Neerlandia. Jaargang 19
(1915)– [tijdschrift] Neerlandia–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdMededeelingen en allerleiSamenkomst van Vlamingen en Nederlanders.Zaterdag 19 Juni zal te 's-Gravenhage een middagbijeenkomst plaats hebben van Vlaamsche en Nederlandsche leden van het A.N.V. Op uitnoodiging van het bestuur van Groep Nederland heeft de Afdeeling 's-Gravenhage de voorbereiding op zich genomen. Bijzonderheden zullen in de pers worden bekend gemaakt. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nederlandsch Historisch Instituut te Rome.Tot opvolger van wijlen Mgr. Dr. Gisbert Brom als directeur van het Nederlandsch Historisch Instituut te Rome is benoemd Mgr. Dr. A.H.L. Hensen, geb. 30 Mei 1854 te Rotterdam en sedert 1886 hoogleeraar in de Kerkgeschiedenis aan het Groot Seminarie te Warmond. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Volkszang.De vorige maand heeft de Afdeeling 's-Gravenhage van de Nationale Vereeniging voor den Volkszang wederom onder leiding van den heer Arn. Spoel een groote uitvoering gegeven, welke tot het einde werd bijgewoond door H.M. de Koningin. De heer Spoel heeft 1 Mei onder vele blijken van belangstelling zijn 30-jarig jubileum als zangleeraar aan de Kon. Muziekschool gevierd. Den vorigen avond was hij in 't Gebouw op den Volkszangavond gehuldigd door den voorzitter van het Comité, het Kamerlid F.M. Knobel, waarna de stampvolle zaal geestdriftig Spoel's ‘Wij willen Holland houen’ zong. Op den feestdag zelven was er een druk bezochte namiddagthee, in ‘De Witte Brug’, waar de heer Knobel den jubilaris nogmaals toesprak en de heer W.F. Gerdes Oosterbeek hem namens het A.N.V. met een toepasselijk woord een fraaien krans aanbood.
- Niet minder krachtig weert zich de Rotterdamsche Afdeeling van Volkszang, onder leiding van mej. Cato Scholten. 20 Mei werd een uitvoering gegeven door hen, die gedurende den winter aan de zangavonden der Vereeniging hebben deelgenomen; 26 uitgezochte volksliedjes van Nederlandsche en Vlaamsche toondichters vormden een zeer afwisselend programma. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Passen voor Vlaamsche studenten.Volgens een mededeeling van het Duitsche Consulaat te Rotterdam heeft de ‘Pas-Centrale’ te Brussel bepaald, dat de aan de Utrechtsche Universiteit studeerende Vlaamsche studenten, op vertoon van hun toelatingsbewijs tot de Universiteit, een pas naar België en terug kunnen verkrijgen tot het bezoeken hunner familie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Waardeering.‘Zur Belgischen Frage’ van Dr. P. Osswald, vóór den oorlog verschenen in de Preussische Jahrbücher (Stilke, Berlijn) geeft op blz. 24 de volgende waardeerende beschouwing over het A.N.V. en zijn maandblad: ‘Als vierte Einrichtung, die für die kulturelle Hebung der Vlamen arbeitet, ist seit 1895 der “Algemeine Niederländische Verband” hinzugekommen der über alle Parteien steht. Er pflegt, ähnlich wie der Verein für das Deutschtum im Ausland, niederländische Sprache und Kultur überall in der Welt wo Niederländer sind. In einer ausgezeichneten Weise organisiert, gibt er eine sehr gut geleitete Monatsschrift “Neerlandia” heraus, die die beste und zuverlässigste Quelle für die heutigen niederländischen Kulturbestrebungen ist.’ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lawntennis-taal.In de Controleur haalt M. een stukje uit een kranteverslag van een lawntennis-wedstrijd aan, dat doorspekt is van Engelsche vaktermen, en schrijft dan:
‘Voor Neerlandia om wanhopig te worden. Nu weten we wel, dat het niet zoo heel gemakkelijk is om vaktermen juist te vertalen en hoe lofwaardig ook het voorbeeld der Vlamingen is, zouden we ze niet gaarne geheel willen volgen, maar in het bedoelde stukje zijn door een vakman van goeden wil wel bruikbare Hollandsche uitdrukkingen te geven voor de vreemde. In het begin zal het wat vreemd klinken, maar dat was voor de voetballers ook het geval en in zeer korten tijd waren ze aan de Hollandsche uitdrukkingen gewoon. Hier kwam de leiding ten goede van boven af en zoo kan het ook in andere takken van sport.’
Hollandsche woorden bij het lawntennis inplaats van de Engelsche bestaan er al. Ze hebben indertijd in Neerlandia gestaan en zijn zeker ook wel in een of ander handboekje voor het lawntennis te vinden. Maar de spelers schijnen er niet aan te willen. De voetballers zijn in dat opzicht meer op hun eigen taal gesteld. Of dat hieraan ligt, dat het voetbal meer een volkssport is dan het lawntennis, zooals M. elders in zijn stukje te kennen geeft, betwijfelen wij. Het zijn niet het minst de spelers uit het volk - om gemakshalve dit woord nog maar eens in den beperkten zin te gebruiken - die met voorliefde bij het voetbal de Engelsche termen gebruiken, hoe raar verhaspeld dan ook. Wat M. zegt van het voorbeeld der Vlamingen lijkt ons onjuist. De Belgen, ook de Vlamingen, gebruiken bij het voetbal meer Engelsche woorden dan de Nederlanders. En bij de andere uit Engeland gekomen spelen zullen zij het wel niet minder doen dan wij.
Toevallig behandelt Charivarius in De Nieuwe Amsterdammer hetzelfde onderwerp als M. op zijn geestige manier in het volgende vers:
Motto: ‘Als je maar durft!’ De lieve lent' komt aangesneld,
De vroege vogels fluiten,
En als de zon weer schijnt op 't veld,
Verlangen wij naar buiten.
We rusten, uit van 't daaglijksch werk,
Met vriend, vriendin, of kennis,
In rust, die blij maakt, frisch en sterk,
Dat is: we spelen tennis.
We spoeden ons van overal
Naar gras, cement of asfalt,
Waar van 't raket de vlugge bal
Op 't harde ‘koogrt’, of 't gras valt.
En luide klinkt het wijd en zijd,
In 't ‘Engelsch’ - ja, zoo heet 't! -
Van ‘Aag joe geddie? - Jes! - Ol gijt! -
Joe pleet dis set? - IJ pleet it!’
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 141]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En als de knaap in 't tentje bij
De meisjes zit - dan fleurt ie,
Maar straks weer juicht het ventje blij
Van ‘Fogtie!’ of van ‘Ssseurrrtie?’
Wij zeggen ‘Keem!’ hier, omdat ‘Spel!’
Zoo gek klinkt. - 'k Wil niet vitten,
Maar 'k vraag je toch, hoe denk je wel,
Dat ‘Game!’ klinkt voor de Britten?
‘Gelijk!’ ‘Klaar?’ - ‘Uit!’ - klinkt niet gekleed,
En ‘Mooie bal!’ zeg dàt niet!
Zeg: ‘Geddie!’ ‘Djoezz!’ en ‘Out’ - ‘Wel pleett!’
Want dat klinkt lang zoo plat niet.
Als Hollanders in Holland met
Elkander Hollandsch spreken,
Dan ve j' dat ‘gek’ of minder net -
Is 't zoo niet, welbekeken?
‘Och, 't Engelsch valt zoo mak'lijk heusch,
Je kunt het haast niet laten,’ -
Zoo zeggen ze, ‘had ik de keus,
'k Zou altijd Engelsch praten!’...
Daar komt een Engelschman - o, schrik! -
Ze moeten Engelsch spreken!
Nu zie je in een oogenblik
De heele club verbleeken...
Ze stotteren, en ieder schijnt
Den Engelschman te mijden;
Ze sluipen weg, en 't eerst verdwijnt,
Wie 't hardst heeft op staan snijden!
Nu van de Fabel de Moraal:
(Dit Rijm is pedagogisch)
Al wat vertaalbaar is, vertaal
De rest niet. - Is 't niet logisch?
Zeg ‘30!’ - ‘40!’ - ‘Jij serveert!’
Desnoods (Maar niet: ‘Jy surruft!’)
Je zult eens zien hoe gauw je 'm leert -
Je moers taal!... As j' maar durruft!
Knip uit, secretaris, en hang op in 't tentje. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaap tad.Het bestuur van de Afdeeling Kaapstad en omstreken is voor dit jaar als volgt samengesteld: de heeren Dr. R. Fruin, voorzitter; M. Wartena, onder-voorzitter; F. Dormehl, secretaris (Alg. Weeskamer, 134 Adderleystraat); G. van Heerde, penningmeester; E.W. Pekelaar, tweede secretaris; J.A. van Aken en N.K. Huysman, en de dames mevr. E. Loopuyt en mej. W. Maas, bestuursleden. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Op den goeden weg.De heer Mr. A.J.S. van Lier te Utrecht, schrijft: Op blz. 48 van Neerlandia 1915 vermeldt U onder ‘eindelijk’ de invoering van ‘Legerorders’. Mag ik U daarnaast nog wijzen op het Kon. Besluit van 6 Jan. 1915, No. 41, waarbij dirigeerend officier van gezondheid is geworden hoofdofficier van gezondheid enz. enz. Zie de Staatscourant. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Het Nederlandsch in Amerika.Als bewijs hoe het Nederlandsch in Noord-Amerika verbreid is zond men ons een te Chicago verschijnend geïllustreerd kwakzalversblad, geheel in goed Nederlandsch gesteld. Er moeten heel wat Nederlanders in Amerika wonen als verkoopers van wondermiddelen het de moeite waard vinden zich in onze taal tot hen te wenden. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Steun uit den vreemde.De Nederlanders te Bangkok (Siam) hebben op aanstichting van onzen vertegenwoordiger, aldaar, den heer W. Blankwaardt Jr., f 110.- bijeengebracht voor het Koninklijk Nationaal Steuncomité. Onze Afdeeling Nieuw Nederland bracht 40 dollar bijeen voor hetzelfde doel. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vaderlijke raad.Een Afrikaansch blad deelt het volgende mee uit een briei, ‘wat 'n vader aan sij dogter onlangs ondermeer geskrijwe het’:
Jij is met vlag en wimpel eerste klas deur jou Taalbond Eksamen gekom. Mooi so, veels geluk. Dis om 'n vader regtig trots op sijn dogter te laat worde. Maar dieselfde ogtend werd mijn vreugde onaangenaam aangedaan, toen ik jou brief uit die pos haalde en die puur engelse adres las. Waarvoor was dit nou nodig? Wat baat dit om die naam te krij van pragtig deur te kom, terwijl die daad en die toepassing als niks in 'n hoek werd gegooi? Daad en toepassing is banje meer werd dan naam en woorde in die sware strijd wat onze verdrukte taal moet veg. Denk ernstig hieroor na en word ferm en beslis in die toepassing van jou bekwaamheid en jou liefde, nie ter wille van jou vader nie, maar in die belang van die goede saak self. En laat geen valse skaamte jou weerhou, om jou plig te doen teenoor onse taal en onse tradisies, en in die belang van ons volk en onse toekoms. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Krijgsgevangenen en het A.N.V.Wij lezen in de Vlaamsche Stem: Een onzer flinke strijdmakkers, Mr. J. Midy, voorzitter der Groeningerwacht van Berchem-Antwerpen, meldt, dat hij, in het kamp van Soltau, waar hij krijgsgevangen is, met eenige Vlaamsch-gezinde jongens een Afdeeling Algem. Nederl. Verbond gesticht heeft. Regelmatig worden er voordrachten en liederenavonden gehouden, en niettegenstaande de tegenwerking van eenige franskiljons, worden deze bijeenkomsten talrijk bijgewoond. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eendracht maakt macht.Als er een bedankje voor het lidmaatschap inkomt, volgt daarop van het kantoor een verzoek om opheldering, met opwekking om toch niet de gelederen te verlaten van een Verbond, waarvan alle Nederlanders lid behoorden te zijn. Meermalen blijft men dan lid. Dikwijls komt de verklaring: het schikt mij niet langer, maar zoodra ik weer een rijksdaalder kan missen, kom ik terug. Niet zelden volhardt men, met opgave van de reden waarom men heeft bedankt. Een snuifje uit een volle doos van zulke redenen, is zeer opwekkend en zuivert het hoofd van den waan, alsof alle leden van het Verbond een van hoofd en van zin waren. Bij voorbeeld:
Het Verbond strijdt te veel tegen vreemde woorden. Het Verbond strijdt te weinig tegen vreemde woorden. Om de houding van Botha en Smuts. Het Hoofdbestuur treedt te slap op tegen Duitschland. Houding van Regeering en Verbond tegenover buitenlanders in Nederlandsch Indischen Staatsdienst deugt niet. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 142]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In een advertentie in Neerlandia van een uitgeversfirma stond een leelijke titel. Het A.N.V. kent geen kerkelijke of staatkundige partijen en er staat in de statuten, dat het Hoofdbestuur zooveel mogelijk uit de verschillende partijen moet worden samengesteld. Dat klopt niet. Omdat de voorzitter en onder-voorzitster, al is het persoonlijk, geteekend hebben op een lijst voor vrede. ‘Wij moeten vechten’. Omdat Fransche cultuur ‘toch zoo fijn’ is. Omdat men niet wil medewerken aan de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool. Omdat het Verbond zich met de Vlamingen bemoeit. Omdat aan Botha een telegram gestuurd is, in het belang van De Wet en de zijnen. En ten slotte: Omdat de kassiersfirma die lid was geworden, geen rechtstreeksch voordeel van het Verbond had gehad. Als zij een gedeelte der kwitanties mocht innen, zou zij lid blijven. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van een wiens mond niet meer spreekt.Uit een brief van Januari 1912: Als ik mij een bescheiden opmerking veroorloven mag, dan is het, dat het A.N.V. onder de Katholieken nog veel te weinig bekendheid heeft, en daarom veel te weinig leden telt. Dr. Gisbert Brom. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaart van Waterloo.Deze maand is het 100 jaar geleden, dat de slag bij Quatre Bras en Waterloo een einde maakte aan de macht van Napoleon en de Fransche overheersching; een beslissing waarin de Nederlanders onder aanvoering van den Prins van Oranje hun belangrijk aandeel hadden. Het A.N.V. heeft eenige jaren geleden een door Generaal De Bas samengestelde kaart van het slagveld uitgegeven, van welke nog eenige exemplaren te verkrijgen zijn aan het kantoor Wijnstraat 81, Dordrecht, tegen inzending van 25 cent. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De censor aan 't werk.Er komen klachten over in het buitenland ontvangen Neerlandia's, waaruit de censor eenige bladzijden heeft gescheurd. Leden van het A.N.V. kunnen na den oorlog de hun ontbrekende ongeschonden nummers aanvragen, de administratie te Dordrecht zal ze hun kosteloos zenden. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Engelsche koetsen van Nederl. oorsprong.Volgens The Autocar is het gebruik van koetsen in Engeland te danken aan zekeren Willem Boonen, een Hollander, die in 1564 als koetsier in dienst trad bij de Engelsche Koningin. Het gebruik en de vervaardiging van Engelsche koetsen naar Hollandsch model nam sedert zeer toe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vraag om inlichting.Wie kan het tegenwoordig adres meedeelen van:
|
|