, dat tot zijn spijt bij de nota de gewijzigde rekening en verantwoording ontbreekt. Spr. noemt ze nu. Het nadeelig slot wordt f 2805,62½, gedekt uit de buitengewone ontvangsten van legaten.

De Voorzitter brengt onder de aandacht der leden, dat de nota van het Dag. Bestuur bij het verslag der commissie eigenlijk een voorstel is. Het Dag. Bestuur stelt dus voor buitengewone ontvangsten zooals b.v. legaten, tenzij de besteding door den erflater is aangegeven, te voegen bij het Steunfonds II, waaruit geput rrag worden bij tekorten en voor bijzondere doeleinden.

De heer Kasteleijn komt er tegen op, dat kapitaal wordt ingeteerd. Er wordt toch ook bij de begrooting niet op gerekend en legaten worden toch meestal gegeven met de bedoeling het kapitaal te versterken.

De Voorzitter wijst er op, dat voor bijzondere daden toch wel bijzondere middelen mogen worden aangesproken. De gewone ontvangsten zijn ten eenenmale onvoldoende voor de veelzijdige en uitgebreide taak van het Hoofdbestuur.

De heer Von Weiler acht de opvatting van den heer Kasteleijn te angstvallig. Schenkingen worden gegeven om ze te gebruiken, mits voor een nuttig doel. Elk geval moet natuurlijk op zichzelf beoordeeld worden.

De voorstellen van het Dag. Bestuur worden aangenomen

[p. 190]

met algemeene stemmen, behalve die van den heer Kasteleijn.

De heer Prof. Barnouw komt ter vergadering.

De Voorzitter verwelkomt hem als een der beste vrienden van het A.N.V. in Noord-Amerika en deelt mede, dat het Dag. Bestuur met hem een onderhoud heeft gehad over de belangen van het A.N.V. daar te lande. Als de Groep Noord-Amerika wordt opgeheven, is prof. Barnouw in en met het bestuur der afd. Nieuw-Nederland bereid het Hoofdbestuur met raad en daad bij te staan voor de verdere vestiging van vertegenwoordigerschappen en afdeelingen in Noord-Amerika. Spr. dankt hem voor zijn tegenwoordigheid en stelt aan de orde:

Punt V. Opheffing van Groep Noord-Amerika.

De heer Van Fridagh vraagt prof. Barnouw, welke reden de door de Afdeeling Nieuw-Nederland bijeengeroepen vergadering der Groep had, om tot opheffing der Groep te raden in plaats van er toe te besluiten.

De heer Barnouw antwoordt, dat de bijeenkomst z.i. wenschte aan te toonen, dat Groepsvergaderingen in Noord-Amerika onmogelijk zijn en een Groep Noord-Amerika wel in naam, maar niet inderdaad kan bestaan. En feitelijk is ze nooit wettelijk opgericht. De vergadering sprak daarom alleen de wenschelijkheid van opheffing uit.

De Voorzitter acht die zienswijze niet geheel juist en trekt een vergelijking met de algemeene vergaderingen van het geheele A.N.V., die zelden plaats hebben en waarbij de Groepen, verspreid over den aardbol, meestal door personen in Nederland zijnde, worden vertegenwoordigd. Er gaat van zoo'n vergadering wel minder kracht uit, maar ze is naar den vorm in orde.

De heer Von Weiler beschouwt de vergadering te New-York toch als een groepsvergadering, wettig opgeroepen en die wettig stemde (16 tegen 3 stemmen) voor opheffing der Groep.

De Voorzitter merkt op, dat een der voornaamste oorzaken van de mislukking der Groep is de groote afstanden in Amerika, die samenwerken en bijeenkomen zeer bemoeilijken.

Het voorstel, om de uitspraak van de vergadering te New-York, dat opheffing der Groep wenschelijk is, te beschouwen als een besluit tot opheffing, zijnde die vergadering een wettig bijeengeroepen vergadering der Groep, wordt met algemeene stemmen aangenomen.

De Voorzitter stelt voor aan de Afdeelingen en Vertegenwoordigers in Noord-Amerika kennis te geven van de opheffing der Groep met verzoek aan de Afdeelingen, haar reglement nu in overeenstemming te brengen met den nieuwen toestand en voortaan rechtstreeks met het Hoofdbestuur te onderhandelen. Aan de Vertegenwoordigers zal een nieuwe Leidraad worden gezonden.

De heer Barnouw verklaart, dat het bestuur der afdeeling Nieuw-Nederland bereid is adressen op te geven van geschikte candidaten voor vertegenwoordiger en in 't algemeen het Hoofdbestuur van raad te dienen voor de inrichting van 't A.N.V. in Amerika en geeft in overweging de Afdeeling Dr. Kiewiet de Jonge, hoewel zij feitelijk onder Nieuw-Nederland behoort, zelfstandig te laten bestaan. De heer Barnouw zegt toe, dat het bestuur der Afdeeling Nieuw-Nederland een en ander nog schriftelijk zal bevestigen.

Het voorstel van het Dag. Bestuur wordt goedgekeurd.

Punt III. Oprichting van een Nationale Maatschappij tot bevordering der Landverhuizing.

Na een uitvoerige wisseling van gedachten wordt besloten, dat de plannen niet openbaar gemaakt zullen worden, vóór zal zijn gebleken, dat de noodige medewerking van de daarvoor in aanmerking komende lichamen verzekerd is en alsdan aan het Dagelijksch Bestuur op te dragen de noodige maatregelen te treffen, in overleg met den heer Van den Helm.

De heer Van den Helm neemt op zich voor die medewerking de noodige stappen te doen, in overleg met het Dagelijksch Bestuur.

De vergadering geeft aan het Dagelijksch Bestuur een crediet van f 300.- voor de voorloopige kosten.

Met het oog op de afwezigheid van Prof. Van Schelven en het vergevorderde uur wordt besloten de punten IV, VIII en XI tot de volgende vergadering aan te houden en deze te bepalen op 29 October a.s.

Punt VI. Verslag van den heer Van Wickevoort Crommelin over zijn studiereis in Fransch-Vlaanderen.

De Voorzitter stelt ten aanzien der voorstellen van den heer Crommelin voor, te volstaan met de uitgave van een bloemlezing van De Coussemakers liederbundel, omdat anders de kosten te hoog worden en geen gelden voor herstel der Lakenhal te Ieperen in te zamelen, liggende dit niet op den weg van 't A.N.V.

Aangenomen in dezen zin, dat thans omtrent de bloemlezing slechts een beginselbesluit is genomen en het Dag. Bestuur met nadere voorstellen zal komen.

Punt VII. Voorstel van het Dag. Bestuur om bij gebleken wenschelijkheid aan de Leeszaal en Boekerij te Kaapstad een steun van £ 10.- te verleenen.

De Voorzitter zegt, dat een volledig overzicht is gevraagd van den geldelijken toestand en stelt voor, in afwachting daarvan, de bijdrage niet uit te betalen.

Het voorstel wordt aangenomen.

Punt IX. Voorstel van het Dag. Bestuur tot goedkeuring van het Reglement der Afd. Weenen.

Goedgekeurd.

Punt X. Verzoek om lid te worden van den Europaeischen Zoll Verein.

De Voorzitter zegt er vóór te zijn met het oog op het verkeer tusschen Nederlanders en Vlamingen, maar dat in het Dag. Bestuur ook de meening is verdedigd, dat deze beweging niet in onze lijn ligt.

De heer Van den Helm wijst er op, dat de Volkenbond ook in de richting van vrij economisch verkeer tusschen de verschillende landen stuurt.

Besloten wordt, dat het A.N.V. lid wordt.

Punt XII. Voorstel van het Dag. Bestuur om te benoemen tot vertegenwoordigers:

D.J. van Bommel te Turijn; J. Schenk te Bombay en Mej. G. van Kooy te Milwaukee.

Worden benoemd.

Punt XIII. Voorstel van het Dag. Bestuur om den eerepenning van het A.N.V. in zilver toe te kennen aan Dr. M.A. van Weel, voorzitter der Taalcommissie.

De Voorzitter stelt voor ook aan Dr. Van Everdingen zulk een penning aan te bieden op 18 October, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan der Boekencommissie.

Beide voorstellen worden aangenomen.

Punt XIV. Ingekomen stukken en mededeelingen o.m.

1. Bericht van den inmiddels helaas overleden heer B. Roode, dat hij zijn benoeming tot raadgevend lid in het Hoofdbestuur voor Zuid-Afrika aanneemt.

2. De Voorzitter had 5 Mei met Minister Waszink een onderhoud over het vraagstuk der vereenvoudigde spelling en dat der taal in ambtelijke stukken. De Minister wenscht eenige vereenvoudiging in den geest van den brief van den voorzitter aan den ambtsvoorganger van den Minister, d.d. 12 April 1922 en overweegt, in overleg met het A.N.V., maatregelen, om de ambtelijke stukken in zuiver Nederlandsch te doen verschijnen. De Minister zegde toe den Voorzitter op de hoogte te zullen houden.

3. Aan de Nederlandsche afgevaardigden naar het vijfde eeuwfeest der Leuvensche Hoogeschool werd een verzoek gericht om bij de redevoeringen, de Nederlandsche taal de eereplaats te geven.

4. Het Dag. Bestuur heeft bewerkt, dat een proef zal worden genomen met geregelde voorlichting van de Belgische pers over Nederlandsche toestanden.

[p. 191]

Bericht van Mej. Van den Berg te Bundaberg, dat zij haar benoeming tot vertegenwoordigster aanvaardt.

5. Het Hoofdbesuur was, tegen zijn bedoeling, door een misverstand niet vertegenwoordigd bij de 8ste Bedevaart naar de graven aan den IJzer.

6. Van Wijlen Mej. J.J. Lagers werd een legaat ontvangen, groot f 500.- belast met vruchtgebruik.

7. Het Dag. Bestuur heeft op verzoek van het Bestuur van het Dietsch Studenten-Verbond in het kantoorgebouw van het A.N.V. ruimte beschikbaar gesteld voor het archief van dat Verbond.