Neerlandia. Jaargang 26

Taalcommissie.
Onder eigen verantwoordelijkheid.
Adres: Helenastraat 46, 's-Gravenhage.

Brievenbus.

Aan de inzenders. - Als de inzenders niet vermelden, uit welk blad, tijdschrift, enz. hun inzending afkomstig is, kan de T.-C. ze tot haar spijt geen plaats in haar afdeeling geven. Volgens de auteurswet moet bij overgenomen stukken vermeld worden, waaruit ze zijn overgenomen; gebeurt dit niet, dan is hij, die ze zonder vermelding van de bron overnam, strafbaar. Waarschijnlijk zouden de inzenders een mogelijke boete niet willen betalen en de T.-C. voelt daarvoor heelemaal niets.

Een lid van het A.N.V. - Ook wij vinden het Nederlandsch op de kaart van de bewuste onderwijsinrichting niet mooi. Wat er aan te doen? Maar.... u gebruikt zelf L.S. in plaats van het Nederlandsche H. d. L. Wat hieraan te doen?

Dr. Th.C. te A'dam verzoekt ons te wijzen op, neen, te gispen het verkeerde gebruik van dusver in plaats van tot dusver(re), aan welk verzoek wij bij dezen gaarne voldoen. Eveneens achten wij het niet onwaarschijnlijk, dat onder Hoogduitschen invloed van bisher deze schrijfwijze ontstond.

Mr. H.J.K. te R'dam. - Wat de bereiding betreft, heeft u gelijk; wat de benaming betreft, zijn (vergeef het ons) wij deskundig. (Zie Neerlandia Juli 1922). Roereieren is een Germanisme en regelrechte namaak van Hgd. Rühreier. Eerlijk gezegd, hadden wij niet aan de bereiding gedacht; U begrijpt nu zeker, dat, als er een nieuwe naam voor die eierspijs moet zijn, die naam moet luiden: geroerde eieren. Kookboeken o.a. zijn zeer onveilige taalgidsen. Onze vrager uit Kaapstad is het roerend met ons eens, zooals uit een brief blijkt. Hij wil zelfs, als wij, geklopte eieren, dat ook de Afrikaner bezigt. Of dacht ook de Kaapsche heer Gr. niet aan de bereiding?

Een hart onder onzen riem gestoken.

‘Aan de T.-C.! Elke keer, dat ik de brievenbus inkijk, verheug ik mij over de belangstelling, die Uwe Commissie gaande weet te maken.’

We hopen die belangstelling blijvend te maken.

(De T.-C.).

‘Dansende thee’.

De heer Koeberg neemt in de ‘Avondpost’ onze hedendaagsche leelijke, vaak stuitende, dansen eens flink onderhanden en merkt in 't voorbijgaan op:

‘Tegenwoordig spreekt men van ‘Thé-dansant’ en ‘Soirée-dansante’; de eerste benaming is volslagen onzin, want thee kan niet dansen en als men theedrinkt, kan men óók niet dansen. Gelukkig maar, dat men zoo iets niet in het Hollandsch behoeft uit te drukken, want anders kreeg men toch ‘Dansende Thee’!

Men zou er bij kunnen voegen: enz. enz. enz. Waarlijk, er is een nieuwe Erasmus noodig om in een ‘Lof der zotheid’ (Stultitiae laus) de hedendaagsche manieren te hekelen.

Staatscommissie-Nederlandsch.

In het verslag van de Staatscommissie voor de Electr. spoor- en tramwegen in 't Gooi opgenomen o.a. in het ‘Algemeen Handelsblad’ van 27/7, 1922, Eerste blad, komt niet minder dan 6 maal het woord ‘omschifting’ en ‘omgeschift’ voor, in plaats van het toch voor ieder verstaanbare ‘verlegging’ en ‘verlegd’. Nog fraaier is deze zin:

‘Een kruising “à niveau” (waarom niet op gelijk peil) acht de commissie wegens de “interferentie” van weg- en spoorwegverkeer ongewenscht.’

Men mag toch van Nederlandsche ingenieurs verlangen, dat zij zuiver Nederlandsch kunnen en willen schrijven.

* * *

Aan de Hoofdbesturen en Besturen der bij de Tucht-Unie aangesloten Vereenigingen, schreef het Algemeen Bestuur der Tucht-Unie de volgende tuchtelooze taal:

Het Algemeen Bestuur der Tucht-Unie acht het oogenblik gekomen, waarop de Unie door een luid sprekende gebeurtenis de beteekenis van haren arbeid breeder, duidelijker en gedétailleerder moet uiteenzetten. dan dat in incidenteele persartikelen en door haar orgaan, dat immers in de eerste plaats met actueele feiten moet rekening houden, kon geschieden

De afgeloopen periode deed de Tucht-Unie groeien van een bescheiden ondernemen tot een organisatie, waarbij een ontzagwekkend aantal vereenigingen op sociaal-ethisch gebied zijn aangesloten.

Het tweede stadium ligt voor ons, waarin de Unie niet meer uitsluitend medewerking, maar daarenboven algemeene waardeering en erkenning moet bereiken. Niet alleen moet zij den steun blijven erlangen van die synthetische elementen in ons maatschappelijk leven, welke als bij intuitie hare bedoelingen begrijpen, maar zij moet hare tegenstanders in medestanders bekeeren, het odium van conservatisme en drilzucht, dat men haar ten onrechte op de schouders heeft gelegd, doen verdwijnen, - zij moet duidelijk in het licht stellen dat haar weg dezelfde is als die der democratie inzooverre deze de idee van samenwerking, organisatie, maatschappelijke verheffing, nastreeft.

Is daartoe nadere uiteenzetting harer principes op zoodanige wijze en op zoodanig tijdstip, dat een oogenblik de aandacht van het geheele land op haar gevestigd is, noodzakelijk, zij heeft in de tweede plaats zich te legitimeeren door een gedocumenteerd overzicht van hare geschiedenis.

Om beide doeleinden te verwezenlijken, is een Congres het aangewezen middel.

Nadat het Algemeen Bestuur in een drietal vergaderingen aan het denkbeeld en zijne uitwerking eene grondige bespreking had gewijd, noodigde het ondergeteekenden uit, te komen met voorstellen, zooals die der Algemeene Vergadering (in Mei of Juni a.s. te houden) zouden kunnen worden aangeboden.

In de lijn der hiervoor bedoelde besprekingen meenen wij, dat het volgende schema dienen kan.

Het Congres worde in het najaar van 1922 te Utrecht - den zetel der Unie - gehouden.

Het dure twee dagen.

Het behandele:

A.	De Tucht als zedelijke factor.
B.	De Tucht als maatschappelijke factor.

Bij A. denken wij aan:

a.	Tucht en Volkswelzijn (Tucht en Volkskarakter, Tucht en Godsdienst, Tucht en Zedelijkheid, Tucht en Schoonheid).
b.	Tucht en Opvoeding (ook - en vooral! - in het gezin).

Bij B. aan:

a.	Tucht en Verkeerswezen. (Vreemdelingenverkeer).
b.	Tucht en Overheid. (Tucht en Rechtswezen, Tucht en Opvoedingswezen, Kinderpolitie).
c.	Tucht en Volkszang.

[p. 122]

d.	Tucht en Lichamelijke Opvoeding. Ook Tucht in de Karikatuur worde bekeken.
e.	Tucht en Volksgezondheid. (Tuberculose, Drankbestrijding.

Een deel der onderwerpen wordt besproken in plenumvergaderingen, een ander deel in secties.

Den eersten dag zal 's middags een officiëel noenmaal, 's avonds een gemoedelijke maaltijd plaats hebben. De verdere avond vindt vulling met een of meer demonstraties. (Lich. opvoeding, volkszang, een film b.v.).

Na iedere bespreking zal gelegenheid zijn tot gedachtenwisseling.

Voor zit de uitgesproken bedoeling, het punt van uitgang vast in het oog te houden, dus geen beslissingen uit te lokken omtrent détailpunten. De nuttige en noodige strijd daarover worde in speciaal daartoe belegde congressen gevoerd.

Wij bedoelen allereerst propaganda van de Tuchtidée en - warmte bij sprekers en hoorders.

Voor een behoorlijke oriënteering en ter vermijding van onzakelijk debat zullen vooraf praeadviezen onder leden en belanghebbenden worden verspreid. Daartoe is naast aller zedelijke steun dringend noodig veler geldelijke hulp.

Overtuigd van Uwe belangstelling in de zaak, die het geldt, doen wij daarom bij dezen een dringend beroep op Uw finantiëele hulp. Wij hopen en vertrouwen, dat U in het bovenstaande aanleiding zult willen vinden, een flinke som ter beschikking te stellen van den Algemeenen Penningmeester, den heer C.J.M. Collette te Venlo. Postchèque en Giro 25725.

Ook al hopen wij, dat U met het oog op de vele te maken kosten verre boven dat bedrag zult willen gaan, denken wij (met het oog op de omstandigheid, dat ook kleine vereenigingen bij onze Unie zijn aangesloten), iedere vereeniging, die minstens f 20.- zendt, een exemplaar van alle van het Congres uitgaande stukken te sturen, en die het recht te geven tot het zenden van twee afgevaardigden.

Waar de omvang van ons program, het slagen van ons pogen voor een groot deel afhangt van Uwe medewerking, en met het oog op de vele nog te verrichten werkzaamheden, verzoeken wij U. den laatst-ondergeteekende Uw geëerd antwoord vóór 1 Mei te willen toezenden.

Onder herhaalden drang U deze belangrijke zaak wel ernstig op het hart bindende, verblijven wij

Hoogachtend,

De Commissie van Voorbereiding:

J.M. van Hoogstraten, Baarn.

P.H. Ritter Jr., Utrecht.

P. den Hollander, Amsterdam.