Neerlandia. Jaargang 19

Zuid-Afrika

C.F. Beyers. †

Met Generaal Christian Frederik Beyers, aan wiens droevig uiteinde reeds elders in dit blad eenige woorden worden gewijd, verdwijnt weer een van de voormannen uit den heldenstrijd van het kleine Boerenvolk tegen het machtige Britsche Rijk, een der voormannen tevens, die jong als hij was op het oogenblik van de vredessluiting, nog beloofde zeer veel voor zijn volk te zullen zijn.

Generaal Beyers werd den 23 Sept. 1869 geboren op de boerderij Bankock in het district Stellen bosch (Kaapkolonie). Zijn vader, die een der voornaamste wijnboeren der kolonie was, had een gezin van twaalf kinderen, waarvan Christian de zesde was. Hij bezocht in Stellenbosch het Gymnasium en daarna Victoria College. Reeds vroeg leerde hij den ernst des levens kennen. Nauwelijks na zijn komst op het Gymnasium, overleed zijn vader, die intusschen een groot deel van zijn vermogen bij het vallen der Stellenbossche bank verloren had. Daar de oudere broers reeds uit huis waren, moest de jonge Christian te gelijk zijn studies voortzetten en de boerderij behartigen.

Na voleindiging van zijn studies begaf hij zich naar Transvaal om daar zijn geluk te beproeven. Na in Pretoria te vergeefs beproefd te hebben eene gouvernementsbetrekking te verkrijgen, vond hij werk op een procureurskantoor. Na drie jaar aldus te zijn werkzaam geweest, deed hij zijn examen voor procureur en opende als zoodanig in 1894 een eigen kantoor te Boksburg. Het was in deze jaren, dat Beyers voornamelijk uitmuntte als voetbalspeler. Tot 1898 speelde hij in iedere wedstrijd mee als vertegenwoordiger van Transvaal. In 1893 was hij in de voorhoede van het Afrikaansch elftal, dat tegen Engeland speelde.

Bij het uitbreken van den oorlog was hij een van de eerste burgers, die zich aanmeldden en hij was een der laatsten, die de wapens neerlegden. Hij trok in den oorlog als eenvoudig gewapend burger en legde de wapens neer als assistent-commandant-generaal van de Zuid-Afrikaansche Republiek. Kort na den dood van Generaal Joubert, werd hij benoemd tot assistent-veldkornet van Boksburg. Na de inneming van Bloemfontein werd hij door Generaal Botha, in den strijd tegen wien hij thans het leven liet, tot assistent-commandant-generaal van de Zoutpansberg- en Waterberg-commando's benoemd. De

[p. 18]

promotie van assistent-veldkornet tot een zoo invloedrijk commando was wel buitengewoon en wijst er wel op, dat Generaal Botha toen ter tijd zijn mannetjes wist te kiezen.

In den oorlog trad Generaal Beyers niet bijzonder sterk op den voorgrond. Zijn operatieterrein lag hoofdzakelijk in dat gedeelte van de Transvaal, hetwelk benoorden Pretoria ligt. Hier wist hij zich tot het sluiten van den vrede tegen de Engelschen en tegen de door hen in opstand gebrachte kaffers te handhaven.

Bij de besprekingen te Vereeniging tusschen de Boerenleiders onderling, welke aan de verdere onderhandelingen te Pretoria voorafgingen, werd Christian Beyers tot voorzitter gekozen. Wel een bewijs, dat de jeugdige Generaal reeds toen in hooge mate het vertrouwen van zijn medeburgers genoot.

Met het stijgen der jaren steeg ook dit vertrouwen. Evenals rechter Hertzog, die mede in den oorlog zelf niet zoo bijzonder sterk van zich deed spreken, trad Beyers na den oorlog steeds meer naar voren onder de vele groote mannen, die de Hollandsche stam in Zuid-Afrika telt. Nadat Zuid-Afrika eene constitutie gekregen had, die het wel niet zijne vrijheid terugschonk, maar die het toch als gelijkwaardige deed opnemen onder de zelfbesturende koloniën van het Britsche Rijk, moest ook het leger van de jonge kolonie georganiseerd worden. Toen werd Generaal Beyers benoemd tot opperbevelhebber van de strijdkrachten der Unie van Zuid-Afrika. In deze hoedanigheid deed hij een reis naar Europa, ten einde studie te maken van de Europeesche militaire stelsels.

De gebeurtenissen hebben zich in den laatsten tijd met verrassende snelheid ontwikkeld en vooralsnog is het niet mogelijk met zekerheid te zeggen, wat er Generaal Beyers toe gebracht heeft ten slotte in openlijk verzet tegen de Regeering te komen.

De tijd die alles aan het licht brengt, zal ook deze duisternissen wegvagen. Intusschen blijft Beyers' dood in al zijn geheimzinnigheid een der meest tragische gebeurtenissen uit de ontwikkelingsgeschiedenis van het Zuid-Afrikaansche volk.