Neerlandia. Jaargang 19

[p. 209]

Commissie tot bevordering van het gebruik van zuiver Nederlandsch.

Weest Nederlanders, ook in Uw taal!

De Commissie strijdt niet tegen het gebruik van vreemde woorden en uitdrukkingen, die niet of moeilijk vertaald kunnen worden;

strijdt niet tegen het juist en verplichte gebruik van vreemde talen;

maar

wekt elken Nederlander op tot het gebruik van Nederlandsche woorden en uitdrukkingen, die in den regel even goed zijn als de vreemde, waaraan men uit achteloosheid of gemakzucht is gewoon geraakt;

wekt elken Nederlander op, om in brieven, aankondigingen, rekeningen, winkelopschriften enz. de voorkeur te geven aan het Nederlandsch.

Prof. Dr. J. Verdam, Leiden, voorzitter.

Marc. Emants, 's-Gravenhage, onder-voorz.

W.F. Gerdes Oosterbeek, 's-Gravenhage, secretaris.

Mej. Dr. C.C. van de Graft, Utrecht.

Dr. M.A. van Weel, 's-Gravenhage.

Brievenbus.

De Commissie ontvangt gaarne mededeelingen omtrent het misbruik van vreemde woorden en uitdrukkingen aan het adres: 2de Schuytstraat 247, 's Gravenhage.

Die mededeelingen zende men dus niet naar het Hoofdkantoor te Dordrecht. Inzenders wordt beleefd verzocht naam en woonplaats te vermelden.

* _* *

Holland op zijn malst.

Gevraagd 'n bekwaam Legumier of aank. Gardemanger. Aanb. voorz. van g.g. a/d. Directie van Sociëteit ‘Minerva’, Leiden.

Ik vestig uwe aandacht op die advertentie.

Wat is een legumier en gardemanger? De directie der societeit Minerva lijkt wel stapelgek met het gebruik van zulk woord.

Hoogachtend,

G.J.R....

* _* *

‘Tante Betje aan 't woord’ (Charivarius):

Isolit houden wij steeds in voorraad en vindt de toevoer hiervan geregeld plaats.

* _* *

M.L. van der Schaaff schrijft ons uit Hoogezand:

Zijt ge U bewust, dat er in onze samenleving menschen voorkomen, die, blijkens advertenties van Hollandsche firma's in Hollandsche bladen, den weidschen titel voeren van Wander-etaleur?

Te uwer overtuiging sluit ik hierbij twee dergelijke advertenties in.

Wander Etaleur. Midden genre Manufactuur- en Modezaak vraagt condities van Wander Etaleur, om iedere week een Etalage te maken.

Uivoerige condities op te geven.

Wander-Etaleur in Dames-Confectie en Nouveauté's heeft nog eenige dagen vrij, zeer billijke cond.

Brieven lett.......

Een enkele maal werd, meen ik, een dergelijke amphibie gevraagd speciaal voor het rayon tailormade naar maat.

Wat zou er geëischt worden om een dergelijke stelling te kunnen aantreden?

Nu ik U toch schrijf, zou ik U nog willen mededeelen, dat onlangs een zeer nette meneer me vertelde aan een nog veel netteren ‘gepatenteerd’ te zijn; dat een kelner, die naar het buitenland wilde, zich na den oorlog tot een ‘planteur’ in Londen zou wenden (hij rookte ze zelf); en dat ik een oude juffrouw hoorde verklaren dat lycopodium gebruikt wordt tegen ‘transporteerende’ voeten.

Wat zou deze dame niet hebben kunnen leeren van Jeanne Reyneke van Stuwe! In haar circusschets Encore^*) wordt ten minste keurig vermeld, dat de transpiratie den circusrijder van de slapen drupte. (Hoewel ik eigenlijk gemeend had, dat transpiratie alleen voor de betere standen gereserveerd was).

Ik herinner me ook nog een technicusje, die me min of meer oratorisch vroeg, of de brandbare gassen, die hier en daar in den grond aangetroffen worden, niet ontstaan door de vertikaliën (faecaliën?). Hij had trouwens een breede opleiding gehad, naar hij meedeelde. Hij had in zijn jeugd ook naar het naakt model geteekend, op de teekenschool ‘waar al die ouwe spelonken uit de stad stingen te exposeeren.’

* _* *

*) Om. in de Prov. Gron. Crt. 19 Juni '15.

Geen overdrijving.

Naar aanleiding van het stukje van Mr. Van Meurs in het Juni-nr., blz. 137, schrijft de heer M. Verdonck, ooftbewerker te Hees, ons het volgende:

Indien de heer P. van Meurs even een deskundige geraadpleegd had, waren zijn woorden, blz. 137 van het orgaan, zeker niet geschreven. Wat is het geval:

Frankrijk is het land waar de fijne tafelperen gewonnen zijn en thuisbehooren. Die vruchten dragen meestal namen naar de kweekers of plaatsen en zijn hieronder over de heele wereld bekend. Wij hebben die buitenlandsche namen dus niet gegeven en 't zou dus integendeel oneerlijk en kleingeestig zijn te gaan overdoopen.

De namen vertalen? Wat dunkt U van:

Boterpeer van Amanlis. - Beurré d'Amanlis.

Zegepraal van Vienne (dorpje Noord-Fr.). - Triomphe de Vienne.

Smeltende van Charneur. - Fondante de Charneux.

Christenpeer van William. - Bon Chrétien Williams.

Flesschenpeer van Marum. - Calebasce de Marum.

Lekkerbeetje van Hardenpont. - Délice de Hardenpont.

[p. 210]

Peer van Mevrouw. - Poire Madame.

IJverzuchtige van Fontenay. - Jalousie de Fontenay.

Gedoornde van Colmar. - Colmar épineux.

Lieveling van Clapp. - Clapps' favorite.

Buitendien is de Nederl. tuinbouw voor meer dan ¾ van den afzet op het buitenland aangewezen en zouden daar die peersoorten onder Nederl. namen met wantrouwen ontvangen worden, weinig opbrengen en onzen hoogstaanden tuinbouw zeker geen beteren naam bezorgen.

Mr. Van Meurs, wien wij dit stukje zonden, antwoordt daarop het volgende, waarmede wij volkomen instemmen:

Met het bovenstaande zal zeker ieder zich kunnen verenigen. Ik kwam op tegen het ‘verduisteren van staat’ van hier gewonnen en benoemde bloemen en gewassen (‘Queen of Holland’ b.v.), en van Sumatra- en Borneo-sigaren (Bella Vista, Tineza enz.).

Wij zouden ons evenzeer aan dat euvel schuldig maken, als wij uit Frankrijk afkomstige peren, die over de hele wereld met haar Franse namen bekend zijn, andere namen gingen geven of de namen gingen vertalen. Ik had heus niet het oog op uit den vreemde hier ingevoerd ooft enz., maar op hier gewonnen en in de handel ingevoerde nieuwe soorten.