Neerlandia. Jaargang 25

De Afrikaansche Taalbeweging.

Onder dit opschrift bevatte ‘Bergopwaarts’ een beschouwing van Dr. S.P. Engelbrecht, hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Pretoria, waaraan het volgende is ontleend:

In Zuid-Afrika zal haast geen Afrikaander meer gevonden worden, die tegen de Afrikaanse taalbeweging is. Vroeger was dit anders. Men meende, en niet zonder grond, dat, wanneer het Noord-Nederlands in Zuid-Afrika vervangen werd door het Afrikaans, het Engels daardoor een grote voorsprong zou krijgen, en de taalstrijd hier moeilik zou kunnen worden vol gehouden. Immers het Engels is een oude taal, die over een groot deel van de wereld gesproken wordt, en die beschikt over een uitgebreide letterkunde. Doordat het afzetgebied zo groot is, kunnen de Engelse boeken en periodieken zo goedkoop op de markt gebracht worden. Hoe moet het dan niet gaan met het Afrikaanse hier in dit land, waar de Hollands sprekende Afrikaander, een strijd van leven en dood te voeren heeft! De grondwet waarborgt gelijke taalrechten, en toch hebben wij een ambtenaarswezen, waar het Hollands menigmaal een onbekende klank is. Zal het Afrikaans de strijd tegen het Engels kunnen volhouden? Zolang het Afrikaans zijn moeder, het Nederlands, niet verlochent, is er geen gevaar; zolang de Afrikaanse taalbeweging van het beginsel uitgaat, dat ‘Afrikaans en Neerlands nie soseer twee afzonderlike tale als twee afzonderlike standaarde van dieselfde Hollandse of Dietse taal’ is, kunnen wij zeggen ‘het is wel’! Maar wee ons, wanneer wij de moeder gaan verlochenen, wanneer wij het Nederlands als een vreemde taal gaan beschouwen, even als het Engels, want dan zijn wij verloren. Het Afrikaans is een jonge taal, met een beperkte woordenschat, en moet dan ook gevoed worden. Nu zijn er twee mogelikheden: dat de Afrikaanse taal gevoed wordt uit de moedertaal, het Nederlands, of dat hij gevoed wordt uit het Engels. In dit land met zijn grote Engelse bevolking is het laatste natuurlik gemakkeliker, maar dan lost ons volk zich op in het Engelse volk. Daarom kunnen wij niet genoeg vasthouden aan het Nederlands, om daaruit

[p. 137]

gevoed te worden. Doen wij dit niet, dan begaan wij zelfmoord, en zal onze Afrikaanse taal verdwijnen. Helaas, er zijn symptomen die een neiging openbaren om chauvinisties alle banden met het Nederlands te verbreken. In vele kringen wordt dan ook onophoudelik van de daken gepredikt, dat het Nederlands voor ons een vreemde taal is. In vele scholen wordt het Nederlands niet meer onderwezen, en waaruit moeten die kinderen eenmaal hun taal vinden? Niet uit het Nederlands, want die ‘vreemde taal’ hebben zij nooit geleerd. Die kinderen moeten als vanzelf meer en meer Engelse woorden absorberen in hun taal. Eensklaps is men eveneens tot de ontdekking gekomen, dat ons volk de Hollandse Bijbel niet meer verstaat! Groter vergissing is op taalgebied niet mogelik! Wat ons volk is, is het door dat het aan de Statenbijbel heeft vastgehouden.