Neerlandia. Jaargang 19

Ingezonden.

Diplomatieke taal.

Geachte Redactie,

Natuurlijk heb ik mij, als goed Nederlander, die bekend wil zijn met wat zijn Regeering in deze tijden voor zijn land doet, ook aangeschaft het Hollandsche Witboek, ‘de diplomatieke bescheiden betreffende de vaart in de Noordzee enz.’ Dit boek bevat de officieele stukken, gewisseld tusschen onze Regeering en den Duitschen, en den Engelschen gezant te 's-Gravenhage. Een en ander gaf mij reden tot groote verwondering, maar daar ik nog niet dadelijk aan gebrek aan waardigheid en zelfachting wilde denken, zelfs ook 18e-eeuwsche gewoonte als een verontschuldiging wilde laten gelden, wilde ik U enkele vragen dienaangaande doen; wellicht kunt U mij dan reeds terstond of later eenige opheldering geven.

Het trof mij n.l. dat de Engelsche gezant al zijn officieele stukken in het Engelsch schrijft en de Nederlandsche Regeering in het Fransch antwoordt. Ook aankondigingen tot de Regeering en het publiek gericht acht de Engelsche gezant niet noodig in een andere taal dan in het Engelsch te stellen.

Eveneens stelt de Duitsche gezant al zijn stukken aan onze Regeering in het Duitsch, en ook hem antwoordt onze Regeering in het Fransch.

Ik meende dat Fransch de ‘diplomatieke taal’ was, zooals de vorige Minister van Buitenlandsche Zaken ook nog te kennen gaf.

Sinds wanneer zijn ook Engelsch en Duitsch ‘diplomatieke taal’ geworden?

Was het onmogelijk, dat de Nederlandsche Regeering op deze in Engelsche en Duitsche taal gestelde stukken, in het Nederlandsch antwoordde? Als de Duitsche en Engelsche Regeering en hare gezanten de eigen nationale taal gebruiken, waarom doet de Nederlandsche Regeering dat dan ook niet?

Ik hoop, geachte Redactie, dat U mij dienaangaande een onzen nationalen trots bevredigende verklaring ten behoeve onzer Regeering kunt geven.

A.L. VAN BLOMMESTEIN.

Rotterdam, April 1915.

Naschrift der Redactie.

Dit is een vraag op den man af, maar tevens een naar den bekenden weg. Neen, de Redactie kan dat niet.

Maar - heeft ten slotte een overgeleverde vorm als deze, in den grond ooit iets te maken gehad met nationalen trots? Is hij niet veeleer een kwestie van voortgezette praktijk, aangevangen in een tijd dat Fransch na Latijn de geijkte internationale taal was? Engeland alleen heeft steeds onaandoenlijk aan iedereen in het diplomatiek verkeer, de eigen taal gebruikt, maar toch den Franschen aanhef behouden: ‘Monsieur le Ministre’ of ‘Monsieur le Baron’. Toen dat om politieke redenen Bismarck begon te vervelen, verordende hij dat Fransch zou worden gebruikt tegenover elke Regeering, wier eigen taal niet het Fransch was en die zich in het Fransch tot het Auswärtige richtte. De overigen kregen Duitsch, dus ook Frankrijk en België.

De Note-Verbale op bldz. 7 van het door den heer v.B. bedoelde witboek bewijst dat het Ministerie van Buitenlandsche Zaken te Berlijn aan ons Gezantschap aldaar brieven in het Fransch schrijft. Met Mededeelingen, Bekendmakingen enz. is het wat anders.

Met den heer v.B. is de Redactie het eens dat Fransch als de diplomatieke taal een waan is geworden, sedert Engeland in dat verre Oosten het Engelsch als zoodanig heeft ingevoerd. Een briefwisseling tusschen Londen en Washington in het Fransch, zou dan ook pure onzin zijn. Maar daarnaast grenzend is het feit dat Berlijn en Den Haag hun Hoogen nederduitsch bij het Fransch ten achter stellen, en dat Den Haag en Brussel, beide zetels der Regeeringen van een land waar de Nederlandsche taal landstaal is, zich van Fransch bedienen.

Nationale trots is nog niet precies in het spel, maar als wij op Nederlandsche brieven, Duitsche,

[p. 140]

Fransche of Engelsche terug krijgen, hebben wij het bewijs gewonnen, dat onze taal even goed is. Dat bewijs hebben wij wel niet noodig, maar 't wordt tijd dat het ten behoeve van anderen wordt geleverd.