Neerlandia. Jaargang 17

[p. 291]

Beknopt verslag der Hoofdbestuursvergadering van 1 Nov. 1913.

Aanwezig: de heer Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; de dames E. Baelde, onder-voorzitster en R. de Guchtenaere en de heeren H.D.H. Bosboom, A.C. van der Cruyssen, Joh. C. Kesler, H. Meert, J.M. Pijnacker Hordijk, N.J. Roelfsema, secretaris-penningm., Mr. W. Thelen, Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler.

Afwezig met kennisgeving de heeren C.R. Bakhuizen van den Brink, Mr. C.Th. van Deventer, Dr. H.F.R. Hubrecht, Jhr. Mr. O.F.A.M. van Nispen tot Sevenaer, Mr. Dr. C.F. Schoch, Kapt. J.A. Snijders Jr. en J.D. Baron van Wassenaer van Rosande.

Afwezig zonder kennisgeving de heeren Prof. Dr. J. Boeke en Mr. Em. Wildiers.

Punt I. Notulen der vergadering van 12 April.

Deze worden onveranderd goedgekeurd.

Punt II. Ingekomen stukken en mededeelingen.

Schrijven, meldende, dat Z.K.H. Prins Hendrik der Nederlanden weder gedurende 5 achtereenvolgende jaren f 50.- wenscht bij te dragen.

Bericht, dat aan de inzending van het A.N.V. op de Wereldtentoonstelling te Gent een hoogste prijs (gouden medaille) is toegekend.

Mededeeling, dat het A.N.V. bijdroeg aan een huldeblijk voor Mr. Th. Stuart, Nederl. Regeeringscommissaris der Gentsche Wereldtentoonstelling.

Groep België zou den heer Stuart 5 Nov. huldigen door aanbieding van een gedenkpenning en een maaltijd.

Plan van Prof. Van Vollenhoven.

Herinnerd wordt aan het besluit der vorige vergadering, waarbij bepaald werd dat dit punt op de dagorde zou blijven. Inmiddels heeft te 's-Gravenhage het derde Intern. Vredescongres plaats gehad, waar besloten werd het bekende plan in studie te nemen. Waar nu Prof. Van Vollenhoven en Prof. De Louter benoemd zijn in de Commissie van voorbereiding der derde Vredesconferentie, is de noodzakelijkheid van verdere werkzaamheid in dezen, van de zijde van het Hoofdbestuur overbodig geworden.

De vergadering kan zich hiermede vereenigen.

Herbenoeming van Jhr. Von Bose als propagandist van het A.N.V. voor het jaar 1913-1914.

Mededeeling, dat de Inlichtingendienst voor de studie aan Nederlandsche Hoogescholen, door de Leidsche Stud.-Afdeeling op nieuw geregeld, is heropend.

Medegedeeld wordt, dat juist een schrijven van den commissaris dezer Afdeeling is ingekomen, waarin hij meldt, dat de Inl. Comm. dit najaar reeds viermaal inlichtingen heeft verstrekt o.a. aan Dr. De Beukelaere uit Vlaanderen, die voor den Belgischen Staat enkele universiteiten bezoeken moet om het onderwijs in de klassieke talen na te gaan.

Voorstel om in artikel 3 van het Reglement voor de Bestendige Commissie der Nederlandsche Taal- en Letterk. Congressen aan den zin ‘Tot deze Commissie treedt als voorzitter toe de voorzitter van het A.N.V.’ toe te voegen ‘of bij diens verhindering een lid van het Hoofdbestuur van het A.N.V. door hem als plaatsvervanger aan te wijzen.’ - Aangenomen.

Punt III. Vlaanderen.

Betere inrichting van het Groepssecretariaat.

De vergadering spreekt de groote wenschelijkheid uit van een verhooging der aan Groep België toegekende subsidie voor genoemd doel en draagt aan het Dag. Bestuur op om bij het opmaken der begrooting nauwkeurig te overwegen, in hoeverre de stand der geldmiddelen toelaat tot zulk eene verhooging te besluiten.

Nederlandsche lezingen op de Gentsche tentoonstelling.

Medegedeeld wordt, dat voor deze lezingen, ingericht als tegenwicht tegen een aantal lezingen van overheerschend Franschen aard, geld noodig bleek en dat het Dag. Bestuur f 250.- heeft bijgedragen aan het daarvoor gestichte fonds.

De vergadering keurt deze uitgave goed.

Nog is bericht ingekomen, dat de Commissie voor die lezingen blijft bestaan en pogingen aanwendt om deze soort lezingen te bestendigen, maar dan met het oog op de geheele wereld.

Verzoek van den Antwerpschen Tak betreffende a. het gebruik der Fransche taal door de Ned. posterijen en telegrafie en b. een plan voor Nederl. en Vlaamsche muziekavonden.

Het Dag. Bestuur heeft te bevoegder plaatse inlichtingen ingewonnen en het volgende vernomen: Indertijd heeft Duitschland bij de stichting der Algemeene Postvereeniging voorgesteld het Fransch als internationale posttaal te gebruiken. Die vereeniging vergadert ongeveer om de 5 jaar. Vertegenwoordigers van belanghebbende landen zouden op die bijeenkomsten wijziging kunnen voorstellen. Dan bestaat er nog een afzonderlijke overeenkomst tusschen Nederland en België. Daarin zou natuurlijk een bepaling over het gebruik van het Nederlandsch voor briefwisseling tusschen Nederland en de Vlaamsche streken kunnen worden opgenomen. Maar een desbetreffend voorstel zou moeten uitgaan van het Belgisch of Nederlandsch Ministerie.

Na eenige bespreking wordt aan het Dag. Bestuur opgedragen om na te gaan, wat in afzonderlijke postovereenkomsten tusschen landen als Duitschland en Oostenrijk, Engeland en Amerika, Spanje en Brazilië omtrent de taal wordt bepaald.

Aan het verzoek betreffende muziekavonden voor de Afdeelingen in Noord- en Zuid-Nederland deels aan Nederlandsche, deels aan Vlaamsche toondichters gewijd, is voldaan. Door middel van een rondschrijven zijn de Afdeelingen van Groep Nederland aangespoord met Tak Antwerpen samen te werken.

Mededeeling dat de proefschriftzending uit Noord-Nederland voor de Belgische hoogescholen afdoend geregeld is. Verzoek om f 25.- subsidie voor reiskosten. - Dit wordt toegestaan.

Fransch-Vlaanderen. Aanvraag om steun van f 100.- voor een uitgaaf over Fransch-Vlaanderen door Tak Antwerpen.

Na gedachtenwisseling meent de vergadering de gevraagde subsidie te moeten weigeren.

Voorzorgen voor toekomende tentoonstellingen.

Een der Belgische afgevaardigden merkt op, dat menig Nederl. handelaar zich in erbarmelijk Fransch tot het Gentsche tentoonstellingspubliek heeft gewend. Enkele vermakelijke staaltjes worden voorgelezen, het bespottelijkste was wel, dat een Haarlemsch handelaar een Fransche advertentie in een Vlaamsch blad plaatste.

Voorgesteld wordt, dat het A.N.V. een geschriftje zal uitgeven, waarin de wenschelijkheid betoogd wordt dat Nederlandsche handelaars zich in hun eigen taal richten tot de Vlamingen. Een lijst van de Vlaamsche gemeenten in België zal daaraan worden toegevoegd. Vooral dient er dan op gewezen, dat men door Fransch te schrijven naar Vlaanderen, zijn zaken benadeelt en door slecht Fransch in Walenland te verspreiden zich belachelijk maakt. Een der Vlaamsche afgevaardigden wil zich gaarne met de samenstelling van zulk een boekje belasten.

Aldus besloten.

[p. 292]

Punt IV. Oost-Indië.

Ingenieurs-betrekkingen in Indië. Adres aan den Minister van Koloniën.

Medegedeeld wordt, dat nu en dan vragen inkomen van buitenlanders, die gaarne als ingenieur naar Indië zouden gaan en dat naar aanleiding daarvan het Dag. Bestuur een adres aan den Minister van Koloniën heeft gezonden, waarop een antwoord is ingekomen, houdende o.m. de mededeeling, dat buitenlanders tijdelijk als ingenieurs kunnen worden geplaatst. Besloten wordt, dat in elk bijzonder geval de gevraagde inlichtingen zooveel mogelijk zullen worden verstrekt.

Rondreis van den Vlaamschen zanger Emile Hullebroeck door Indië, in 1914.

Besloten wordt den heer Hullebroeck alle gewenschte voorlichtingen te geven en zoo het kan diens reis in Indië ook dienstbaar te maken aan de propaganda van 't A.N.V.

Koloniale tentoonstelling in 1916 te Marseille.

Vermits het plan bestaat om in 1916 ter gelegenheid der herdenking van het feit dat Ned.-Indië in 1816 weer onder Nederlandsch bewind kwam, een koloniale tentoonstelling te houden, wordt deelneming van Nederland aan de koloniale tentoonstelling, in datzelfde jaar te Marseille te houden, ongewenscht geacht.

De Nederlandsche taal op de Rijkspostbooten van de Nord-Deutsche Lloyd.

Uit Indië was een klacht ingekomen over de algeheele afwezigheid van Nederlandsche opschriften op de booten van deze Duitsche lijn, hoewel vele Nederlanders er mede vervoerd worden.

De Maatschappij heeft de rechtmatigheid dezer klacht ingezien en op een desbetreffend verzoek van het A.N.V. besloten ook Nederlandsche opschriften en aankondigingen in haar booten aan te brengen.

Punt V. Suriname.

Verzoek van het Bestuur om een subsidie gelijk aan het bedrag der verplichte bijdrage over 1913 aan de algemeene kas.

De aanvraag wordt na bespreking toegestaan, terwijl de penningmeester wordt uitgenoodigd zich in dezen nader tot het Groepsbestuur te wenden.

Het bibliotheekwezen in West-Indië. Nota der heeren Rouffaer en Van Vollenhoven.

Voorgelezen wordt een nota, te dier zake door een der Surinaamsche afgevaardigden ingezonden.

Besloten wordt den hoofdinhoud aan het Kon. Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde mede te deelen en te vragen of dit geneigd zou zijn tot samenwerking.

Punt VI. Nederlandsche An tillen.

Bericht van den heer Sprockel, pupil van het A.N.V., dat hij 31 Sept. slaagde voor de hoofdacte.

Het Dag. Bestuur heeft den heer S. telegrafisch gelukgewenscht.

Dankbetuiging van den heer Buskaljon voor inlichtingen over orchest-inrichting ten bate van Curaçaosche plannen. - Kennisgeving.

Mededeeling over de inzameling voor de noodlijdenden.

Na de vorige Hoofdbestuursvergadering is nog een bedrag van f 1431.- ingekomen en overgemaakt. De rekening en verantwoording is nu gesloten. Op Curaçao is van het overblijvende een Rampfonds gesticht, dat thans wel een kleine f 20.000.- zal bedragen en mede door het Bestuur der Groep Nederlandsche Antillen van 't A.N.V. wordt beheerd.

Punt VII. Zuid-Afrika.

Werkzaamheid der Afdeeling Johannesburg.

Er wordt op gewezen hoe krachtig deze Afdeeling in Zuid-Afrika werkt, o.m. door het uitloven van medailles, nu weer 12, voor vorderingen in het Nederlandsch, Geschiedenis enz.

Vereeniging der Kamers van Koophandel te Johannesburg en Pretoria tot een Afrikaansche Handelskamer.

Tengevolge dezer Vereeniging heeft het Dag. Bestuur gemeend een der beide jaarlijksche subsidies van f 25.- te laten vervallen. - Goedgekeurd.

Punt VIII. Zelfstandige Afdeelingen.

Medegedeeld wordt dat de Afdeeling Buenos Aires door gebrek aan belangstelling, hoewel zij vele leden telde, in 1912 is opgeheven; dat door het niet te recht komen van een brief het Hoofdbestuur eerst een jaar later van die opheffing kennis ontving en dat thans getracht wordt een nieuwe Afdeeling op te richten.

Punt IX. Vertegenwoordigers.

Archangel. Aansluiting van eenige Nederlanders.

Het Dag. Bestuur wordt opgedragen naar een geschikt vertegenwoordiger voor die plaats om te zien.

Bangkok en Luxor. Bezoek van de vertegenwoordigers dier plaatsen aan Dordrecht.

De voorzitter deelt mede, dat hij van de vertegenwoordigers voor deze plaatsen een bezoek heeft ontvangen en de Nederl. belangen met hen heeft besproken. Als bewijs voor de stijgende belangstelling in het A.N.V. noemt spr. de namen van leden of vertegenwoordigers te Maracaibo (Venezuela), Manaos (Brazilië), Nieuw-York, Londen, Buda-Pest, Singapore, Keulen en Indië, die dezen zomer een bezoek aan Dordrecht brachten.

Bazel.

De voorzitter deelt mede, dat pogingen in het werk worden gesteld om de Nederlanders aldaar voor het A.N.V. te winnen.

Genua.

De heer G.H. van Straaten wordt benoemd tot vertegenwoordiger van het A.N.V. aldaar.

Napels.

De heer Van de Rivière zond bericht, dat hij door vertrek metterwoon zijn benoeming niet kan aannemen. - Kennisgeving.

Stockholm.

De heer Rippe heeft zijn benoeming aangenomen.

Sydney.

De voorzitter deelt mede, dat de heer Cohen Stuart tot zijn leedwezen zijn benoeming wegens drukke werkzaamheden niet kan aannemen.

Intusschen wordt naar een ander geschikt vertegenwoordiger omgezien.

Victoria.

De heer J. Droste te Melbourne, voorgesteld door mevr. Semmens, die vertegenwoordigster is voor West-Australië, wordt benoemd voor Victoria.

Weenen.

De heer C.C.J.v.d. Klaauw vraagt wegens vertrek naar St. Petersburg, waar 't A.N.V. al een vertegenwoordiger heeft, ontheffing van zijn vertegenwoordigerschap te Weenen. - Wordt onder dankbetuiging eervol verleend.

Wiesbaden.

Naar aanleiding van een ingekomen schrijven, waarbij geklaagd wordt over weinig Nederlandsch leven te Wiesbaden, wordt besloten naar een goed vertegenwoordiger voor die plaats om te zien.

[p. 293]

Winnipeg.

De heer J. Drooglever Fortuyn wordt tot vertegenwoordiger benoemd.

Yokohama.

Aan den vertegenwoordiger aldaar, den heer Wm. Holst, is eervol ontslag verleend.

Punt X. Stamverkeer.

Ontslagaanvrage van den heer C. Plokhooij als secretaris voor Nederland.

Het ontslag wordt eervol verleend.

Bij de rondvraag wordt ter sprake gebracht de samenwerking van de verschillende vereenigingen, die zich de bevordering der studie van inlandsche jongelieden in Ned.-Indië ten doel stellen. Er is nu een plan voor een Centrale Commissie, waarvan de Studie-Commissie van Oost en West wel de kern zal vormen en waarin men ook het A.N.V. gaarne vertegenwoordigd zag.

Dit voorstel zal te gelegener tijd worden behandeld.

Hierna wordt de vergadering gesloten.

De Secretaris:

N.J. ROELFSEMA.