Een rede van Gen. Hertzog.
Gen. Hertzog heeft te Stellenbosch op Ons Spreekuur een rede gehouden. Wij knippen een paar stukken uit het verslag van Ons Land.
‘Naar mate 'n kolonie zich ontwikkelt, doet zij haar rechten op elk gebied tegenover 't moederland gelden. Dat was 't geval met Canada en Australië. Dat is ook 't geval met Zuid-Afrika op zijn beurt; wij zijn tot 't standpunt gekomen, dat wij over onze eigen zaken beschikken kunnen zoals we willen, zelfs weigeren kunnen aan 'n oorlog tegen 't moederland deel te nemen, en 't is feitelik onze enige beperking, dat wij geen vijandelike daad tegen 't moederland mogen plegen.’
‘Naar mate de macht van 'n kolonie stijgt, neemt de macht van 't moederland af; daaraan is ook onze toestand van vandaag op taal- en elk ander gebied te wijten. Toen Lord Milner de vrede in 1902 sloot, was hij erop uit de Hollandse taal te verbannen; 7 jaren later echter wordt aan 't Hollands gelijke rechten met 't Engels toegekend, eenvoudig omdat hij uit 't oog verloren heeft, dat er niet buiten de wil van 'n volk kan gehandeld worden.’
‘'t Ontstaan en de ontwikkeling van de republieken in het noorden hebben een geweldige stoot gegeven aan de herstelling van de Hollandse taal in Zuid-Afrika. Men heeft mij een dweper, een sentimentalist en allerlei mooie namen genoemd, maar het is mijn overtuiging van na de oorlog reeds af, dat de bewaring van het zedelik karakter van ons volk ligt in de herstelling van zijn taal; wensen wij