Neerlandia. Jaargang 15

Meisjes- en Vrouwenkoor der Liederavonden voor 't volk te Antwerpen.

De Liederavonden voor het Volk, (gevestigd te Antwerpen in de Peter Benoitzaal, Handelslei 239).

Ik hoef U niet meer de historie van het ei van Colombus te verhalen. Er was niets gemakkelijker dan het ei te doen rechtstaan, maar het duurde lang vooraleer het noodige tikje gegeven werd, dat het in dezen stand bracht.

't Was bedroevend gemakkelijk!

Met de liederen, die men onder het volk verspreiden wilde, ging het ongeveer ook zoo toe. Jaren lang klaagde men er over, dat het volk niets van onzen liederschat kende en slechts de bedorven wijsjes uit sommige tingeltangels nadeunde. Het gejammer en gezeur daarover werd met veel verhaal van woorden voortgezet in de kolommen der Vlaamsche dagbladen, maar steeds vergat men er een practische gedachte bij te voegen, die een einde maken zou aan dezen waarlijk bedroevenden toestand.

En daar kwam nu in 1903 Flor. van Duyse met een plan af, zóó simpel en zóó gemakkelijk uitvoerbaar, dat men het betreuren mag, dat men er niet vroeger mede voor den dag gekomen is.

Op een Maandagavond liet Flor. van Duyse door het Willemsfonds van Gent in het Lakenmetershuis de meisjes en vrouwen bijeen roepen, die gaarne liedjes wilden zingen. Er kwamen een groot aantal. Zij kregen kosteloos een boekje, waarin de teksten der liederen stonden. Het eerste liedje werd voorgelezen, daarna, met begeleiding van piano, voorgezongen en aanstonds regel na regel aangeleerd, tien minuten later zong iedereen het liedje.

Daar was nu door zulk simpel middel het groote vraagstuk, hoe men het volk moest leeren zingen, opgelost!

Een jaar nadat Flor. van Duyse te Gent deze pogingen aanwendde zijn wij te Antwerpen, in April 1904, insgelijks met Liederavonden voor het Volk begonnen. De uitslagen door ons bekomen zijn waarlijk verrassend. Wij hebben ons eerst tot de meisjes en vrouwen gewend en het gebeurde, dat er minstens vijf honderd zangeressen aanwezig waren. Daarna hebben wij de mannen bewerkt en nu richten wij onze liederavonden in voor mannen en vrouwen.

Het plaatje hierboven afgedrukt geeft de portretten weer van een aantal zangeressen en zangeresjes, die in de eerste periode onze aanleeringen volgden.

Het publiek dat thans de Liederavonden bijwoont kan aldus gerangschikt worden:

Bij de vrouwen zijn er:

56% huismoeders, huishoudsters, jonge dochters die in het huishouden helpen, enz.; 21% naaisters;

[p. 54]

8% fabriekwerksters. Verder winkeljuffers, strijksters, modisten, dienstmeisjes, enz. Bij de mannen zijn er: 22% bedienden; 10% fabriekwerkers en dokwerkers; 14% studenten; 9% diamantbewerkers; 8% schrijnwerkers; 4% drukkersgasten; 4% zonder beroep.

EDWARD DE BEUKELAER, Nijveraar te Antwerpen.

Verder briefdragers, beeldhouwers, slagers, smeden, kleermakers, schoenmakers, suikerbakkers, haarkappers, enz.

Er werden gedurende de zes jaren dat de Liederavonden voor het Volk te Antwerpen bestaan minstens twee honderd liederen van Vlaamsche toondichters aangeleerd.

Allerwege, in het werkhuis, in het huisgezin en op straat hoort men thans Vlaamsche liederen weerklinken.

Voor de gewone bezoeksters en bezoekers der Liederavonden worden meermaals feestelijkheden en boeken- en muziek-tombolas ingericht. Ook treden de Liederavonden meermaals in het openbaar op. Tijdens het jaar 1910 werden minstens vijf en twintig uitvoeringen gegeven op de openbare plaatsen en voor de vereenigingen van Antwerpen en de omliggende gemeenten.

De Vereeniging Liederavonden voor het Volk zorgt dus niet alleen voor de kunstontwikkeling van de gewone bezoeksters en bezoekers der aanleeringen, maar treedt ook op buiten dien beperkten kring om overal het goede, degelijke lied te verspreiden.

* * *

Dit beknopt verslag over de inrichting en de werking der Vereeniging Liederavonden voor het Volk mag niet gesloten worden zonder hier een oprechten beschermer dezer volkszaak te vermelden. Ik noem den heer Edward de Beukelaer, den bekenden Antwerpschen nijveraar. Hij stelde niet alleen sinds het ontstaan der liederavonden elke week de feestzaal, aan zijne fabriek verbonden, ter beschikking, maar hij bewijst nog allerlei uitstekende diensten, die aan de instelling van overgroot nut zijn. Spijtig genoeg, voor onze inrichting, werd in het begin van dit jaar de feestzaal bij de fabriek der firma De Beukelaer ingenomen. Sinds dien heeft de Vereeniging Liederavonden voor het Volk haar eigen lokaal: de Peter Benoit-zaal, op de Handelslei 239.

Het is mij een groot genoegen hiernevens het portret van den Ed. heer De Beukelaer te kunnen plaatsen.

Ik wensch aan elkeen, die zich met de inrichting van liederaanleeringen bezig houden wil, een dergelijk ondersteuner, dan is hij reeds bijna op voorhand verzekerd dat zijne pogingen gelukken zullen.

Antwerpen, Dec. 1910.

LEO BOUCHERY.

Naschrift:

Het bovenstaande is ontleend aan De Varende Zanger, het dit jaar voor het eerst verschenen maandblad voor den Volkszang en het Volksdicht, orgaan van de R.K. Vereenigingen voor den Volkszang in de Bisdommen Den Bosch, Breda en Roermond. Zoo aantrekkelijk als de omslag er uit ziet, met de figuur van den troubadour, door den Nederlandschen naam van het tijdschrift zoo juist gekenschetst, is ook de inhoud. Verscheidene bekende bevoegden werken er aan mee en zoo zal deze propaganda voor den volkszang ongetwijfeld van groot nut kunnen worden.

Hoofdredacteur is de heer L.L. Mertens, Heybloem, Heythuysen.

Verkleinde afbeelding van het titelblad.