Bloemfontein.
De Afdeling ‘Bloemfontein en Omstreken’ van het Algemeen Nederlands Verbond werd in Februarie 1908 opgericht ten kantore van de heer J.C.G. Kampfraath, Konsul der Nederlanden, door bemoeiingen vooral van deze heer en zijn broer ‘Oom Piet’, met ongeveer een 30-tal leden. Hoewel eerst het plan bestond een Afdeling voor de gehele Vrijstaat in het leven te roepen, mocht dit plan niet gelukken, en beperkte zich het ledental in het begin voornamelik tot inwoners van de stad Bloemfontein, een plek van ongeveer 15.000 inwoners. Op het ogenblik telt echter de Afdeling vele leden buiten de stad, vooral in het oosten en het zuiden van de provincie. Dit zijn vooral Afrikaners; het grootste gedeelte van ons ledental bestaat trouwens uit Afrikaners. Als een merkwaardigheid kan worden vermeld dat twee ere-, drie gewone, en een oud-lid van onze Afdeling tot leden gekozen zijn van de Z.-Afr. Akademie voor Taal, Letteren en Kunst, in 1909 opgericht. Onze ere-leden zijn Z.H.Ed. President Steyn en de heer Dr J. Brill.
Over te veel belangstelling kan niet geroemd worden; de redenen hiervoor zijn te zoeken in het kleine aantal leden in de stad woonachtig, en het bestaan onzer zuster-vereniging ‘Onze Taal’, waarvan het overgrote deel van onze leden lid is, en die elke maand vergaderingen houdt, op welke het Hollandse element steeds sterk vertegenwoordigd is. ‘Onze Taal’ beoogt tot op zekere hoogte hetzelfde doel als onze Afdeling, n.l. de bevordering van de kennis der Hollandse Taal en de ontwikkeling harer leden.
Slechts nu en dan, b.v. bij het bezoek van enige prominente Hollanders, zoals onze Verbondsvoorzitter, verder bij het onthullen van de gedenksteen voor de gevallen Hollanders in de Z.-Afr. oorlog, welke steen in de voorgevel van de Ned. Geref. Kerk alhier werd aangebracht, en waarbij de heer Boeseken, zich zeer verdienstelik maakte, ook ter gelegenheid van de viering van de geboorte van onze Kroonprinses, en dergelike gewichtige gebeurtenissen, kwam er wat leven in de vereniging. Dan tegen Augustusmaand, met de verjaardag van Koningin Wilhelmina in 't zicht, waakt de Afdeling een weinig op en wordt 31 Augustus telken jare, hetzij met een eetmaal, of met een gezellige avond, gevierd. De laatste twee jaar werken onze Afdeling en de Vereniging ‘Onze Taal’ samen om deze dag zo geschikt mogelik te vieren.
Spoedig na de oprichting van de Afdeling deed de behoefte zich gevoelen aan een Hollands leesgezelschap, en werd dan ook al gauw een leeskring opgericht, waaraan de heer H.H. van Rooyen zijn beste krachten belangeloos wijdt. Deze leeskring bestaat nog en verheugt zich in een flink aantal deelnemers.
Hier ter stede bestaat ook een flinke Holl. bibliotheek, de Dr. W. van Everdingen-A. N.V. Bibliotheek, welke wel-is-waar in geen direkt verband staat met onze Afdeling, maar verscheiden leden van de Kommissie van Toezicht zijn leden van onze Afdeling. Pres. Steyn is voorzitter van deze Kommissie. Door de Afdeling wordt flink gebruik gemaakt van de bibliotheek, ze wordt geldelik nu en dan door de Afdeling gesteund.
Onze Afdeling tracht op het gebied van het bevorderen van onze taal zich zo nuttig mogelik te maken. In het oprichtingsjaar werd reeds een som van £ 2 2 s. bijgedragen voor een A.N. V.-prijs voor de beste kandidaat bij de Taalbond Eksamens, en later werden deze prijzen verhoogd. Verleden jaar werden b v. twee prijzen ten bedrage van ongeveer £ 6 beschikbaar gesteld voor de beide bestgeslaagde kandidaten uit de Vrijstaat bij de Taalband Eksamens (n.l. voor Taalbond-diploma en Z.-Afr. Geschiedenis), en dit jaar zullen wederom twee prijzen van eenzelfde bedrag worden aangeboden, te zamen met een prijs van £ 1, door onze voorzitter, de heer J.S.M. Rabie, bereidwillig daarvoor afgestaan. Verder zijn dit jaar een aantal lantaarnplaatjes in Holland besteld, met eigenaardige Hollandse gezichten, om bij lezingen hier de mensen een denkbeeld te geven van Holland, zijn schoonheden, industrieën, enz.
Bij het ondersteunen van de Hollandse taal bevorderende zaken, bleef onze Afdeling niet achter.
Tot besluit kan nog worden gemeld, dat de Afdeling herhaaldelik protesteerde bij de betrokken autoriteiten tegen de mishandeling en minachting, waaraan onze moedertaal gedurig bloot staat. De laatste tijd is er niet zoveel reden tot klagen meer.
F.P. SCHUUR.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
