Neerlandia. Jaargang 17

[p. 241]

Rood, Wit, Blauw.

In zijn fraai geestdriftig vers The gift of Holland, een getuigenis van wat Amerika aan Holland heeft te danken, zegt Van Noppen^*)), de bezetter van den eersten leerstoel in onze letterkunde aan Columbia University, o.a.:

Orange, Erasmus, Grotius, Barneveldt,
Rembrandt, à Kempis and Spinoza: these
And the clear vision of that glorious seer,
Jubilant Vondel, to our land she bore,
And freedom's famed three-colored gonfalon.

De kleuren van de Nederlandse vlag waaien verder dan men denkt en in vele werelddelen. Beginnen wij met ons eigen werelddeel: Europa. Rusland, onder Peter den Grote zich herscheppend en de vorming van een vloot opdragend aan Hollanders, zodat verscheiden benamingen van Russiese scheepsdelen zowel als verschillende Russiese bevelen aan Holland herinneren, nam de drie kleuren over, doch wijzigde de volgorde, bracht het rood van boven naar beneden, zodat de vlag geworden is: wit, blauw, rood. De aan Rusland nauw verbonden staten: Servië en Montenegro namen die kleuren van Rusland over, doch keerden de volgorde om, dus: rood, blauw, wit en ter onderscheiding met elkander voeren de Montenegrijnen in het midden een kroon, waaronder H.I., de Serviërs hun wapen, twee adelaren op een gekroond schild. Het zijn dus Hollandse kleuren, die zo kort geleden tegen de halve maan op het rode veld hebben gestaan. Bulgarije, dat veel losser van Rusland staat, voert andere kleuren: wit, groen, rood. De vlag van Kroatië is weer gelijk aan de Nederlandse: rood, wit, blauw.

Wenden wij onze blik naar de nieuwe wereld. De vlag der Verenigde Staten is samengestelder dan de Hollandse, doch voert dezelfde kleuren, die naar Washingtons eigen woorden van de Hollandse vlag zijn overgenomen. De Britse handelsvlag en Union Jack kennen alleen rood en blauw, de krijgsvlag daarentegen is driekwart wit, heeft één groot en twee kleinere rode kruisen en een blauw vak. Dit blauwe vak zal vermoedelik een voorbeeld zijn geweest bij het plaatsen van het blauw in de linkerhoek van de republikeinse vlag, maar toch is de samenstelling van deze laatste beslist rustiger dan die der drie Britse vlaggen, daar geen staande en Griekse kruisen de kleuren doorbreken, en is ook daarin de Hollandse invloed te herkennen. De Amerikanen erkennen trouwens, dat hun strepen zijn ontleend aan de Oud-Hollandse handelsvlag.

De kleuren der Verenigde Staten zijn ook door andere Amerikaanse Staten overgenomen; of de Hollandse vlag daarbij nog meer onmiddellik voorbeeld is geweest, zal wel lastig uit te maken zijn, maar zeker is, dat enkele vlaggen in samenstelling en verdeling der banen nog dichter bij onze driekleur staan dan de Yankey-vlag. Daar is bijv. die van Paragay, geheel aan de onze gelijk, slechts in de middelste, de witte baan, een ovaal wapen. Daar is die van Panama, die een fantazie lijkt op de Hollandse en de Yankey-vlag, zij bestaat uit vier kwartieren, twee wit, één rood, één blauw, rood boven, blauw onder, en in het bovenste wit kwartier een blauwe, in het onderst wit een rode ster. De vlag van Costa Rica kent evenals de onze slechts horizontale banen, n.l. blauw, wit, rood, rood, wit, blauw. Men ziet, dat de twee middelste banen rood zijn, dus samenvallen tot één baan, die daardoor dubbel zo breed is als de ander. Cuba nam de horizontale banen uit blauw en wit en zette links een grote rode driehoek met witte ster. Salvador nam de vlag der Verenigde Staten over met verwisseling der kleuren rood en blauw, zodat de sterren in een rood veld staan, terwijl verder het aantal banen geringer is, n.l. negen in plaats van elf. San Domingo zette een wit kruis op vier rode en blauwe vakken. Andere Amerikaanse staten volgden wellicht de kleuren van de befaamde zeevaarders, die den Hollanders voorafgingen, de Portugezen. Want opmerkelik moet het toch heten, dat Argentinië, Guatemala, Honduras, Nicaragua en Urugay, alle zuidelike staten, de Portugese kleuren tonen: blauw en wit. Doch alleen Guatemala heeft de banen vertikaal gekozen, evenals Portugal, het ver-

*) Zie 't hoofdartikel in 't Juli-nr. Red.

[p. 242]

schil krijgend door drie banen te maken in plaats van twee. De horizontale banen van Argentinië, Honduras en Nicaragua zijn ook drie in getal, maar Honduras voert vijf gele sterren, Nicaragua een blauw anker en Argentinië in de krijgsvlag een zon in de middelste, de witte baan. Suriname en Curaçao zijn weer Nederlands. Wenden wij ons naar Afrika, dan zien wij onze drie kleuren in de vlag van Liberia, een navolging van de vlag der Verenigde Staten, maar slechts één witte ster in het blauwe vak voerend. Denken wij voorts aan de oude vlaggen der Boeren.

In Azië waaien onze kleuren boven de uitgestrekte Russiese en Nederlandse bezittingen. Zo zien wij dus de geliefde ‘schittrende kleuren’ van Hollands vlag de aardbodem dekken in oost en west, in noord en zuid; geen vlag van andere naatsie kan deze vreedzame verovering aanwijzen, onze driekleur voert de toon en dit is reeds genoeg om de machtige invloed aan te tonen, die Holland èn direkt èn indirekt op de ontwikkeling der staten gehad heeft.

Of ook de tricolore der Franse revolutie middellik verband houdt met ‘freedom's famed three-colored gonfalon’ is mij onbekend, het zou een nieuwe glorie voor Hollands kleuren betekenen, maar wij mogen met de boven beduide glorie reeds tevreden zijn.

A.T.A. HEYTING.