Neerlandia. Jaargang 26

Hoofdbestuur.

Opwekking.

Het Hoofdbestuur heeft de vorige maand aan de besturen van Groepen en zelfstandige Afdeelingen en aan de Vertegenwoordigers van het Algemeen Nederlandsch Verbond de volgende oproeping verzonden:

Het Algemeen Nederlandsch Verbond hoopt Dinsdag 1 Mei 1923 te Dordrecht zijn vijf en twintigjarig bestaan te herdenken. Het is reeds meermalen meegedeeld, dat dit geen aanleiding tot uitbundig vreugdebetoon mag zijn, maar dat evenmin reden bestaat, om dien dag onopgemerkt te laten voorbijgaan. In verschillenden vorm deden wij reeds een en andermaal een beroep op aller medewerking om een bescheiden herdenking waardig te doen slagen.

Thans willen wij Uw aandacht vestigen op den aard dezer herdenking als stamfeest. Niet het 25-jarig bestaan van Groep Nederland zal worden gevierd, maar dat van het Verbond als stamverbond. Vandaar dat de leiding berust bij het Hoofdbestuur.

1 Mei 1923 moet een stamdag zijn.

Dit zal alleen het geval kunnen zijn, als alle stamverwanten, die daartoe in de gelegenheid zijn, dien dag meevieren. Reeds vroeger heeft het Hoofdbestuur gewezen op de wenschelijkheid van plaatselijke herdenkingen overal ter wereld, waar loten van den Nederlandschen stam zich bevinden. Maar ook al bij de centrale herdenking in Nederland als stamland mag men het terrein niet overlaten aan de Nederlanders alleen. Wij begrijpen, dat het vooral in dezen tijd niet aangaat, van heinde en ver afgevaardigden te zenden, maar behalve, dat wij hopen, vele Vlamingen te zien en Afrikaanders, die voor langeren of korteren tijd hier vertoeven, zouden wij gaarne willen, dat de groepsbesturen, afdeelingsbesturen en vertegenwoordigers de leden in hun gebied, die dan in Holland zullen zijn, opwekten, om op 1 Mei 1923 naar Dordrecht te gaan en hun ook volmacht gaven, om aan den stamdag deel te nemen, als vertegenwoordigers van hun kring.

Zoo kunnen wellicht de meeste, zoo niet alle, onderdeelen van het Verbond aan de herdenking van het 25-jarig bestaan deelnemen.

Mocht zoodanige vertegenwoordiging niet mogelijk zijn, dan verdient het o.i. aanbeveling, dat U aan iemand in Nederland, die met Uwen kring bekend is, verzoekt U te vertegenwoordigen.

Het zal ons zeer aangenaam zijn, van U te mogen vernemen, op welke wijze U aan deze voorstellen, zoo zij Uwe instemming mogen verwerven, uitvoering hebt willen geven met mededeeling van namen en adressen Uwer ‘vertegenwoordigers’ op den stamdag.

Het Hoofdbestuur van het A.N.V.

P.J. DE KANTER, Voorzitter.

Jhr. Mr. J.L.W.C. VON WEILER, Ondervoorz.

Dr. B. DE GAAY FORTMAN, Secr. Penningm.

Aan deze opwekking behoeft Neerlandia zeker weinig toe te voegen. Als alle leden zich thans reeds voornemen om op een of ander gebied, ieder naar zijn vermogen bij te dragen tot een waardige herdenking van het zilveren jubileum, dan kan het Hoofdbestuur, gesterkt door den algemeenen bijval een nieuw tijdperk van bloei en ontwikkeling voorbereiden.

* * *

Dordrecht, 7 November 1922.

Aan de Kamer van Afgevaardigden,

Brussel.

Daar dezer dagen bij de beraadslagingen over het voorstel-Van Cauwelaert e.a. tot vervlaamsching der Hoogeschool te Gent weder werd beweerd, dat de Nederlandsche geleerden in hunne colleges en bij het schrijven van wetenschappelijke werken veelal zich zouden bedienen van eene andere taal dan de Neder-

[p. 157]

landsche, acht het Hoofdbestuur van het Algemeen Nederlandsch Verbond zich verplicht met nadruk tegen deze bewering op te komen.

Aan de Nederlandsche hoogescholen wordt uitsluitend in het Nederlandsch onderwezen, behalve door een enkelen buitenlandschen hoogleeraar en in de colleges in vreemde talen. Zulks is nog onlangs overtuigend bevestigd door een uitdrukkelijk daarnaar door ons ingesteld onderzoek, waarvan de uitslag is meegedeeld in Neerlandia, jaargang 1922 No. 2 (Februari):

‘Amsterdam (Sted. Univ.): De hoogleeraren in het Fransch, Duitsch en Engelsch geven hun colleges in die taal, de hoogleeraren in het Latijn en Grieksch gedeeltelijk in die talen, één uithoofde van zijn buitenlandsche afkomst in het Duitsch, de anderen doceeren allen in het Nederlandsch.

Amsterdam (Vrije Univ.): Van de levende talen wordt alleen in het Nederlandsch onderwezen.

Delft: Geen der meer dan 70 hoogleeraren geeft les in een vreemde taal; de privaat-docent in het Spaansch doceert in deze taal.

Groningen: Alle 47 professoren doceeren in het Nederlandsch, behalve die in de moderne talen, welke hoofdzakelijk de taal, die zij onderwijzen, gebruiken.

Leiden: Geen der hoogleeraren bezigt als voertuig van zijn onderwijs een andere dan de Nederlandsche taal.

Rotterdam (Nederl. Handels-Hoogeschool): Alle hoogleeraren geven les door middel van de Nederlandsche taal.

Utrecht: Voertuig Nederlandsch; alleen enkele privaat-docenten in vreemde talen gebruiken de taal, die zij onderwijzen.’

Wij voegden daaraan destijds toe:

‘Na dit zeer gunstig overzicht zal men moeilijk de beschuldiging kunnen handhaven, dat ons Hooger Onderwijs niet ten volle de leus gestand doet: in Nederland Nederlandsch! Nog minder, dat het Nederlandsch niet geschikt zou zijn alle wetenschappen te onderwijzen.’

Ook is meer dan eens een onderzoek ingesteld naar het gebruik van eene andere taal dan de Nederlandsche door Nederlandsche geleerden in hunne geschriften. Nog onlangs is in De Schelde van 12 Sept. de uitslag van een zoodanig onderzoek meegedeeld, waarbij was gebleken, dat niet meer dan 30% der werken van de genoemde geleerden in eene vreemde taal geschreven was geweest. Sedert zijn de verhoudingen nog belangrijk gewijzigd ten gunste van het Nederlandsch en wel zoodanig dat thans de Nederlanders vrijwel zonder uitzondering hunne wetenschappelijke geschriften in het Nederlandsch schrijven.

Het Hoofdbestuur houdt zich thans bezig met de samenstelling van lijsten der in het Nederlandsch verschenen geschriften op wetenschappelijk gebied. Overtuigd van Uwe belangstelling voor dit onderwerp, stelt het Hoofdbestuur zich voor Uwe Kamer die lijsten toe te zenden.

Dat de wetenschappelijke tijdschriften, in Nederland uitgegeven, bijna zonder uitzondering in het Nederlandsch geschreven worden, kan evenzeer als vaststaande worden aangenomen.

Met verschuldigden eerbied,

Het Hoofdbestuur van het Alg. Ned. Verbond.

P.J. DE KANTER, Algemeen Voorzitter,

Dr. B. DE GAAY FORTMAN, Algem. Secretaris.

☛ Wie nog een A.N.V. kalender 1923 wil bestellen, moet zich haasten. De oplaag is zoo goed als uitverkocht. Prijs f 1.90!

Zend aan den heer S. van Lier Ez., Nassaukade 358, Amsterdam, gironummer 22889, een Decembergift voor de noodlijdende Nederlandsche kinderen in den Vreemde!!!