Neerlandia. Jaargang 26

Hoofdbestuur.

Verslag der Hoofdbestuursvergadering van 30 Sept. te 's-Gravenhage.

Aanwezig: de heeren P.J. de Kanter, Voorzitter; Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler, Ondervoorzitter; Dr. B. de Gaay Fortman, Secretaris-Penningmeester; J.S.C. Kasteleyn; Dr. Th. Lens; Dr. W. van Lingen; Majoor K.E. Oudendijk; Mr. K.M. Phaff; Prof. Dr. A.A. van Schelven; C. Statius Muller; Th.G.G. Valette en C. van Son. Administrateur.

Punt I. Notulen der vergadering van 24 Juni 1922.

Deze worden goedgekeurd met de volgende wijziging ten opzichte van het medegedeelde betreffende den Bond van Nederl. Vereenigingen in Duitschland:

De Bond is eigenlijk een vereeniging van vereenigingen, welker ledental voor ten minste twee derden uit Nederlanders bestaat. Dit kan reeds eene belemmering voor toetreding van niet-Nederlanders zijn. Bovendien worden als buitengewone leden alleen toegelaten: Nederlanders in Duitschland, in wier woonplaats geen aangesloten Nederlandsche vereeniging bestaat. Dit staat in den weg aan een optreden van den Bond als Groep Duitschland van het A.N.V., dat volgens zijne statuten openstaat voor allen, die het wenschen te steunen.

Punt II. Ingekomen stukken en mededeelingen, o.a.:

Brief van Jhr. Michiels van Kessenich, met bericht van ontslagneming. Aan Groep Nederland is verzocht een nieuwen afgevaardigde te benoemen. Den heer Michiels zal schriftelijk de dank van het Hoofdbestuur worden betuigd voor hetgeen hij in het belang van het Verbond heeft gedaan.

Het Dag. Bestuur te Dordrecht heeft een samenkomst gehad met het Bestuur der Ned. Studentenorganisatie om samenwerking uit te lokken.

Om voeling met de studentenwereld te houden, zal aan Groep Nederland in overweging worden gegeven in zijn bestuur een afgevaardigde van de Studentenorganisatie te benoemen in denzelfden geest als de Vereeniging Nederland in den Vreemde dat reeds heeft gedaan.

Aan onze Vlaamsche verbindingen is voorgesteld Majoor Oudendijk in verschillende streken van Vlaanderen een rede te laten houden over vraagstukken van stambelang en hem aldus de gelegenheid te geven de oprichting van takken ter hand te nemen. Aan Tak Brussel zal worden verzocht die rondreis voor te bereiden.

Brief van den Minister van Buitenlandsche Zaken met verzoek een openbare boekerij in België (Halle) aan Nederlandsche leesstof te helpen. Ter behartiging doorgezonden aan de Boekencommissie, die hieraan heeft voldaan.

Dr. H.P. Coster te Groningen heeft het Voorzitterschap der Oost-Friezen-Commissie op zich genomen.

‘Nederland in den Vreemde’ heeft zich bereid verklaard de rolprent ‘Nederland’ voor vertooning in Kaapstad af te staan, zoodra ze beschikbaar is. (De Afd. Kaapstad had er ons telegrafisch om verzocht).

De heer L. Penning te Utrecht (bekend schrijver) zal binnenkort een reis door Zuid-Afrika ondernemen en deze dienstbaar maken aan de herleving der Groep.

Afd. Potchefstroom is weder herleefd, en heeft een nieuw bestuur gekregen.

De Directeur van ‘Landverhuizing’ heeft gevraagd, of het A.N.V. in verbinding wil treden met het Deutsches Ausland Institut te Stuttgart. Hierop heeft het Dag. Bestuur gunstig geantwoord.

Aan een verzoek van onzen vertegenwoordiger te Budapest, den heer Vreede, om Nederlandsche zangmuziek, kon worden voldaan. Elke week worden hem ook kosteloos voor een Nederlandsch leesgezelschap Nederlandsche tijdschriften gezonden.

Brief uit Brussel, met verzoek mede te willen werken tot opstelling in goede Nederlandsche ambtstaal der formulieren en stukken, uitgaande van de Belgische regeeringsdepartementen benevens een vraag om een lijst van werken over Ned. Staatsrecht. Aan dit verzoek zal worden voldaan.

Van bevriende zijde te Brussel is gewezen op de wenschelijkheid der uitgaaf van een handig boekje over Beschaafde Nederlandsche uitspraak voor de Vlamingen in den vorm van ‘The Little Londoner.’

Het Dag. Bestuur zal trachten aan dat verlangen te voldoen.

De Voorzitter heet, alvorens punt III aan de orde te stellen, prof. Van Schelven, die thans ter vergadering komt en voor het eerst als Voorzitter van Groep Nederland een vergadering van het Hoofdbestuur bijwoont, welkom en zegt, dat het Hoofdbestuur zijn bereidwilligheid op hoogen prijs stelt.

De heer Van Schelven dankt voor deze woorden.

Punt III. Voorstellen van het Dag. Bestuur.

1. Het Hoofdbestuur verheffe zijn stem tegen het weren van Vlaamsche onderwijskrachten door onze Regeering (als ten minste het desbetreffende kourantenbericht waarheid blijkt te bevatten) en tegen de beperkende maatregelen getroffen ten opzichte van de Ned. School te Brussel.

De Voorzitter leest een ontwerp van adres voor in zake de wering van Dr. Tack als leeraar te Enschede.

De heer Oudendijk betuigt zijn groote ingenomenheid met dit z.i. voortreffelijk gesteld adres.

De Secretaris leest ook een ontwerp voor van een brief aan Z. Exc. den Minister van Onderwijs betreffende de Nederlandsche school te Brussel.

De vergadering betuigt haar instemming.

De heer Van Schelven raadt naast het zenden van brieven ook persoonlijke toelichting aan de Ministers van Onderwijs en Buitenlandsche Zaken aan, welk denkbeeld het Dag. Bestuur overneemt.

De Secretaris deelt nog mede van de Afd. Utrecht een motie over deze zaak te hebben ontvangen ter plaatsing in Neerlandia, waarin het Hoofdbestuur wordt gevraagd in dezen op te treden, hetgeen na de eigen aanstichting van het Hoofdbestuur overbodig wordt geacht.

[p. 144]

2. Zoolang de Groep Vlaanderen nog niet is heringericht, en dus niet langs reglementairen weg haar afgevaardigden in het Hoofdbestuur kan benoemen, worden enkele vooraanstaande Vlamingen, in verschillende hoofdplaatsen in Vlaanderen gevestigd, als raadgevende leden in het Hoofdbestuur toegelaten.

De Voorzitter acht dezen maatregel noodig, om aan een der geijkte, zij 't onrechtvaardige grieven, tegen het Hoofdbestuur tegemoet te komen. Het Hoofdbestuur kan in zijn vergaderingen niet langer de voorlichting van vooraanstaande Vlamingen missen. Aan het D.B. wordt opgedragen eenige Vlamingen uit te noodigen.

De Secretaris leest een brief van Mr. Wildiers (oud-Hoofdbestuurder) voor, waarin deze zegt, dat de Frontpartij thans in Vlaanderen het werk doet van het A.N.V., zoodat er voor eene nieuwe organisatie van het A.N.V. geen plaats is. Het A.N.V. moet dus, volgens hem, uit Nederland de Vlaamsche beweging cultureel steunen.

De Voorzitter merkt op dat dit weer een heel ander standpunt is dan onze bestrijders in Nederland innemen en wijst er op, dat het onmogelijk is in Vlaanderen handelend op te treden, wanneer niet daar de organen zijn, die met ons kunnen samenwerken. Voorts dat het A.N.V. is en moet blijven het aangewezen lichaam, waarin alle stamgenooten samenwerken voor hunne gemeenschappelijke belangen. De Frontpartij, een politieke organisatie, kan hierin niet voorzien.

In dezen geest zal geantwoord worden.

Het voorstel van het Dag. Bestuur wordt aangenomen.

3. Aan de Boeken-Commissie worde f 100.- steun verleend voor herdenking van haar 20-jarig bestaan in October.

Aldus besloten.

4. In plaats van den heer E.P. Boode, worde tot vertegenwoordiger te Shanghai benoemd de heer Ir. F.J. Blom.

Goedgekeurd.

Punt IV. Mededeelingen betreffende de herdenking van het 25-jarig bestaan van het A.N.V.

De Voorzitter deelt mede, dat 7 Juli een vergadering te Amsterdam is bijeengeroepen van een uitgebreid Uitvoerend Comité, waar allerlei plannen werden besproken voor herdenking en feestviering te Amsterdam. Alles zou echter afhangen van den uitslag der inzameling. Die beantwoordt tot heden door de tijdsomstandigheden en het stoken tegen het Verbond niet aan de verwachting. De grootsche plannen moeten dus worden opgeborgen en daarom stelt het Dag. Bestuur voor ons te bepalen tot een tentoonstelling in het kantoor, een stamdag en feestavond, alles te Dordrecht, benevens de uitgaaf van een Gedenkboek. Er moet echter voor gezorgd worden, dat niet alleen Nederlanders aan de feestviering deelnemen, maar ook vele stamverwanten. Gelukt dit niet dan kan het Hoofdbestuur de herdenking niet leiden, maar moet zij in Nederland aan het Groepsbestuur worden toevertrouwd.

Besloten wordt den leden van het Uitvoerend Comité schriftelijk een en ander uit een te zetten, hen te danken voor hun bereidwilligheid en krachtige medewerking en het Uitvoerend Comité te ontbinden.

Punt V. Het Vlaamsche-Woordenboekplan in verband met de verschijning van een Fransch-Vlaamsche lijst voor het personeel der openbare besturen.

De Voorzitter deelt mede, dat de inzameling niet heeft geleid tot een goeden uitslag. Besloten wordt aan de schenkers van bijdragen te verzoeken de gelden te mogen besteden voor steun aan behoeftige Vlamingen.

Punt VI. De voorwaarden der aansluiting van den Bond van Nederlandsche Vereenigingen in Duitschland bij het A.N.V. (Zie ingezonden stuk van den heer Cohen Stuart in het Sept. nr.).

De Voorzitter herinnert eraan, dat aan den Bond van Nederlandsche Vereenigingen in Duitschland is geschreven, dat het Hoofdbestuur vertrouwt, dat de Bond zijn statuten zal willen veranderen in dien zin, dat ook stamgenooten tot den Bond kunnen toetreden, met dezelfde rechten als de Nederlanders. Inmiddels is de voorzitter van den Bond, Generaal Jhr. Wittert, in Nederland geweest en heeft hij een bemiddelingsvoorstel gedaan, hierop neerkomend, dat A.N.V. en B.v.N.V.i.D. zelfstandig blijven, maar als bewijs van samenwerking wederzijds een vertegenwoordiger in de besturen aanwijzen en in beperkten vorm hun bladen uitwisselen.

Dit voorstel wordt voorloopig het eenig aannemelijke geacht. Langzamerhand kan dan in den B.v.N.V.i.D. de Grootnederlandsche gedachte doordringen.

Punt X. Het bezoek van een gezelschap Amerikanen van oudnederlandsche afkomst aan ons land in 1923.

De heer Oudendijk deelt mede, dat de burgemeester van Den Haag hem gesproken heeft over het bezoek van een gezelschap Amerikaansche oud-Hollanders, een drietal vereenigingen. Zij voelen veel voor Holland en de Koningin. De burgemeester acht hier een taak voor het A.N.V. aanwezig.

De vergadering machtigt den heer Oudendijk verder te onderhandelen.

Rondvraag.

De Voorzitter deelt nog mede, dat de B.v.N.V.i.D. 21 October a.s. weer een Congres houdt, nu in Hannover en aan het A.N.V. verzocht heeft afgevaardigden te zenden.

Aangewezen worden de heeren P.J. de Kanter, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler en Majoor K.E. Oudendijk.