Neerlandia. Jaargang 24

Vlaanderen.

Uit de Vlaamsche Pers.

Boudewijn Maes.

Over dezen Vlaamschen voksvertegenwoordiger schrijft Robbeknol in Ons Vaderland:

Maes plaatste zich van het begin af aan op zuiver passief standpunt: 't is te zeggen, hij oordeelde, dat voor den duur van den oorlog, alle Vlaamsche actie onvoorwaardelijk moest geschorscht blijven en ging daarbij uit van de meening, dat de eerste daad van de Belgische Regeering bij haar terugkeer zou zijn aan de Vlamingen volle recht te verleenen.

Toen, reeds rond het einde van 1914 enkele jongere vooruitstrevende Gentsche flaminganten, den strijd wilden hernemen, vonden zij ook een onverzoenlijken tegenstrever in Boudewijn Maes. Met Sevens trad deze op tegen de Vlaamsche Post en wees op het gevaar, dat dergelijke taktiek moest opleveren.

Het kan vijftien, en misschien al wel twintig jaar geleden zijn, dat ik Boudewijn Maes voor het eerst heb ontmoet. Hij hield toen in de Gentsche Afdeeling van het Algemeen Nederlandsch Verbond, een voordracht over Louis Couperus; en ik was verre van te vermoeden, dat de jonge man, die met fijn litterairen smaak een der mythologische romans van den meest precieusen onzer Nederlandsche schrijvers ontleedde, eenmaal de hartstochtelijke strijder van de Vlaamsche Nationale Gedachte zou worden.

Toch is de afstand niet zoo groot als men bij het eerste opzicht wel denken zou.

De Gentsche Afdeeling van het Verbond was toen reeds een midden van stambewuste Vlamingen, die, door bescheiden, stillen, onverpoosden arbeid, meer dan door luidruchtig optreden naar buiten, de ontvoogding van hun volk poogden te dienen.

De ziel van die groep was Hippoliet Meert, dat type van den stoeren werker, die, met Lodewijk de Raet, de spil van de tweede Hoogeschoolkommissie en van heel dezer uitgebreide werking vormde. Toen reeds was Boudewijn Maes een van zijn ijverigste medewerkers; en het schildert aanstonds dezes edel karakter, dat hij, dan wanneer thans zooveel Vlamingen hun oude vrienden verloochenen in hun hoogsten nood, in zijn eerste redevoering na zijn verkiezing, hulde heeft durven brengen aan den veel gesmaden balling, ‘den eerlijken en heerlijken Meert’.

Voor dat alles was het Nederlandsch Verbond een goede school; de namen van hen die men daar aantrof hebben een goeden klank; naast Meert en Maes vond men er Rosa de Guchtenaere, Professor Speleers, Professor Mac Leod, en zooveel anderen nog, wier namen men thans slechts behoeft te noemen om het schuim der woede bij onze patriotards op den mond te zien komen.

Nieuwe aanhoudingen.

‘L'Action Nationale’ vraagt, naar wij vernemen, vervolgingen tegen Van Peborg, Fl. Prims, Pater Callewaert, Dr. Van de Perre, Fr. Van Cauwelaert en Jul. Hoste. Reden: defaitisme.

Hadden wij Picard's talent, wij zouden ook door Vlaanderen's vlakten, in de straten zijner steden den kreet laten weergalmen:

Gerechtigheid! Machtigen der aarde. Gerechtigheid. In besturen, school, leger en rechtbank! Gerechtigheid! Voor zwakken, armen, vrouwen, kinderen, voor piotjes, voor werklieden, zelfs voor hen die de eer, maar het ongeluk hebben... Vlaming te zijn. Gerechtigheid! Genoeg onschuldigen vervolgd en gestraft! Genoeg angst, tranen! Genoeg! Gerechtigheid! Het is tijd.’

(Uit een hoofdartikel in Ons Vaderland van 16 Dec. '19).

Hoe de Nederlanders de Vlaamsche Beweging bevorderen.

Een onzer lezers schrijft ons:

Ik ben op het leven verzekerd bij een groote Nederandsche Maatschappij, die in België vertegenwoordigd is door echte Hollanders, en mijn Vlaamschgezindheid is bij de heeren bekend. Dat belet niet, dat ik reeds een paar maal verplicht ben geweest mijn verzoek te vernieuwen om me Vlaamsche kwijtschriften te bezorgen en de Fransche terug te zenden. Indien zulks

[p. 8]

met mij het geval is, moet ik veronderstellen, dat deze Nederlandsche Maatschappij, die nochtans hare zaken bijna uitsluitend bedrijft in het Vlaamsch gedeelte van ons land, zich bijna uitsluitend bedient van de Fransche taal in hare betrekkingen met het publiek.

Ik vestig de aandacht op dit geval, omdat het bewijst, dat onze Noord-Nederlandsche taalgenooten ook nu nog volharden in de slechte gewoonte om in Vlaanderen hun goed Nederlandsch door slecht Fransch te vervangen, want de Maatschappij waarvan sprake is is dan nog een van de minst verfranschte Hollandsche ondernemingen in België. Voelen dan de Hollanders niet dat zij aldus schaden aan hun eigen aanzien en ons Vlamingen krenken?

Hetzelfde verschijnsel doet zich voor op het gebied van het advertentiewezen. Als een Hollandsche onderneming in België haar waar wil aan den man brengen, dan gaat ze negenmaal op tien met haar aankondiging naar Brusselsche bladen, waar ze op de eerste bladzijde elken dag op minne wijze worden bejegend. Ik zou het nog eenigszins verklaarbaar vinden indien de Vlaamsche bladen, vooral sedert den wapenstilstand, geen doelmatiger propagandamiddel waren voor de meeste Hollandsche handelsartikels dan de Fransche; maar onze vrienden van over den Moerdijk zitten zoodanig vast in den ouden sleur, dat zij niet alleen hun landseer vergeten, maar zelfs hun stoffelijk belang over het hoofd zien. Hoe geheel anders gaan de andere volken te werk!

(De (Belgische) Standaard van 7 Dec. '19).

Het Vlaamsch in het Belgisch Parlement.

Nadat de heer Woeste nijdig de bel geluid en, natuurlijk in 't Fransch, de zitting geopend heeft, leest de sekretaris de bezwaarschriften voor in 't Fransch en in 't Vlaamsch.

Helder, duidelijk en zuiver klinkt onze taal boven de hoofden der leden, en verdooft een gemompel, dat misschien ontevredenheid uitdrukte, maar ook de gewone babbelachtigheid geweest kan zijn van eenige leden die nooit willen zwijgen.

Onze taal.... Een nieuw begin en een goed. Een nieuw geluid, dat hier reeds lang doorloopend had moeten klinken.

A. HANS,

in Het Laatste Nieuws van 10 Dec.

* * *

M. Helleputte (katholiek) uit klachten naar aanleiding van het feit, dat de Vlaamsche parlementaire stukken soms maanden na de Fransche in handen der volksvertegenwoordigers komen.

De voorzitter doet de belofte, dat hierin verandering zal komen, opdat ieders recht geëerbiedigd worde.

M. Troclet. - Dat laatkomen vindt zijn oorzaak in materiëele oorzaken.

De voorzitter. - Materiëele oorzaken mogen geen beletsel vormen.

* * *

M. De Greve (katholiek; in 't Vlaamsch). - Het kan wel de oude gewoonte zijn, dat ministerieele verklaringen alleen in 't Fransch worden voorgelezen, doch dat is in strijd met de belangen en met de rechten der Vlamingen. De verklaring moet billijkheidshalve ook in 't Vlaamsch vertaald worden. (De franskiljons maken gerucht) en volledig in 't Vlaamsch in 't Beknopt Verslag verschijnen. Het is onze wensch, dat voortaan dergelijke verklaringen ook in 't Vlaamsch zullen worden afgelegd! (Luide toejuichingen op verschillende banken).

M. Pastur (in 't Fransch en met een onbenullig gezicht). - Ik heb u niet verstaan. (Men lacht om 't pover figuur van M. Pastur).

M. Delacroix. - De Vlaamsche tekst is te uwer beschikking.

De voorzitter. - Er zullen maatregelen worden genomen, opdat de stukken in 't vervolg in de beide talen tegelijk zullen worden gegeven.

* * *

In dezelfde Decemberzitting, waaruit bovenstaande brokjes zijn opgenomen, werd een Regeeringsverklaring afgelegd, die over het taalvraagstuk het volgende bevat:

De oplossing van het taalvraagstuk moet zonder uitstel en onbevooroordeeld nagestreefd worden. Hoe meer men ze verschuift, hoe grooter komen de bezwaren voor, die daaraan zijn verbonden, wegens de verbitterende redetwisten, waartoe zij aanleiding geeft. Voldoening moet geschonken worden aan hen, die er rechtmatig om bezorgd zijn zich te ontwikkelen en te leven in en door hunne moedertaal. Het ware een fout de gewichtigheid van het vraagstuk te onderschatten.

Alle goede burgers, al mochten hunne gevoelens omtrent de modaliteiten zeer uiteenloopend zijn, moeten zich eerlijk vereenigen om het Vaderland te behoeden voor een smartelijke scheuring en voor aan deszelfs her-oprichting schadelijke woelingen.

Voor alles, om de betwiste punten op te lossen, dient een rustige en kalme atmospheer tot stand te worden gebracht. Aan eene parlementaire commissie, benoemd door de verkozenen der Natie, waarin al de schakeeringen der tegenstrijdige strekkingen zullen vertegenwoordigd zijn naar verhouding van het getal verkozenen, zal de taak moeten opgedragen worden, de rechtmatige verlangens in overeenstemming te brengen en ze uit te drukken bij wijze van besluitschriften uitgaande van de bezorgdheid om de eenheid van de Natie en van het Leger te handhaven.