Neerlandia. Jaargang 16

Afrikaander studenten in Nederland.

Eenige jaren geleden legde ons een Afrikaander voorman een prent voor, waarop was afgebeeld een gezelschap Afrikaander studenten van de universiteit van Edinburg. Het waren er, schatten wij, een vijftig, - slechts een deel van die er studeerden. Waarom zijn die niet in Holland? vroeg hij ons.

Ja, waarom niet? Er waren er destijds slechts enkelen aan onze universiteiten. Maar het is sedert dien steeds beter geworden. Het Studiefonds en het Herman-Costerfonds beide aan de Nederlandsch Zuid-Afrikaansche Vereeniging verbonden, hebben door studiebeurzen beschikbaar te stellen gaandeweg meer jongelui naar onze universiteiten gelokt. Die hier waren of geweest waren wekten anderen op om te komen. Op allerlei wijze werd hun van hieruit het studeeren in ons land gemakkelijk gemaakt, en zoo kon het jaarverslag van de Zuid-Afrikaansche Vereeniging, dezer dagen op haar algemeene vergadering uitgebracht, mededeelen, dat er nu een goede tachtig Afrikaanders aan onze instellingen van hooger onderwijs studeeren. Dat is een uitkomst, die het onvermoeide streven van vele jaren heeft beloond. En de verwachting is, dat het aantal nog zal toenemen.

Bemoedigender nog dan dit betrekkelijk groote aantal Afrikaanders aan onze hooge scholen dunkt ons een opmerking in het verslag van het Studiefonds, waaruit wij hebben begrepen, dat er in Zuid-Afrika zelf waarschijnlijk beurzen - of meer beurzen - voor de studie hier te lande beschikbaar zullen worden gesteld. Want zoolang een groot deel van de Afrikaander studenten hier komen - er zijn er die op eigen kosten studeeren - omdat men hier de middelen voor hun studie vindt, blijft er aan de beweging naar de Nederlandsche universiteiten iets kunstmatigs.

En natuurlijk en gezond wordt de toestand eerst, wanneer men onder de Afrikaanders algemeen beseft,

[p. 162]

dat het niet voor het genoegen en de eer van de Nederlandsche universiteiten is, dat de Afrikaander jongelui hier komen studeeren, maar dat, hoe welkom zij hier ook zijn, die studie is in hun eigen belang en in het belang van de Afrikaander zaak, het behoud van de taal en de nationaliteit van het Afrikaander volk.

Beter dan door een betoog, hoe gemakkelijk ook te leveren, toonen wij dat aan door twee namen te noemen. Steyn en Hertzog hebben in ons land gestudeerd. Zouden zij volkomen voor hun volk geworden zijn wat zij zijn, als zij niet hier waren geweest, maar heel hun studie in Engeland of Schotland hadden gehad? En hoeven wij wel namen van andere Afrikaanders te noemen, die meer mannen naar het hart van hun volk waren geworden, als zij niet den stempel van hun opleiding aan een Engelsche of Schotsche universiteit droegen, - de uitzonderingen niet te na gesproken?

Zuid-Afrika krijgt eerlang een eigen universiteit en mettertijd zal die misschien in al zijn behoeften kunnen voorzien; wij hopen en vertrouwen tevens, dat er vroeg of laat een hooger onderwijs te verkrijgen zal zijn, dat aan de taal en het volkskarakter van de Afrikaanders geen afbreuk doet, maar ze steunt en sterkt. Zoolang dat echter niet zoo is, meenen wij, is het een duur belang van de Afrikaanders, dat zij hun zonen, die eens de leidslieden van hun volk zullen zijn, ter opleiding toevertrouwen aan het land, waar zij hun taal en traditiën zullen bewaren.