Ons Gedenkboek.
Waar blijft toch het Gedenkboek? Die vraag is ons herhaaldelijk mondeling en schriftelijk gedaan.
Het ongeduld bewijst, dat men er belang in stelt, nieuwsgierig naar is en er veel van verwacht.
Wie Neerlandia trouw leest, zal er de oorzaak in hebben kunnen lezen, welke tot verdaging der uitgaaf dwong en die vermaanding werd. We herhalen haar hier nog eens: Hij, die twee der voornaamste hoofdstukken voor zijn rekening had genomen, hield ons maanden en maanden op sleeptouw en kapte toen plotseling het touw door met de nuchtere mededeeling, dat hij van medewerking afzag.
Toen moesten wij andere bevoegden gaan uitnoodigen zijn taak over te nemen en wij waren zoo gelukkig binnen niet al te langen tijd drie nieuwe medewerkers bereid te vinden elk een gedeelte van de onbehandelde gebieden voor hun rekening te nemen.
Maar schrijven, zetten, verluchting enz. eischten natuurlijk weer geruimen tijd.
Bovendien werd besloten om de bruikbaarheid van het werk te verhoogen een uitvoerig register er aan toe te voegen en dat eischte zeer veel tijd.
Thans zijn we zoo ver gevorderd dat het Gedenkboek nog dit jaar kan verschijnen.
De rijke inhoud blijkt alleen reeds uit de inhoudsopgaaf: Inleiding, door Dr. H.J. Kiewiet de Jonge. De Geschiedenis van het Alg. Ned. Verbond, door C. van Son. Aard en wording van den Nederlandschen stam, door Prof. dr. P.J. Blok. De Nederlanders in Oost-Indië, door Prof. Mr. J.C. Kielstra. Suriname, door Frederik Oudschans Dentz. Curaçao, door Dr. B. de Gaay Fortman. Vlaanderen, door Omer Wattez. Holland en Suid-Afrika, door Dr. D.B. Bosman. Onze stam in de verstrooiing, door Prof. Dr. A.A. van Schelven. De Nederlandsche stam in Noord-Duitschland en de Oostzeelanden, door Prof. dr. P.J. Blok. Onze Stamgenooten in Noord-Frankrijk, door A. Hans. Hongarije, door Prof. dr. A. Eekhof. Van Nederlandschen bloede.... in de Steppen, door Ds. F.C. Fleischer. De Nederlanders en Italië, door Dr. G.J. Hoogewerff. De Nederlanders in den Levant, door Dr. K. Heeringa. Vijf en twintig jaar Hollandsch-Vlaamsch leven in Noord-Amerika, door Prof. dr. A Eekhof, Brazilië, door Prof. dr. H. Wätjen. Ceilon, door Dr. W. van Geer.
Meer dan honderd afbeeldingen, waaronder verscheidene zeldzame, verluchten den tekst.
De prijs voor leden van 't A.N.V. is f 5.-, voor nietleden f 7.50, voor het Buitenland f 10.-. De omvang is bijna 400 blz. en het werk wordt alleen in prachtband geleverd.
De bedoeling bij den opzet van het plan dezer uitgaaf is natuurlijk geweest, dat het bij de herdenking van het 25-jarig bestaan van ons Verbond zou verschijnen, maar men make daaruit niet op, dat het een tijdelijk karakter draagt.
Uit de inhoudsopgaaf kan men zien, dat de geschiedenis van het Algemeen Nederlandsch Verbond slechts een zeer klein gedeelte van het boek beslaat. Vele andere hoofdstukken, door deskundigen geschreven, stempelen het tot een geschiedkundig standaardwerk, waarin voor het eerst een poging wordt gedaan om op de hoogte te komen van ons wijde stamgebied, tot vastlegging van den invloed der Nederlanders en stamverwanten in de wereld.
De medewerkers aan ons boek hebben allen gevolgd, wat Wagenvoort noemde: het voetspoor der vaderen.
Deze verkenning en staving kan het begin worden eener stelselmatige bestudeering van alles, wat tot in de verste oorden herinnert aan ons volk en onzen stam.
Ons Gedenkboek zal daarvoor een uitnemenden grondslag en vast uitgangspunt kunnen vormen en dus zijn waarde behouden.
Dat het niet gekomen is in den stroom van vele andere gedenkboeken, die verband hielden met het zilveren regeeringsjubileum, lijkt ons achteraf gezien een voordeel. Nu kan het rustiger geheel voor zichzelf de belangstelling vragen.
De vele inteekenaars ontvangen het dezer dagen. Moge de lezing hun er toe aansporen het anderen aan te bevelen.
En mogen alle leden, die ertoe in staat zijn, het Gedenkboek bestellen door toezending van een postwissel, want alleen als het werk uitverkocht wordt (het A.N.V. beoogt nooit winst met zijn uitgaven) zijn de kosten gedekt.
Beveelt het ook anderen aan!