Neerlandia. Jaargang 31

Mededeelingen

9 Februari zond het Hoofdbestuur den heer Omer Wattez, voorzitter der Groep Vlaanderen, een telegram van gelukwensch met zijn 70sten verjaardag.

De alg. voorzitter zal 3 Maart te Weenen een voordracht houden ter gelegenheid van de stichting van een Zelfstandige Afdeeling aldaar.

De alg. voorzitter nam zitting in het Comité voor het Indisch Open-luchtfeest 1927.

Aan de Nederlandsche Kolonie te Roodebeeke (Roubaix) zond het Hoofdbestuur een ondersteuning van 500 frs. voor het maandblad onder redactie van Ds. Rijks aldaar.

Als prijzen voor een tombola ten behoeve van de bazaar van den Intern. Vrouwenraad werden 5 kalenders Groot-Nederland. 3 Gedenkboeken van het A.N.V. en 3 stuks van den Platenatlas ‘Onze West’ beschikbaar gesteld.

De rolprent Nederland werd naar Comodoro Rivadavia (Argentinië) gezonden ter opluistering van een door onzen vertegenwoordiger aldaar, den heer Joh. ter Ellen, in te richten propagandaävond.

De rolprent betreffende de Koninginne-jubileumfeesten werd ter vertooning naar Dr. H.A. Lorentz, den Nederlandschen Consul-Generaal te Pretoria, gezonden.

De heer Breyer, boekhandelaar te Arnhem, stelde zijn winkelraam beschikbaar voor een tentoonstelling der uitgaven van het A.N.V.

Afd. Leeuwarden bereidt een Suriname-avond voor.

Het Hoofdbestuur zal een commissie benoemen, die het van raad zal dienen over de vraag, of het gewenscht is, dat de streek-talen (dialecten) in Nederland en Vlaanderen in stand worden gehouden en zoo ja, welke middelen kunnen worden aangewend, om verdwijning te voorkomen.

Deze maand zal de Gids voor Vlamingen, die in Nederland wenschen te studeeren, verschijnen. Hij is in den trant van den Studiegids voor Afrikaners maar uitgebreider, zoowel in woord als in beeld.

Aan de Co-opera-tie is medewerking toegezegd bij haar verzet tegen gemeentelijken steun aan de Italiaansche Opera, ten koste der subsidies aan de Co-opera-tie tot nu uitgekeerd.

Onze uitgaaf Taalzuivering (Woordenlijst) is voor den boekhandel voortaan ook verkrijgbaar bij het Centrale Boekhuis te Amsterdam (Heerengracht 124).

Aan Prof. G. Besselaar te Pieter Maritzburg (Natal) is £ 5.- gezonden voor boekprijzen, uit te loven bij examens in Natal.

Onze uitgever, de heer W.D. Meinema heeft, tengevolge van het welslagen van de uitgaaf van den ka ender Groot-Nederland 1927, een soortgelijken voor 1928 in bewerking genomen.

Nederlanders in den vreemde.

Aan Zijne Excellentie den Minister van Buitenlandsche Zaken te 's-Gravenhage, heeft het Dagelijksch Bestuur 31 Januari den volgenden brief verzonden:

Bij het onderzoek naar de verspreiding der Nederlanders in het buitenland, dat wij met welwillende medewerking van Uw Departement instellen door middel der Nederlandsche Consulaire ambtenaren, heeft het zeer onze aandacht getrokken, dat zoovele Consuls zich niet in staat verklaren, nauwkeurige gegevens te verstrekken of het voorbehoud maken: ‘voorzoover op het Consulaat bekend’.

Ook komt het voor, dat ons de wenschelijkheid betoogd wordt van een verplichte inschrijving op het Consulaat. Nu is het ons niet onbekend, dat dit laatste reeds eerder overwogen is en dat voorheen de wet op het Nederlanderschap een bepaling bevatte, die eenigszins aan dezen wensch tegemoet kwam. Wij zouden het echter op prijs stellen, wanneer U nogmaals aan deze zaak Uw aandacht wildet schenken. Wij hebben gedacht aan een sanctie van een voorschrift in dezen geest, bestaande in het daarvan afhankelijk stellen van het verleenen van passen en pasvisa, doch meenen zelfs, dat een voorschrift zonder sanctie haar uitwerking zal doen en in ieder geval te verkiezen is boven geen voorschrift.

Gaarne deze zaak aan Uw belangstelling aanbevelende enz.

Geschenken.

Voor ons Stammuseum:

Van den heer J.C.v.W. te Amsterdam: foto van het voetstuk vanden Nederlandschen vlaggestok te Nieuw York ter herinnering aan het 300-jarig bestaan der stad opgericht.

Van den heer M.S. te Brussel: een partijtje foto's op de Grootnederlandsche beweging betrekking hebbend.

Van den heer P.J. de K. te 's-Gravenhage: 4 nationale gedenkpenningen (in bruikleen).

Van Ed. J.G. te Amsterdam: een nationale gedenkpenning.

Van K.E.O. te 's-Gravenhage: een gedenkpenning betreffende de stichting van Nieuw York.

Voor onze Stamboekerij:

Van Prof. M.J. van der Meer te Frankfort, zijn werk Die Niederländische Sprache.

Van De Bussy te Pretoria: Hy het sy merk gemaak, deur F. Postma.

[p. 50]

Een mooie aanbieding.

De heer Korneel Goossens, secretaris van den Tak Mechelen, meldt, dat hij voor Nederlanders, die deze stad onder leiding wenschen te bezoeken, twee gidsen beschikbaar heeft, n.l. twee onderwijzers, de heeren Emiel de Weert en Georges Van Hooff.

Nederlandsche bankformulieren.

Mr. W.J.L. van Es schrijft ons naar aanleiding van het stukje over Nederlandsch taalgebruik in het Bankwezen, voorkomende op blz. 201 van het Decembernummer:

‘Daar ik zelf moeilijkheden ondervond (de Ned. Handel Maatschappij geeft Fransche cheques af op de Banque de Bruxelles) vroeg ik in België om inlichtingen; men deelde mij mede, dat de Twentsche Bank Nederlandsche formulieren zou afgeven op de Algemeene Bankvereeniging, een Vlaamsche instelling’.

Mogen andere banken deze les ter harte nemen. Wij vragen steeds Nederlandsche wissels voor Vlaanderen van onze bank (De Bas & Co.).

Voor Afdeelingsavonden.

Als voordragers meldden zich nog aan:

Mevrouw Marg. Couperus, Ripperdapark 22, Haarlem.

Liederavond. (Stelt zich ook beschikbaar om oude en nieuwe Nederlandsche liederen voor het vervaardigen van grammofoonplaten te zingen).

Mevr. Rodie Medenbach, Van Blankenburgstraat 21, 's-Gravenhage. Voordrachtavond.

Elize Snijders, sopraanzangeres, Platanenlaan 37, Bloemendaal. Liederavond.

Marius van Lokhorst, Singel 378, Amsterdam.

Voordrachten van eigen werk en over psychologie, volkenrecht, vreemde landen en volken, met en zonder lichtbeelden.

B. van der Meer, Keizersgracht 242, Amsterdam.

Letterkundige voordrachten.

Henri en Dina t' Sas, Orban van Volxemlaan 9, Woluwe, Brussel.

Vroolijke kunstavonden, liedjes bij guitaar en piano.

Stammuseum en Stamboekerij.

Deze instellingen zijn gevestigd in de bovenkamers van ons kantoor Laan 34, 's-Gravenhage en alle werkdagen geopend van 10-12 en van 2-4 uur. Leden en huisgenooten hebben vrij toegang; niet-leden betalen 25 cts.

Schouwburg in plaats van Theater.

Het Bestuur der Afdeeling Amsterdam heeft aan het Bestuur der Wagnervereeniging verzocht den door deze te stichten schouwburg in het Museumkwartier niet te noemen Museumtheater maar Museumschouwburg.

Een kunstvaardig predikant te Rodebeke.

In de Hollandsch-Vlaamsche Gemeente Roubaix (Rodebeke) heerscht een opgewekt leven. De predikant, Ds. J. Rijks, onderhoudt de gemeenschap met zijn gemeenteleden - en daardoor de belangstelling - o.a. door middel van een getikt maandblad, dat hij zelf verlucht. De penteekeningen verraden een ongewoon teekentalent. Landschappen, het gezicht op kerkgebouwen, het binnenhuis getuigen, dat deze prediker de erfelijke schildersgave van onzen landaard meegekregen heeft in de wieg. De mededeelingen van het blaadje worden voorts nu en dan door versjes afgewisseld, bedoelende de eenvoudigen van hart op te beuren en te stichten. Aan vaderlandsche gebeurtenissen en gedenkdagen neemt deze gemeente met hart en ziel deel.

Het is noodig dat de band tusschen deze Nederlandsche samenleving in Frankrijk en Nederland nauwer wordt aangehaald. Ons Hoofdbestuur zond, gelijk in Neerlandia werd vermeld, onlangs een honderdtal liederboekjes, gaf een subsidie voor het maandblad en onderhandelingen werden gevoerd over de oprichting eener zelfstandige afdeeling.

Uit Leipzig.

Aan het jaarverslag van onzen vertegenwoordiger te Leipzig, den heer Herman H. ter Meer, ontleenen we de mededeelingen, dat de Nederlandsche Consul-generaal, de heer F.M. Knobel, voor de Deutsch Niederländische Gesellschaft een voordracht hield over ‘Streiflichter auf die Deutsch-Niederlandischen Beziehungen’.

De gevierde toonkunstenaar Coenraad V. Bos oogstte als pianist voor zijn medewerking bij Ludwig Wüllners woord en lied, en een andermaal als de teergevoelige begeleider van Myra Mortimers liederen den uitbundigen lof van de dagbladpers.

Bijzondere bijval en een zeer goede pers viel ook een uitstekend geslaagden liederenavond van onze te Leipzig sinds lang bekende landgenoote Mej. Koetsier ten deel.

Nieuwnederlandsche Bouwkunst.

Bij de Uitgevers-Maatschappij ‘Kosmos’ is de tweede bundel verschenen van Prof. Wattjes' ‘verzameling van afbeeldingen van Nieuwnederlandsche bouwwerken’.

Wij komen in een volgend nummer op dit belangwekkend werk terug.

Onze taal in Fransch Vlaanderen.

Als een bewijs voor de opleving onzer taal in den Noordoosthoek van Frankrijk kan nog dienen het plan, waarvan de ‘Mercure de Flandre’ melding maakt, dat men te Rijsel het plan heeft een handleiding tot het aanleeren van de Nederlandsche taal door Fransch-Vlamingen uit te geven.

De taalcommissie van Groep Vlaanderen heeft aangeboden de samenstellers daarbij behulpzaam te zijn.

Verontschuldiging.

Naar aanleiding van het in het Decembernummer opgenomen stuk van Dr. E. Kruisinga deelt de heer Van Rijn te Kaapstad ons in een uitvoerige uiteenzetting, die we door plaatsgebrek niet kunnen opnemen, mee, dat hij steeds de Vereenvoudigde spelling schrijft. Dr. Kruisinga ‘betreurt dat hij zich door de spelling van het ingezonden stuk in de N.R.C. heeft laten misleiden, ofschoon hij bekend was met de gewoonte van dat blad om de spelling van ingezonden stukken te veranderen zonder vermelding’. Hij biedt den heer Van Rijn voor deze vergissing zijn verontschuldiging aan.

Het Wilhelmus en zijn zetting.

De heer J.D. van Ramshorst te 's-Gravenhage heeft ons gevraagd: ‘Ziet de Vereeniging A.N.V. geen kans overal een zelfde uitvoering van ons Wilhelmus te krijgen? Verschillende orchesten, waaronder zelfs de K.M.-kapel, hebben een eigen fantasie-zetting, waarvan het laatste deel met den aangevoegden slotregel niet op het lied lijkt en het publiek zingt den slotregel ook verschillend. De volkszangleiders leeren het als volgt:

Heb ik altijd geëerd
6 7 | 1 1 7 | 1 .en niet
6 7 1 1 1 7 | 1 .dus iedere lettergreep 1 noot en niet op Heb 2 noten’.

Wij meenen, dat de volkszangleiders het bij 't rechte eind hebben, maar herinneren er aan, dat wijlen de heer Enschedé, in muziekgeschiedenis een alleszins bevoegde, niet minder dan twintig min of meer van elkaar verschillende zettingen van het

[p. 51]

oude Wilhelmus heeft opgespoord. En welke moet dan bij zooveel verscheidenheid als de oorspronkelijke worden aangemerkt?

Ten opzichte van den slotregel, welken de heer Van Ramshorst in het geding brengt, meenen wij, dat de goede smaak hier kan beslissen.

Kascommissie.

Als lid der commissie tot naziening der rekening en verantwoording van het Hoofdbestuur is benoemd de heer H.A. Kooy, voor Groep Ned. Indië.

Afd. Arnhem.

Het Bestuur dezer werkzame Afdeeling zendt nu en dan enkele bladzijden beknopte mededeelingen aan haar leden, die de belangstelling zeer ten goede komen. Aan No. 11 ontleenen we, dat 27 Februari de heer Modest Lauwerijs uit Antwerpen optrad met een voordracht; dat de Afdeeling stelselmatig leesstof voor Vlaanderen gaat verzamelen; dat in Maart 1928 het 25-jarig bestaan der Afdeeling zal worden gevierd, dat in April de deelnemers aan het Dietsch Studentencongres te Wageningen een dag te Arnhem zullen worden ontvangen en dat de plaatselijke Taalcommissie der Afdeeling taalonkruid wiedt uit de plaatselijke pers.

Nederlandsche tafelkaarten.

Met genoegen ontvingen wij een, grootendeels in het Nederlandsch gestelde, tafelkaart van een St. Nicolaasmaaltijd in Hotel Majestic te New York aangeboden aan de leden van de Nieuw Amsterdam Sociëteit. Het ‘Menu’ (ook dit woord had nog vernederlandscht kunnen zijn) bevatte o.m. Hollandsche krimpzalm met eiersaus, en, onder de toespijzen, speculaas. (Toen liet onze taal den opsteller in den steek: hij schreef coffie en cigars.) Wel een paar honderd gasten zaten aan, meest alle met Nederlandsche namen.

Ook een Nederlandsche spijslijst diende bij een maaltijd in het bekende Zomerzorg te Leiden op 23 Januari l.l. en dat was misschien nog wèl zoo verdienstelijk, daar men zich immers in Nederland bevond. Het woord dischkaart deed het daarbij zeer wel - de uitgezochte spijzen zoo mogelijk nog beter!

De eigenaar van het Hotel De Keizerskroon te Apeldoorn tracht ook steeds Nederlandsche spijslijsten saam te stellen, door de grondstoffen in de namen tot haar recht te doen komen.

In Nederland Nederlandsch.

De Secretaris der Afd. Haarlem schrijft ons:

‘Met raad en daad voor volk en stam!’ - ‘....en daad..’; niet kletsen maar doen! Zoo dacht ook een bestuurslid van de Afd. Haarlem, toen hij een dezer dagen eene kennisgeving van aankomst, ten postkantore te Haarlem, kreeg van eene aangeteekende zending uit ‘Anvers’. En hij deed. Hij deed, wat ieder zelfbewust Nederlander in zijn plaats óók zou gedaan hebben: hij stuurde de kennisgeving, met een begeleidenden brief, terug aan den directeur van het postkantoor, met het beleefd verzoek er zorg voor te willen dragen, dat aan hem een nieuwe kennisgeving zou worden uitgereikt, waarop ‘Anvers’ zou zijn vervangen door den eenig juisten naam: Antwerpen.

En hij ontving spoedig daarop een nieuwe kennisgeving, met een' begeleidenden dienstbrief, die als volgt luidde:

‘Naar aanleiding van Uw schrijven d.d. 11 dezer, heb ik de eer U hierbij een nieuwe kennisgeving met den Nederlandschen naam van de plaats van afzending van den onderwerpelijken brief te doen toekomen. - De betrokken ambtenaar is er op gewezen, dat het gebruik van den Nederlandschen naam, in gevallen als het onderwerpelijke, de voorkeur verdient’.

Laat dit meteen een antwoord zijn op de vraag, voorkomende op bladz. 62rechts van Neerlandia 1926, 35ste regel van boven.