Neerlandia. Jaargang 21

Amerika.

Amerikaansche brieven.

III.
Grand-Rapids, Michigan, 24 April 1917.

Een oorlog is toch geen onvermengd kwaad, hoeveel rampspoed ook door hem geteeld wordt. Dat blijkt zelfs het geval te zijn op het terrein, waarop het Algemeen Nederlandsch Verbond arbeidt: het Nederlandsch taalgebied. Door middel van den grooten wereldstrijd ontstaat er in Amerika allerwege eene belangstelling in de taal en letterkunde der oorlogvoerende volkeren, die ongekend was in de geschiedenis onzer natie. Wij lezen nu in onze dagbladen van de Ukraniers, Letten en Lithauers en Rutheniers en alle andere soorten van stammen, van welke schier niemand onzer iets af wist in vroeger dagen, en meer en meer wordt er behoefte gevoeld om de taal en letterkunde der Oude Wereld meer aandacht te schenken dan ooit te voren. Ook de Nederlandsche taal wordt daardoor meer bekend. En leerstoelen er voor tracht men in verschillende universiteiten te openen. Reeds doceert Prof. van Noppen in Columbia University en Dr. van Loon is aan Cornell verbonden. Te Seattle, in het verre Washington, maakt men plannen om het voorbeeld van het Oosten te volgen. Ook de groote Leland Stanford Jr. Universiteit van Californië begeert een leerstoel voor de studie der Nederlandsche taal, historie en kunst en verder

[p. 121]

hoort men van dergelijke plannen aan de Illinois Universiteit, terwijl aan de Kansas Staats-Universiteit te Lawrence alreeds onderwijs daarin gegeven wordt door Prof. P.A.F. Appelboom. Reeds enkele jaren geleden gaf Dr. T. de Vries onderwijs in bovengenoemde vakken aan de groote Chicago University, en als vrucht grootendeels van zijn arbeid aldaar bezitten wij thans de belangrijke werken van zijne pen: ‘Dutch History, Art and Literature for Americans’, (Eerdmans-Sevensma Co., Grand-Rapids, Mich.) 1912, en ‘Holland's Influence on the English Language and Literature’, Chicago, Ill. C. Grenzebach, 1916¹⁾.

Ook aan Calvin College te Grand Rapids en Hope College te Holland Mich. wordt natuurlijk les gegeven in de taal en letterkunde der vaderen en grondleggers onzer Hollandsche kolonies, terwijl ook in den staat Iowa de Nederlandsche taal en letterkunde gedoceerd wordt, n.l. aan Grundy Center College der Chr. Geref. Kerk en Central College te Pella, thans onder jurisdictie der Geref. Kerk.

Doch wat vooral moedgevend is, is het feit dat de groote staatsuniversiteit van Michigan, waaraan zoovelen van het kroost der grondleggers onzer volksplantingen hunne hoogere opvoeding ontvingen en ontvangen, pogingen worden aangewend tot het oprichten van een leerstoel voor de Ned. taal en letterkunde. De autoriteiten aldaar worden gesteund door eene vereeniging te Grand Rapids en elders in wording, eene beweging die geleid wordt door den consul van Nederland te Grand Rapids, den heer Jacob Steketee, en die ontstond op aanstichting van de dochter van den bekenden Nederlandschen staatsman en geleerde, mej. Catharina Kuyper, die hier thans sinds enkele maanden op bezoek is²⁾.

Tot steun van het op te richten ‘Department of Holland History en Literature at the university of Michigan’, werd er te dezer stede een concert gegeven, dat lang in herinnering zal blijven. Wij bedoelen het optreden van Tilly Koenen, de bekwame Nederlandsche zangeres wier liederen grooten indruk maakten, en Leon Sametini, wiens vioolspel verrukte. Vooral het gezang van Mej. Koenen: ‘O Heer die daer’, met orgelbegeleiding, sloeg in, en toen zij als toegift het ‘Wilhelmus’ begon te zingen kwam heel de vergadering spontaan op de been, en in harten en hoofden trilde zooveel van liefde en geestdrift voor het oude Nederland en zijn doorluchtig stamhuis, dat velen die hier reeds lange, lange jaren als Republikeinen woonden onder de sterren en strepen, niet gedacht hadden dat zulke aandoeningen hunne ziel nog konden overmeesteren.

Het was de eerste maal in de zeventigjarige historie onzer Michigan-kolonie, dat beroemde Nederlandsche kunstenaars ons bezochten en deden genieten, en het resultaat van hun optreden is geweest dat de van huis uit Amerikaansche medeburgers onzer stad meer eerbied gevoelen voor de Nederlandsche kunst dan zij tevoren ooit hadden door onbekendheid, terwijl het Hollandsche volk hier, meer dan sinds geruimen tijd het geval was, iets gevoelde van stameenheid, die bindt als een snoer.

MELIS STOKE Jr.

1) Hierover in een volgend nummer. Red.

2) Dr. A. Kuyper schreef ons: ‘In Neerlandia van April 1917 zag ik een artikel over onze stamgenooten in Michigan. In dat artikel werd gewezen op wat mej. Kuyper te Grand Rapids deed om het plan te bevorderen, dat te Ann Arbor een Katheder voor het Nederlandsch moge komen. Uit wat in dat artikel staat op blz. 59: “deze ook in Vlaanderen zoo hoog gewaardeerde Nederlandsche vrouw”, blijkt, dat gedacht is aan mijn oudste dochter mej. H.S.S. Kuyper, die over Guido Gezelle schreef. Waar in Neerlandia op gedoeld wordt, is echter een andere, en wel mijn jongste dochter C.M.E. Kuyper, die in Sept. 1916 naar Amerika vertrok.’ Red.