Neerlandia. Jaargang 25

Taalcommissie.
Onder eigen verantwoordelijkheid.
Adres: Helenastraat 46, 's-Gravenhage.

Brievenbus.

Door andere drukke bezigheden kon de T.C. deze maand vele ingekomen stukken niet behandelen. Zij komen in aanmerking voor het Julinummer van Neerlandia.

* * *

Briefvrachtbesparing ter wille van... ook taalverknoeiing?

Uit Duitschland zendt een zaak haar prijslijst aldus naar Nederland; kan het brutaler?

..... s Botanical.

Mijne Heeren!

Wees zoo goed en zend mij de hieronder opengelaten bloembolle en planten waarvoor ik u bij aankomst en inordebevinding direkt postwissel zal toezenden.

1 Collextion 12 prachtige Struikrozen f 3.50; 26 Enk. en 25 Dubbelde Begoniabollen f 2.50; 1 Collection 12 Dahlias, grootbloemige f 2.50; 1 Collextion 6 Klimplanten, meterlang f 2.50; 1 Pakket 150 Aardbeien planten dit Jaar Vruchtdragend f 2.50 1 Mand 12 Conifeeren (Edeldennen) meterhooge f 8. -

Hoogachtend

Doorhalen wat niet verlangd wordt. - Duidelijk adres s.v.p.

..... s Speciale goedkoope aanbieding van bloembolle en planten.

Mijnheer en Mevrouw!

Hiermeede heb ik het genoege u deze kleine speciale offerte van bloembolle en planten te doen toekomen in de hoop dat u nog een plaatsje in uw tuin kunt vinden om deze te planten. Special maak ik u nog atent op onze wereldberoemde Struikrozen welke we nog in groote meenigte bezitten. De Collextie bevat de schoonste grootbloemige soorten zooals Madame Heriot de roos welke bekroond werdt met £ 1000 op de Rozententoonstelling in England. Jongheer Mock, Madame Testoud, Arnold Jansen enz. enz. het schoonste van het schoone. Voor slechts fl. 3.50 per 12 stuks. Onze Collextie van 50 vaste planten welke u het geheele jaar prachtige snijblumen bezorgen en elk jaar weder opnieuw opkomen zijn zeer goedkoop voo fl. 3. -. Ook ons bloembollen pakket. Rhododendrons Sierheesters Klimplanten Paenia rozen en wat ik u verder op de aangehechte briefkaart aanbied is buitengewoon goedkoop en twijfel ik dan ook niet of u wilt ons uw tuin toevertrouwen en ons uw order geven. Waarvoor wij u nu reeds dank zeggen

Hoogachtend

⋆ ⋆ ⋆

Landen, 5 April 1921.

Geachte Redactie,

Mag een leek ook eens een woordje meespreken? Waarom wil de Heer Schaap nu toch het goede Nederlandsche woord, dat wij voor ‘trottoir’ hebben, vervangen door ‘riep’? Dat goede woord gebruikt hij immers zelf in zijn brief, het is ‘voetpad’. Is dat niet duidelijk voor iedereen en is er met dat woord wel verwarring mogelijk? ‘Trottoir’ is de plaats, waar men gaat, ‘oû l'on trotte’, een woord ‘trotter’, dat eigenlijk nog slechts voor paarden gebruikt wordt in het Fransch, meen ik. ‘Voetpad’ is het pad voor de voetgangers, in tegenstelling met den weg voor paarden of rijtuigen, die dan de rijweg is. Nu zal men misschien tegenwerpen, dat een wegel door de velden b.v. ook een voetpad is. Aangenomen; maar dat verschil in de beteekenis van het woord zal altijd door het gebruik blijken. Als men

[p. 82]

van iemand zegt, dat hij ‘van het voetpad stapte, om de straat over te steken,’ is er niemand, die zich zal verbeelden, dat er van een veldwegel sprake is; wordt er gezegd, dat ‘de weg van het eene dorp naar het andere korter is langs het voetpad,’ dan weer zal niemand denken, dat die weg langsheen de huizen loopt en ook ‘trottoir’ wordt genoemd. Dus waarom niet voetpad? Overigens, dit woord biedt het kenmerk van onze Nederlandsche taal, doordat het ons zegt, wat het beteekent, hetgeen met ‘riep’ niet het geval is.

Ik wensch ook van deze gelegenheid gebruik te maken, om u te wijzen op de kostelooze bekendmaking, welke sommige der berichtjes van de Taalcommissie voor zekere handelshuizen uitmaken. Daar maakt gij nu in nr. 4 aan al de leden van het Alg. Ned. Verb. bekend, dat er in 't Prinsenhuis eene ‘Dames en Heeren Kleedermakerij’ bestaat en dat men Onder den St. Maarten enz. ‘Cottage Furniture’ kan bekomen. Zou men die adressen in 't vervolg niet kunnen weglaten? Ik vrees, dat niet alle lezers van ons Orgaan zoo beginselvast en overtuigd zijn, om juist in die huizen niet te gaan koopen. 'k Wenschte, dat ik mij vergiste.

Met verontschuldigingen voor mijne bemoeizucht.

Hoogachtend

G. DE GUCHTENAERE.

N.S. Hoewel een lid van Groep België het bovenstaande stukje schreef (Groep Nederland toch stelde de T.C. voor Nederland in!), meenen wij, dat het bij wijze van uitzondering een plaatsje in Neerlandia verdient. Allereerst om de belangstelling, die er voor ons werk uit spreekt; ten tweede omdat het onze voorkeur voor voetpad betoogend steunt; ten derde, om den Heer De G. te zeggen, dat wij de namen der zondaars soms bekend maken, opdat de lezers van Neerlandia weten, wie onze rijke taal belagen. Als de Regeering het doet, noemen wij haar toch ook. (Zie Neerl, van Jan. 1921, enz.).

T.C.

⋆ ⋆ ⋆

Als antwoord op uwe vraag:

‘Ruremonde. Wie zegt ons, welke plaats in Nederland dit is?’

wensch ik op te merken, dat deze, de Duitsche naam voor Roermond zijnde, waarschijnlijk door een Duitscher - hetzij bij vergissing... hetzij uit onkunde - zoo genoemd is. Wij bezigen voor vele buitenlandsche plaatsen ook Hollandsche of Nederlandsche benamingen en schrijven b.v.: Parijs, Berlijn, Londen, Aken, Luik, Brussel, Antwerpen, Weenen, Rijssel, Kopenhagen, Keulen, enz.

Het komt mij zelfs verkeerd voor bij ons gebruikelijke namen te veranderen, zooals men tegenwoordig dikwijls doet met: Petersburg; waarom sedert den laatsten oorlog in onze dagbladen telkens Petrograd?

Waarom schrijven vele Nederlanders: Cape-Town inplaats van Kaapstad, zijnde de Hollandsche naam, door Hollanders aan een door Hollanders gestichte stad gegeven? Waarom schrijven Hollandsche reeders: Wallfishbay in plaats van Walvischbaai?

Nu de Nederlandsche benaming en schrijfwijze van sommige plaatsnamen nier ter sprake is gebracht, wensch ik op te merken, dat er ook op enkele Nederlandsche plaatsnamen bedenkelijke aanmerkingen te maken zijn; zooals b.v. Lochem; hetwelk behoort geschreven te worden: Loghem, even als: Arnhem, Zelhem, Gorinchem, Benthem, Houthem, Ritthem enz. Appelscha; evenals Peperga, Oudega, St. Jansga, Follega, Goïnga, Makkinga, Jubbega, Finkega, Minnertsga, enz., moet men schrijven: Appelsga. Men zij indachtig, dat de uitgang ‘ga’ beteekent: dorp, buurt of plaats.

Het is dringend noodig, dat de hand aan de ploeg ter taalzuivering worde geslagen en wij verlost worden van woorden zooals: parkanlage, warenhuis, ansichtkaart, techniker, chemiker, tabakker enz. (Waarom zegt men ook niet: Historiker?) en dan die stuitende uitdrukkingen: ‘dan wel’ en ‘is te’.

b.v....... ‘hebben particuliere ontmoetingen plaats tusschen Clemenceau en Lloyd George dan wel tusschen Lloyd George en....

‘dan wel’; in regeeringsstukken wordt die uitdrukking veel (dikwijls) gebruikt en beteekent in goed Nederlandsch eenvoudig: ‘of’.

Op dat ongelukkige ‘is te’ is reeds zoo dikwijls gewezen, dat ik het eenvoudig ter herinnering aanhaal en daartoe ook nog eens wil wijzen op het misbruik van: ‘doorsnêe’, ‘arbeid’, naar Elders en van Elders!

Wegens vertrek naar elders! als men vertrekt, dan gaat men altijd naar... elders.

‘Wegens vertrek’ is eenvoudiger, daardoor beter! pleonasmen verduidelijken niet!

Beleefd verzoek ik U, mij uw oordeel over het bovenstaande te willen mededeelen, of liever uwe medewerking.

Hoogachtend

H.H.P. DE WIT, lid van de Afd. Breda.

Breda, 6 Mei 1921.

Op vele dergelijke fouten wees de T.C. herhaaldelijk. Hier vestigt ze tevens de aandacht op den 3^den druk van de Woordenlijst, die binnenkort verschijnt.