Het een en ander over Natal.
Van de vier provincies van de Unie van Zuid-Afrika heeft Natal tot hiertoe nog het minst de aandacht getrokken van Hollandssprekenden in andere delen van de wereld, en wat aangaat de beoefening en de bevordering van de Hollandse taal, is men te vaak geneigd om deze tuinprovincie buiten rekening te laten.
En toch, dit behoorde niet zo te zijn. Natal heeft zulk een voorname rol in de geschiedenis van Hollands- of Afrikaanssprekenden in dit land gespeeld, dat zij wel degelik aanspraak heeft op de aandacht van allen die belang stellen in de geschiedenis van Hollandssprekenden in Zuid-Afrika.
In de laatste eeuw is Natal het toneel van menig bloedbad geweest. Eerst werden haar vreedzame inwoners verwoest en uitgeroeid door de impis van Chaka en Dingaan, zodat toen de Voortrekkers het land in 1838 introkken zij Natal bijna onbewoond vonden, en later is er bitter oorlog gevoerd tussen blanken en zwarten en zelfs tussen de twee blanke rassen.
Voortrekkerskerkje te Pieter Maritzburg, ingewijd 16 December 1912.
De geschiedenis van de Voortrekkers, de moord van Piet Retief en zijn volgelingen te Umgungund klover, het bloedbad nabij Weenen waar omtrent 600 mensen, meestal vrouwen en kinderen, op wreede wijze in de nacht door de Zulus vermoord werden, de heldenmoed van de vrouwen, de expedities van Uys en Potgieter tegen de Zulus, de overwinning van Pretorius te Bloed Rivier en de verdere aanvallen op de Zulus tot hun macht gebroken werd, de stichting van de Republiek Natalia, de bemoeiing van de Engelse Regering en de latere annexatie van de Republiek, de oorlog tussen Boer en Brit in 1881 en weer in 1899-1902, - ziedaar rijke stof voor de romanschrijver, de dichter en de schilder! Waarlik op Natalse grond is genoeg voorgevallen, genoeg bloed en tranen van ons geslacht gestort om ons niet onverschillig jegens haar te doen worden.
Het Hollandssprekende element in Natal is echter zeer klein. De neiging van de Boeren is altijd geweest om noordwaarts en steeds noordwaarts te trekken, en hoewel vele plaatsen, zelfs aan de kust, Hollandse namen dragen zoals ‘Buffelshoek’, ‘Langefontein’, ‘Kameelboom’ enz., toch is er bijna geen enkele Hollandssprekende Boer ten zuiden van Umvoti en P.M. Burg te vinden. In de onmiddelike omtrek van de voormalige hoofdstad van Natal zijn er slechts vier Hollandse namen onder de Boeren nog te vinden. In de stad zelf is er een Hollandse kerk en een kleine gemeente die echter schijnt aan het groeien te zijn. Hier kan men ook het historiese Voortrekkerskerkje zien, door de Voortrekkers in 1840 gebouwd, en dat op 16 December 1912 aan de Regering is opgedragen om als museum onderhouden te worden. Voor zo ver Hollandssprekenden aangaat is er te Durban - Zuid-Afrika's fraaiste havenstad - 'n grote verandering sedert de oorlog gekomen. Waar er vóór de oorlog geen half dozijn Hollandssprekende families te vinden waren zijn er nu zo velen dat men er van spreekt daar 'n Hollandse kerk te bouwen! Gedurende de wintermaanden bevinden zich duizenden van Hollandssprekenden uit de andere provincies aldaar voor vakantie-doeleinden, en het is te verwachten dat deze jaarlikse visite op de duur 'n invloed zal uitoefenen.
In de noordelike delen van Natal echter is het Hollandssprekende element sterker en in distrikten zoals Utrecht en Vrijheid is het overwegend.
Over het algemeen genomen komen de twee blanke rassen, in Natal, goed over de weg met elkaar, en de neiging van de meeste Engelsen op politiek gebied is om zich bij de Zuid-Afrikaanse partij aan te sluiten.
De naturellenkwestie is ongetwijfeld het grootste vraagstuk dat in Zuid-Afrika moet opgelost worden, en Natal is daarin ten nauwste betrokken wegens haar grote kafferbevolking. De Regeringspolitiek schijnt tot nog toe berekend te zijn geweest op de omstandigheden in de Kaapprovincie, en is volgens oordeel van vele Natallers totaal ongeschikt voor Natal Immers de omstandigheden in de Kaap zijn zo heel anders dan in Natal, waar de Kaffers, in het algemeen genomen, op een veel lager trap van ontwikkeling staan dan de kleurlingen van de Kaap Provincie. Of Generaal Hertzog er in zal slagen segregatie daargesteld te krijgen, en of dat de moeilike kwestie zal oplossen, moet de toekomst ons leren.
Zeker is het dat in het verleden grote flaters begaan werden en volgens oordeel van velen was een van de grootste, de afschaffing van het gezag en de verantwoordelikheid van kapiteins en kraalhoofden, waarvan het gevolg is geweest dat geen orde of tucht in de kralen meer gehandhaafd kan worden, hetwelk uiterst demoraliserend is op de jongere geslachten van naturellen. Het treurigst van alles is dat waar de onzedelikheid vroeger helemaal onbekend was onder de Kaffers (onder hun eigen konings werd het met de dood gestraft) deze kwaad nu overal verspreid is en dageliks toeneemt. Niemand kan ontkennen dat door de invloed van ons zogenaamde beschaving de Kaffer in Natal vandaag op een veel lager trap van zedelikheid en eerlikheid staat dan dertig jaar geleden toen hij nog 'n rauwe barbaar was. Dit geeft stof tot nadenken en de vraag komt onwillekeurig op of wij niet verkeerd hebben gedaan en nog doen door een Europese beschaving bij 'n ander ras te willen opdringen in stede van hem zijn eigen ontwikkeling te laten ondergaan? Wij trachten niet het volk als 'n geheel op te heffen doch zekere individus daaruit worden vol met geleerdheid gepropt, welke hen onbekwaam maken om met hun rasgenoten één te blijven en zij
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd